Şirketlere kesilen cezalar, engellilere iş oldu

Ömer KOÇ/KAHRAMANMARAŞ, (DHA)- ENGELLİ çalıştırmayan şirketlere kestiği para cezalarını bir fonda toplayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, o paraları engellilere hibe vererek kendi işlerini kurma imkanı veriyor. Bu fondan yararlananlardan Kahramanmaraşlı yüzde 91 görme ve işitme engelli Muhammet Ali Yanık ve yüzde 51 görme engelli Sema Yanık çifti, aldıkları 24 bin lira hibe ile yaşadıkları mahalleye bakkal açtı.
Muhammet Ali Yanık ile Sema Yanık çifti, çalışmak istedi. Ancak, gittikleri işyerlerinin kapıları sürekli yüzlerine kapandı. 7 yaşında Ahmet Turan isminde bir çocukları bulunan çiftin iş için gittikleri İŞKUR Kahramanmaraş İl Müdürlüğü'nde, 'Bizleri çalıştırmak istemiyorlar, iş bulamıyoruz' diye dert yandığı personel, 'İsterseniz size hibe veririz ve kendi işini kurabilirsiniz' önerisinde bulundu. Oturdukları mahallede tuhafiye ve kırtasiyeci açmaya karar veren Sema Yanık proje hazırlayıp Türkiye İş Kurumu'na (İŞKUR) başvurdu. Ankara'ya gönderilen projeye komisyondan onay çıkıp fondan 24 bin lira hibe verildi.
"KENDİ İŞİMİZİ YAPIYORUZ"
Aldıkları krediyle hayatları değişen Sema Yanık ve Muhammet Ali Yanık çifti, 1.5 yıldır kendi işlerini yapıyor. İş ararken kendi işlerini kurmanın mutluluğunu yaşayan Sema Yanık, gelen talep üzerine işyerini bakkala çevirdiklerini, kırtasiye ve tuhafiye satışının da devam ettiğini söyledi. Bunun dışında sebze ve meyve satıp fatura tahsilatı da yapmaya başladıklarını kaydeden Yanık, "Çok iş aradık ancak bulamadık. Daha sonra İŞKUR'un desteği ile kendi işimizi kurduk. Şimdi kendi işimizi yapıyoruz" dedi.
"İŞ YERİNİ AÇARKEN CEBİZİMİZDE 1 LİRA YOKTU"
Muhammet Ali yanık ise iş aradıklarını ancak, 'Yapamazsınız, gidip gelmeniz sıkıntı olur' gibi bahaneleri öne sürerek hiç kimsenin kendilerine iş vermeye yanaşmadığını söyledi. Daha sonra İŞKUR'daki görevlilerin hibe desteğini anlattığını belirten Yanık, "Araştırıp bir proje hazırladık ve onaylayınca bizden iş yerimizi hazırlamamızı istediler. İş yerimizin demirbaş olarak geçen mobilya, bilgisayar, güvenlik kamerası, bu tür şeyleri ödediler. Ayrıca açma ruhsatı, vergi levhası ve oda kayıtlarının ücretlerini de İŞKUR ödedi. İş yerimizi açtığımızda bizim cebimizde bir lira paramız yoktu. Çok şükür bu hale geldik" diye konuştu.
"DEVLET, ENGELLİSİNE SAHİP ÇIKIYOR"
Engellinin bir iş yapmak istediği zaman toplumun buna "Yapamazsın, uğraşma boş ver" diyerek yaklaştığını anlatan Muhammet Ali Yanık, engellilere de seslenerek şunları söyledi:
"Biz engelliyiz ve bu işyerini açtık. Bütün engelli arkadaşlara sesleniyorum. Hiç kimse 'Ben bu işi yapamam' dedikten sonra uğraşmasın, 'Yaparım' diyecek. Engelli olup da işyeri açıp, büyük değil küçük bir bakkal açsın, telefoncu açsın, kırtasiyeci açsın kendi ekmeğini çıkarsın. Birinci destekçisi ben olurum, en büyük destekçisi de devlet olur. Adam köyde oturuyor, sen devlete gidip de isteğini söylemezsen devletin nereden haberi olacak ki. Kapı kapı dolanıp engelli mi arayacak devlet. Biz iş aradık bulamadık. Gittik İŞKUR'a, 'Engellilere ve eski hükümlülere yönelik böyle bir imkan var' dediler. Biz bu iş yerini açtıktan sonra tanıdığım, gördüğüm engelli arkadaşlara tavsiyede bulunuyorum. İş bulamıyorsan bu şekilde bir iş yap sonuçta devlet sahip çıkar ama haberi olduğu sürece sahip çıkar. Çoğu engelli evinde oturuyor, 'Bize bir iş imkanı ya da iş yeri açma imkanı sunmuyorlar' diyor. Devletin haberi olmazsa nereden sunacak ki."
FONUN BÜYÜKLÜĞÜ 100 MİLYON LİRA
Kanunen 50 ve üzerinde işçi çalıştıran şirketler personelin engelli oranı yüzde 3, kamu da ise yüzde 2 olması gerekiyor. Özel sektör ve kamunun denetimini ise İŞKUR yapıyor ve kotaya uymayanlara idari para cezası uygulanıyor. Bu ceza 2018'de 2 bin 295 liraya yükselirken, cezalar bir fonda toplanıyor. Çalışma ve Sosyal Bakanlığı'nın DHA'ya yaptığı açıklamaya göre, 2003'te kurulan bu fonun büyüklüğü 100 milyon liraya ulaştı. Fonun kullanım yetkisi de İŞKUR, Türkiye Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Çalışma Genel Müdürlüğü, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu üyelerinden oluşan bir komisyonda bulunuyor.
ESKİ HÜKÜMLÜLER DE YARARLANABİLİR
Fondaki paranın tamamı ise engelli ve eski hükümlülerin istihdamına yönelik hazırlanan projelerde kullanılıyor. Engellilerin ve eski hükümlülerin kendi işini kurmalarına yönelik projeler komisyon tarafından değerlendirilip uygun bulunan projeler değerlendiriliyor. Fon; bunların dışında engellinin istihdamını sağlayacak, işe yerleştirilmesi, işe ve işyerine uyumunun sağlanması gibi diğer engellilere yönelik diğer projeleri de destekliyor.
ENGELLİLERE 28 MİLYON LİRA HİBE VERİLDİ
Fonun kendi işini kurmak isteyen engellilere verdiği hibe miktarı ise 50 bin liraya kadar çıkabiliyor. Engellilerin hibeden yararlanabilmek için de İŞKUR ile KOSGEB'in ortaklaşa düzenlediği girişimcilik eğitimine tamamlayıp yapacağı işin projesini hazırlayarak İŞKUR İl Müdürlüğü'ne veriyor. Burada yapılan incelemenin ardından proje Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na gönderiliyor ve komisyon tarafından değerlendiriliyor. 2003'ten bugüne kadar engellilerden gelen bin 140 projeyi inceleyen komisyon, bunların 779'unu destekleyerek fondan 28 milyon 44 bin lira kaynak sağladı.

FOTOĞRAFLI