'Zehirli gemi' için çevreciler hukuk savaşı başlattı

Taylan YILDIRIM/İZMİR, (DHA) - FRANSA'da geri dönüşüm kararı verildikten sonra, zehirli ve asbestli atık bulundurduğu için Avrupa ülkelerinin kabul etmediği 81 bin 792 grostonajlı ve 18 bin tonluk gaz tankeri bulunan 'Ethan' gemisi, Malta'nın da olumsuz yanıt vermesi üzerine söküm için Aliağa'ya getirildi. Söküm çalışmaları başlayacak  gemideki zehirli atık incelemesinin 2 saat gibi kısa sürede yapılıp 'uygunluk belgesi' verildiğini ileri süren çevreciler, bu zaman diliminde ancak dev geminin çevresinin dolaşılabileceğini savundu, sökümün durdurulması ve geminin iadesi içini hukuk mücadelesi başlattı.
Çeşitli ülkeler arasında sıvılaştırılmış LPG, LNG gibi yada sıkıştırılmış halde gaz taşıyan 'Methania' gemisinin eskimesinden dolayı sökülüp geri dönüşümüne karar verildi. Ancak, zehirli ve asbestli atıklar bulundurduğu gerekçesiyle, geminin Avrupa ülkelerinde sökülmesine izin verilmedi. Hiçbir Avrupa ülkesi de, geminin denizlerine girmesine izin vermedi. Geminin ilk olarak söküm kararının alındığı Fransa'da geri dönüşümünün yapılması için girişimde bulunuldu. Ancak, önce Fransa'nın ardından diğer ülkelerin olumsuz yanıt verdiği gemi son olarak Malta'ya götürülmek istendi.
İSMİ DEĞİŞTİRİLDİ TÜRKİYE'YE GÖNDERİLDİ
Malta'dan da itiraz gelmesi üzerine geminin adı 'Ethan' olarak değiştirildi ve ardından Türkiye'deki gemi sökümü yapan firmalarla bağlantıya geçildi. Görüşmelerden sonra ise, geminin İzmir'in Aliağa İlçesi'ndeki gemi geri dönüşüm tesislerinde parçalanmasına karar verildi. Ethan gemisi de, parçalanmak üzere Aliağa'ya getirildi. Geminin gelmesiyle de çevreciler, gelişmelere büyük tepki gösterdi. Yapılan açıklamada, geminin zehir taşıdığı ve insan yaşamının hiçe sayıldığı öne sürüldü. 
İtirazlara rağmen, gemi için gerekli izinlerini alındığı ve söküleceği açıklaması yapılması üzerine çevreciler son çare olarak hukuk mücadelesi başlattı. İzmir Barosu ve çevreciler adına da Avukat Enis Dinçeroğlu, İzmir İdare Mahkemesi'ne başvurdu. Geminin sökümü çalışmalarının durdurulması ve geri iadesi için, dava açıldı. Avukat Enis Dinçeroğlu, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine açtığı davada ayrıca görevleri yerine getirmedikleri gerekçesiyle, MHP'li Aliağa Belediyesi ile CHP'li İzmir Büyükşehir Belediyesi, hakkında da gerekli yasal işlemlerin yapılmasını istedi.
"ÇEVRESİ 2 SAATTE DOLAŞILACAK GEMİ, BU KADAR SAATTE İNCELENMİŞ"
Geminin Aliağa'da yetkili kurullar tarafından yapılan incelenmesine yönelik başvuru dilekçesinde önemli ayrıntılar da yer aldı. 81 bin 792 grostonajlı ve 18 bin tonluk gaz tankeri bulunan dev boyuttaki 'Ethan' gemisinin, Gazdan Arındırma Belgesi'ndeki bilgilere göre 07 Haziran 2016 tarihinde, 09.00-11.00 saatleri arasında incelendiği saptandı. Uzmanlar, 2 saatte böyle bir geminin ancak dolaşılabileceğini, incelenemeyeceğini ileri sürdü. Avukat Enis Dinçeroğlu'da, İdare Mahkemesi'ne yaptığı başvuru dilekçesinde, şunları yazdı:
"Böyle büyük bir gaz tankeri bulunan bir geminin 2 saat gibi kısa bir sürede bırakın gaz ve tehlikeli atık ölçümlerinin yapılmasını, dolaşılamaz bile. Asbest ölçümü yapıldığı iddia edilen Ethan'da, mevzuattaki süreye bile uyulmadan yapılan bu incelemenin doğru verilere dayanmadığı ve dolayısıyla bir geçerliliği olmadığı açıktır. Dosyada görüleceği üzere Baştan Kara olma izni belgesi verilmeden önce asbest güvenli belgesi veya asbest ortam ölçüm belgesi alınması gerekmekte olup bu belge mevcut değildir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslar arası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) nın üzerinde hassasiyetle durduğu asbest, doğal olarak ortaya çıkan çeşitli lifli silikatlara verilen addır ve ısının, sıvılaştırmanın, sıkıştırmanın, yalıtımın olduğu her sanayi alanında kullanılır. Dosyada bulunan radyasyon 'doz' hızı ölçüm raporu da asbest ölçümüne ilişkin değildir. Asbest test belgesi bulunmamaktadır.
Avukat Dinçeroğlu, Tehlikeli Atık Maddeler sınıflandırılmasında 1'inci sırada yer alan asbest incelemesinin, 2 saatte yapılmasının yaşamın olağan akışı, hem de Gemi Söküm Yönetmeliği'ne aykırı olduğunu savunurken, "Tehlikeli atıkların sınır ötesi taşımının ve bertaraf edilmesinin kontrolüne ilişkin Basel Sözleşmesi ve tehlikeli atıkların yönetmeliğine göre gemi iade edilmelidir" dedi.

FOTOĞRAFLI