Çoban Mustafa Külliyesi kitaplaştı

Büşra KAYA/GEBZE(Kocaeli), (DHA) - GEBZE Belediyesi şehrin simgesi Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'ni kitaplaştırdı. Gebze Belediye Başkanı Adnan Köşker sanayi kenti olarak bilinen Gebze'nin aynı zamanda tarih kenti olduğunu belirterek, kitabı akademik hayata kazandırdıkları için mutlu olduğunu söyledi.

Gebze Belediye Başkanı Adnan Köşker, Çoban Mustafa Paşa Külliyesi ile ilgili hazırlanan kitapla ilgili açıklamada bulundu. Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'nin Gebze'nin tarihi ve manevi bir değeri olduğunu belirten Adnan Köşker, "Gebze sadece sanayi kenti değil, aynı zamanda bir tarih kentidir. Hem Gebze'de yaşayan, hem Kocaeli’nde yaşayan, hem Türkiye'de yaşayan, hem de dünyada vatandaşlarımıza Gebze'yi tanıtma ve tarihi değerlerimizin de olduğunu iletme anlamında önemli bir yer. Biz Prof. Dr. Mehmet Çelik hocamızla daha önce yapmış olduğumuz Fatih'in Fermanlar kitabını akademik hayata bir değer olarak kazandırdık. Bu çalışma 3 yıl sürdü ve 2 yıl önce Fermanlar Kitabı'nı çıkarmış olduk. Bugüne kadar yapılmış çalışmaların en güzellerinden bir tanesidir Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'nin burada bir değeri var. Çoban Mustafa Paşa türbesi de külliyenin içerisinde. Gebze’nin bu manevi değerini de tarihselleştirmek ve belgelemek anlamında bir çalışmamız, gayretimiz oldu. Yine Prof. Dr. Mehmet Çelik hocamızla 1,5 yıldır yapmış olduğumuz çalışmalar, arşiv değerlendirmeleri, yurt dışındaki kaynaklarımıza baktığımız zaman uzun bir çalışma oldu" dedi.

Çoban Mustafa Külliyesi'ni iki kitap haline getirdiklerini belirten Adnan Köşker, şöyle konuştu:
"Bu güne kadar neden Çoban Mustafa Paşa Külliyesi belgesel hale getirilememiş, neden Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'nin duvarındaki yazıları ve başlangıç tarihinden bitimine kadar bir tarihi yazılmamış? Hep bunu merak ediyorduk. Bunun bir tek gerekçesi de şu; ağır bir dille yazılmış çünkü Arapça ağır bir dil ve ağdalı bir dil kullanılmış. Dolayısıyla bunun ayıklanması, bunun tekrar divan edebiyatından Arapça'nın belirlenmesi, bununla ilgili tarihçilerin az olması ve kimse de bununla uğraşmamış. Biz de bunu ele aldık ve sahiplendik. Bugün 2 ciltlik 600 küsur sayfalık bir Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'ni 2 kitap haline getirdik. 1'inci kitap tamamen vakfiyesini içeren bir kitapçık. 2'nci kısımda da tamamen Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'nin tanıtımı, her kolonun ve sütunun ne ifade ettiğini, yazıların ve süslemelerin aslında bir ayet olduğunu bu güne kadar birçok kişi bilmiyordu. Ama biz o süslemelerin bile bir ayet olduğunu ve o ayetlerin hem Arapça olarak yazılması, hem de okunup Türkçe olarak mealinin yazılması bu kitapçıkta görülmesi mümkün. Dolayısıyla böyle bir tarihi eseri ve kitabı akademik hayata kazandırmaktan büyük bir mutluluk duyuyorum"

KÜLLİYE ŞEHRİN KİMLİĞİNİ TEMSİL EDER
Mehmet Çelik ise iki mükemmel eser ortaya çıkardıklarını ifade ederek, "Şehirlerin tapu senetleri, onların tarihte ki sembol yapılarla ifade edilir. Gebze şimdiye kadar bir sanayi şehri olarak biliniyordu. Buranın tarihi kimliği geri planda kalmıştı. Fatih Sultan Mehmet’in Gebze’de hünkar çayırında vefat etmesi ve Gebze Belediyesi'nin bu konuda yaptığı çalışmalarla ilk defa Türkiye'de Fatih'in Fermanlarını yayınlaması bu konuda özellikle Türk ve dünya tarihçilerine çok önemli bir kaynağı kullanma imkanı vermiştir. Şehrin kimliği ile ilgili de Çoban Mustafa Paşa Külliyesi farklı özelliği olan bir külliyedir ve bu şehrin kimliğini o temsil eder. Çoban Mustafa Paşa Külliyesi üzerinde başta sanat tarihçileri olmak üzere amatör bazı tarih araştırmaları da dahil birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar elbette kıymetlidir. Fakat eksiklikleri vardır bu çalışmaların. Bunun sebebi de bu çalışmaların birçoğunda Çoban Mustafa Paşa Vakfiyesi'ni kullanmamış olmalarıdır. 150 küsur sayfayı bulan çok ağdalı bir Arapça ile yazılmış olan bu vakfiyenin tercüme edilmemesidir. İlk defa Gebze Belediyesi'nin yardımları ile bu Çoban Mustafa Paşa Vakfiyesi'nin tercümesini yaptık. Türkçe'ye çevirdik ve bu bir cilt tuttu. Vakfiye ve Çoban Mustafa Paşa ile ilgili birinci ağızdan en sağlıklı bilgilere kavuşmuş olduk. O bilgiler ışığında bir ikinci cilt olarak da Mustafa Paşa Külliyesini ele aldık ve o külliyeyi bütün bilgileri ile vakfiyede ki bilgiler ile destekleyerek yeniden ele aldık. Böylece iki ciltlik, hacimli iki mükemmel eser çıktı. Bundan sonra sanat tarihçileri veya tarihle ilgilenenler Çoban Mustafa Paşa Külliyesi ile ilgili olarak bu kaynaktan artık yararlanacaklardır. İlim alemine böyle bir kaynağı kazandırdığı için Gebze Belediyesi'ne teşekkür ediyorum"