Güncelleme Tarihi:
KOCAELİ (AA) - ŞAHİN OKTAY - Dış ticarette Türk lirası (TL) kullanımı, ocak-ekimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,9 artarak 15,5 milyar dolara çıktı.
Yüksek enflasyon nedeniyle uzun yıllar dünyanın en büyük kupürlü banknotlarının kullanıldığı Türkiye, ekonomide hem psikolojik hem de teknik sorunlara yol açan milli paradaki "6 sıfır"a 31 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kanunla veda etti.
Söz konusu kanunla yeni paraların tedavüle girdiği 1 Ocak 2005'ten itibaren siyasi istikrar ve güven ortamının da etkisiyle itibarı ve uluslararası geçerliliği sürekli artan TL'nin dış ticarette ödeme aracı kullanımı da adeta "rekor" denilebilecek seviyelere ulaştı.
AA muhabirinin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye'nin ocak-ekim dönemindeki ihracatının 5 milyar 587 milyon 903 bin dolarlık kısmı, TL karşılığında gerçekleşti.
Geçen senenin aynı döneminde 4 milyar 321 milyon 868 bin dolar değerindeki ihracatını milli para birimiyle yapan Türkiye, yurt dışına mal va hizmet satımında TL kullanımını yüzde 29,3 artırmış oldu.
Yılın 10 aylık periyodunda gerçekleştirilen 199 milyar 2 milyon 666 bin dolarlık ithalatın 9 milyar 966 milyon 486 bin dolarlık kısmı TL ile yapıldı. İthalattaki TL kullanımı, geçen yıla kıyasla yüzde 6,7 artış gösterdi.
Ocak-ekim döneminde 15 milyar 554 milyon 389 bin dolara ulaşan dış ticarette TL kullanımı, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 13,9 arttı.
- Dış ticaretin yüzde 57'si dolarla
Bu dönemde, 330 milyar 394 milyon 243 bin doları bulan dış ticaretin yüzde 57'sini kapsayan 188 milyar 816 milyon 913 bin dolarlık kısmı Amerikan doları, yüzde 35,7'sini kapsayan 118 milyar 65 milyon 360 bin dolarlık kısmı da avroyla gerçekleştirildi.
Sterlin karşılığı dış ticaret ise 5 milyar 266 milyon 272 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Türkiye, bu para birimiyle yaptığı ticaretten 3 milyar 312 milyon 288 bin dolarlık dış ticaret fazlası sağladı.
Dış ticaretin 799 milyon 126 bin doları İsviçre frankı, 698 milyon 868 bin doları Japon yeni, 464 milyon 377 bin doları Rus rublesi, 162 milyon 419 bin doları İsveç kronu, 186 milyon 49 bin doları da Norveç kronuyla yapıldı.
Yılın söz konusu döneminde 23 para birimiyle dış ticaret gerçekleştiren Türkiye, İngiliz sterlini, Danimarka kronu, İsveç kronu, Polonya zlotisi, Çek korunası, Bulgar levası, Rus rublesi, Kanada doları, Suudi Arabistan riyali, Avustralya dolarıyla yapılan işlemlerden dış ticaret fazlası elde etti.
- TL kullanımı 10 yılda 18 kat arttı
Paradan 6 sıfırın atıldığı 2004 yılında dış ticaretin 875 milyon 896 bin dolarlık kısmı TL karşılığında gerçekleşirken 2014'ün kasım ayına kadar geçen 10 yıla yakın sürede bu rakam yaklaşık 18 katına çıktı. Türkiye'nin dış ticaret hacminde TL'nin payı 2004 yılında yüzde 0,6 seviyesindeyken 2014'ün 10 ayında yüzde 4,7 oldu.
Bu yılın sonunda TL'nin dış ticaretteki kullanım hacminin 18 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor.
Yıllar itibarıyla Türkiye'nin dış ticaretinde kullanılan para birimleri şöyle:
Yıl | Avro (bin $) | Amerikan Doları (bin $) | TL (bin $) | Toplam (bin $) |
2004 | 70.448.820 | 80.812.347 | 875.896 | 160.706.919 |
2005 | 80.432.676 | 99.124.354 | 1.618.951 | 190.250.559 |
2006 | 93.872.860 | 119.796.462 | 2.340.834 | 225.110.850 |
2007 | 114.894.237 | 147.857.797 | 4.164.765 | 277.334.464 |
2008 | 125.660.526 | 193.369.018 | 5.508.861 | 333.990.770 |
2009 | 98.038.303 | 131.767.383 | 6.161.755 | 243.071.034 |
2010 | 117.222.734 | 165.685.481 | 8.465.245 | 299.427.551 |
2011 | 143.201.605 | 212.259.613 | 11.015.602 | 375.748.545 |
2012 | 144.151.525 | 222.099.617 | 13.972.327 | 389.006.877 |
2013 | 146.345.282 | 231.933.195 | 16.752.963 | 403.519.111 |
2014* | 118.065.360 | 188.816.913 | 15.554.389 | 330.394.243 |
Not: 2014 verileri, ocak-ekim dönemini kapsamaktadır.