Kırklareli'de, '"Evliya Çelebi'nin Dili ve Dünyası' konferansı

Vahit İŞBAŞARAN/KIRKLARELİ,(DHA)-KIRKLARELİ Üniversitesi'nde İstanbul Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Duman,  "Evliya Çelebi Yalancı mıydı? Evliya Çelebi'nin Dili ve Dünyası" konulu konferans verdi.

Kırklareli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından Hasan Zan Konferans Salonu'nda düzenlenen etkinliğe; Rektör Prof. Dr. Bülent Şengörür, akademik ve idari personel ile çok sayıda öğrenci katıldı.

Prof. Dr. Musa Duman konferansında tamamı 10 cilt olup Evliya Çelebi tarafından yazılan ve 17. Yüzyıl Türkçesinin en değerli kaynağı olan Seyahatnamenin öneminden bahsederek Evliya Çelebi’nin kitabında gittiği yerlerin şairlerinden âlimlerine, tarihinden emirlerine, sebze meyvesinden yetiştirilen hayvanına kadar her şeyi anlattığını ifade etti. Bunların yanında gidip gezdiği yerlerdeki kahvehanelere gidip o yörelere ait menkıbeleri dinleyerek kitabına eklediğini de söyleyen Prof. Dr. Duman, Evliya Çelebi’nin Türk edebiyatının hem hikâyesini hem de romanını modern anlamda yazmış bir şahsiyet olduğunu ifade etti. Kitabın içeriğinde; coğrafya, tarih, sanat tarihi, halk kültürü, Yeni Türk Edebiyatı ve dil konularına yer verildiğini aktardı.

İlim dünyasının Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesini güvenilir bir eser olarak tanımama nedenlerine de değinen Prof. Dr. Musa Duman şöyle konuştu:

"İlim dünyası, Evliya Çelebi’nin mübalağa ettiğini, aklından geçeni söylediğini ve yazdıklarını kaynağa dayandırmadığını öne sürmektedir. Her ne kadar herkes Seyahatnameye bir müracaat kitabı gibi baksa da O’nun bilgilerini kullanırken hep şüphe ile yaklaşmıştır. Bunun nedeni Osmanlı Tarihi yazarı Hammer’in ‘Evliya Çelebi’den Seçmeler’ adlı eseridir. Hammer, 'Seçmeler' kitabını Çelebi’nin Seyahatnamesinin daha çok aklı zorlayan, olması ihtimal dışı olan ve Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesini zenginleştirmek için bulunduğu yörede anlatılan hikayelerden aldığı latife içeren metinleri toplamak suretiyle oluşturmuştur. Tabi Evliya Çelebi’nin adı 'Seçmeler' ile ilim dünyasında daha çok duyulur hale gelince Evliya Çelebi ismi her duyulduğunda bu 'Seçmeler' kitabı akıllara geliyor ve Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi bütünüyle kütüphanede dururken elden ele dolaşan Hammer’in kitabı maalesef Seyahatnamenin ilim camiasında kötü bir şöhrete sahip olmasına yol açıyor. Ben, Evliya Çelebi’ye inanıyorum ve güveniyorum. Evliya Çelebi bilmediğine bilmiyorum, görmediği şeye de görmedim diyecek kadar dürüst bir şahsiyettir."