Dana eti, zamda tavuğu 6'ya katladı

KOCAELİ (AA) - ŞAHİN OKTAY - METİN GİRGİN - Geçen yıl et ürünleri arasında en fazla fiyat artışı yüzde 18,5 ile dana etinde gerçekleşti. Böylece dana eti fiyat artışında tavuk etini 6'ya, balık etini etini de 2'ye katladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, geçen yıl tüketici fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 8,17 oranında arttı. Buna karşın dana etindeki fiyat artışı, enflasyonun iki katını aştı.

Söz konusu dönemde et ürünlerinde en fazla fiyat artışı dana etinde oldu. 2014'te dana eti fiyatları yüzde 18,5 arttı. 2013'ü ortalama 26 liradan kapatan dana eti, geçen yılın Aralık ayında 30,8 liradan tüketiciye sunuldu. Dana etindeki fiyat artışı tavuk etinin 6, balık etinin 2 katını buldu.

Vatandaşın en çok tükettiği tavuk eti ise en az zamlanan et ürünü oldu. Geçen yılın sonu itibarıyla ortalama 6,7 liradan satılan tavuk etindeki fiyat artışı yüzde 3 olarak hesaplandı.

Söz konusu dönemde balık eti fiyatlarında yüzde 8 oranında artış görüldü. 2013'ün Aralık ayında ortalama 13,9 lira olan balık eti fiyatları geçen yılın sonunda 15 liraya ulaştı.

Koyun etindeki fiyat artışı ise yüzde 4'te kaldı. Böylece söz konusu dönemde koyun eti fiyatı 25,7 liradan 26,8 liraya yükseldi.

Geçen yıl işlenmiş et ürünlerinde sucuğun fiyatı yüzde 20,3'lük artışla 39,4 liradan 47,4 liraya, sosisin fiyatı yüzde 18,8'lik artışla 30,2 liradan 35,9 liraya, salamın fiyatı yüzde 16,5'lik artışla 31,1 liradan 36,3 liraya çıktı.

- "Çin'in et tüketimini arttırma çalışmaları piyasayı etkiliyor"

Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de fiyat artışlarının farklı şekilde yansıtıldığını belirterek, 1 kuruş artan et fiyatını, kasap ve marketlerin 3 kuruş olarak yansıttığını söyledi.

Sadece "et fiyatları pahalı" demenin yeterli olmadığını, bunun alt nedenlerinin de bulunduğunu vurgulayan Tunç, "Bunlardan biri de akaryakıt fiyatları düşmesine rağmen, nakliye ücretleri düşmüyor. Nakliye ücretleri en büyük maliyetlerden biri. Mazot fiyatları yüzde 30 oranında düştü ama nakliye ücretlerinde düşüş olmadı. Bu da ister istemez temel maddelere yansıyor" diye konuştu.

Tunç, et fiyatlarının sadece Türkiye'de değil dünyada da ciddi anlamda arttığına dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Et üretiminde, her geçen yıl artış var ama bu yeterli değil. Çünkü tüketim daha fazla artıyor. Bu sadece Türkiye'ye özgü bir durum değil. Eskiden ABD'den ithalat yapıyorduk. Şimdi bırakın oradan ithalat yapmayı bugün ABD'nin kendisi dışarıdan et alıyor. ABD dünya et piyasada en büyük söz sahiplerinden biri. Çin, 2015 yılında kırmızı et tüketimini ve üretimini arttırmayı hedefliyor. Bununla ilgili dünyanın her tarafında çok ciddi yatırım yapmaya başladı ve mal bağlantıları yapıyor. Bu ister istemez piyasayı etkiliyor. Çin her alanda olduğu gibi burada da çok ciddi manada iddialı. Orada 1 milyar insan var. Bunlar düne kadar etin ne olduğunu bilmiyordu ama bugün tüketmeye başladılar. Bu gelişmelerin hepsini topladığımızda Türkiye de durumdan etkileniyor."

- "Besi desteğinin mutlaka devam etmesi lazım"

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının bu konudaki politikasının çok güzel olduğunu aktaran Tunç, "Artık günlük değil, uzun vadeli planlar yapılıyor. ESK ile bir protokol imzaladık. ESK'nın üretimi arttırma anlamında çok ciddi projeleri var. Bunları da göz önüne aldığımızda Türkiye'de bizim tek derdimiz et üretimini arttırmak. Biz artık kendimize yetebilir bir ülke olmalıyız. En azından ihracat yapmasak da ithalat da yapmayalım niyetindeyiz" ifadesini kullandı.

Tunç, Türkiye'de kişi başı et tüketiminin 12 kilogram civarında olduğunu hatırlatarak, sözlerini şöyle tamamladı:

"Üretim ve tüketim artıyor ama nüfus da artıyor. Turizm bu noktada çok ciddi bir etken. Bu sene ülkeye 40 milyon turistin geleceği söyleniyor. Bugün 75 milyonluk bir ülkede bunun yarısı kadar da turist olduğu zaman et üretimi ondan dolayı bir sıkıntı yaratıyor. Bizim hedefimiz bunu en azından 20 kilolara çıkarmak. Bizim üretimi her geçen gün geliştirmemiz lazım. Bugün kapasitemizi en az yüzde 50 oranında arttırmamız gerekiyor ki bu rakamları yakalayabilelim. Onun için bu destekler çok önemli. Besi desteğinin mutlaka devam etmesi lazım."

TÜİK'in 2013-2014 Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) madde fiyatlarına göre et ürünleri fiyatlarında yaşanan yıllık değişim şöyle: