Yumurtalık kistlerinin tedavisinde geç kalmayın
Güncelleme Tarihi:
İzmir Ekol Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Egemen Ertaş, yumurtalık kistlerinde erken teşhis ile hastalığın ilerlemeden tedavi edilebildiğini belirterek, düzenli yıllık jinekolojik muayenenin önemli olduğunu söyledi. Yumurtalık kistlerinin tanı ve tedavi yöntemlerini anlatan Doç. Dr. Egemen Ertaş, merak edilen soruları yanıtladı:
- Yumurtalık kisti nedir?: Yumurtalık kistleri, yumurtalık içinde ya da dış yüzeyinde bulunan sıvı dolu keseler veya düzensiz cepler şeklinde tanımlanabilir. Yumurtalıklarda olgunlaşan ve gelişen yumurtalar, menopoza kadar aylık periyotlarla yumurtlama (ovulasyon) ile serbest bırakılır. Bu periyot döngüsünde sorunlar yani yumurtlama olmaması veya sıvıyı atamaması nedeniyle ya da yumurtalık dokusundaki anormal hücre gelişimlerine bağlı olarak kistler oluşabilir.
- Hangi yaş aralığında görülür?: Yumurtalık kistleri her yaşta görülebilir. Üreme çağındaki kadınlarda yani 20-45 yaş aralığında daha sık görülür ve bu dönemdeki kistler çoğunlukla iyi huyludur. Adölesan yani 10-19 yaş aralığında ve menopozdan sonra daha nadir karşımıza çıkarlar. Fakat adölesan ve menopoz dönemlerindeki kistlerde ise kötü huylu olma ihtimali, 18-45 yaş aralığında görülen kistlere göre bir miktar fazladır.
- Belirtileri nelerdir?: Yumurtalık kistleri bazı kişilerde varlığını bile hissettirmezken bazı kişilerde ise şiddetli yakınmalara sebep olur. Genel olarak karın ve kasık ağrıları, karında şişlik, adet düzensizliği, anormal bel ağrıları, kasık bölgesinde ele gelen kitle, cinsel ilişki esnasında ağrı, bası etkisiyle kabızlık, bası etkisiyle sık idrara gitme veya idrar yapamama, halsizlik, bulantı, ateş ve kilo kaybı şeklinde görülebilir.
- Nasıl belirlenir?: Yumurtalık kistleri, genellikle rutin jinekolojik muayene esnasında ya da başka bir sebepten doktora başvurulduğu zamanlarda ultrasonla saptanır. 2.5 cm’den büyük kistler yumurtalık kisti olarak kabul edilir. Ayrıca; doppler ultrason ile kistin iç kısmında kanlanma artışı olup olmadığı da incelenmelidir. Şüpheli durumlarda; MR inceleme de, kistin yapısı ve doğası hakkında değerli bilgiler vermekte ve tanıya yardımcı olmaktadır.
- Nasıl tedavi edilir?: Hastanın yaşına, şikayetlerine, kistin derecesine ve büyüklüğüne, kanda bakılan tümör belirteçlerinin seviyesine, pelvik muayene, ultrason ve MR bulgularına göre tedavi kararı verilir. Yumurtalık kisti, ileri tetkikler sonrası iyi huylu sınıfındaysa 3-4 ayda bir muayene ve ultrasonla gözlem altında tutulabilir. Kistin hızlı büyümesi, karın içine ciddi kanama ile ilerleyen kist rüptürü (patlaması), kistin kendi etrafında dönmesi veya ağrı şikayetlerinin artması durumlarında direk cerrahi tedavi önerilmelidir. Ayrıca; sınırda veya kötü huylu yapıda görünen yumurtalık kistlerine direk cerrahi önerilmelidir. Cerrahi tedavide çoğu olguda altın standart laparoskopidir.