Vagonlar doluyor renkleri değişiyor

İZMİRLİ iki ortaokul öğrencisi, raylı sistemlerin daha etkin kullanımı için geliştirdikleri proje ile inovasyon yarışmasında girişimcilik ödülü kazandı. İzmir Metrosu'nda orta vagonlarda yolcu yoğunluğunun daha fazla olduğunu fark eden Lütfi Emre Aşkın ve Sıla Atlı, vagonların doluluk oranlarının yolcuya bildirilmesinin bir yolunu ararken, "Vagonlar Doluyor Renkleri Değişiyor" projesini geliştirdi.

Gün içinde 350 binden fazla yolcu taşıyan İzmir Metrosu'nda vagonların etkin kullanılmadığını fark eden Bayraklı Talatpaşa Ortaokulu öğrencileri Lütfi Emre Aşkın ve Sıla Atlı, öğretmenleri Yasemin Okkaoğlu'nun danışmanlığında "Vagonlar Doluyor Renkleri Değişiyor" projesini geliştirdi. Aşkın ve Atlı, projeleriyle Türkiye’nin ilk ve tek Living Lab (Yaşam Laboratuvarı) olan Başakşehir İnovasyon ve Teknoloji Merkezi ile Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) işbirliğinde 24 Aralık 2016 tarihinde 3. Kez düzenlenen İnovasyon Yarışması'na katıldı. Proje "Girişimcilik jüri özel ödülü"ne layık görüldü.

METROYA BİNEMEYİNCE PROJE GELİŞTİRDİ

Projenin kalabalık nedeniyle metroya binemediği bir gün aklına geldiğini anlatan Lütfi Emre Aşkın, "Basketbol maçım vardı. Maça gidebilmek için metroyu kullanmam gerekiyordu. Turnikeleri geçip merdivenden indikten sonra merdiven çevresinde beklemeye başladım. Bir süre sonra metro geldi ancak binemedim. Çünkü önümde duran vagon çok doluydu. Bende bu yüzden beklemek zorunda kaldım. Daha sonra metro hareket etti ve baktım ki en arkadaki vagon boşmuş. 'Keşke en arkadaki vagonun boş olduğunu bilmemin bir yolu olsaydı' diye düşündüm. Ertesi gün bu olayı arkadaşım Sıla’ya anlattım. Daha sonra ikimiz böyle bir fikir projesi ortaya çıkardık" diye konuştu.

AMAÇ RAYLI SİSTEMLERİN DAHA ETKİN KULLANILMASI

Projeyle raylı sistemlerin daha etkin kullanılmasını amaçladıklarını söyleyen Sıla Atlı ise, "Projemizin amacı toplu ulaşım aracı olan metro ve diğer raylı sismemlerde başta ve sondaki vagonların aradaki vagonlara oranla daha boş kaldığını göstererek eşit yolcu dağılımını sağlamak, bu sayede toplu ulaşımda kaliteyi arttırmak. Günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan raylı toplu taşıma sistemlerinde vagonlara eşit yolcu dağılımını sağlayarak toplu ulaşımda kaliteyi arttırmayı düşündük" dedi.

MİNİ ANKET YAPTILAR

Projenin tasarım aşamasında okullarında mini bir anket uyguladıklarını anlatan Lütfi Emre Aşkın, "Elde ettiğimiz sonuçlara göre; istasyonda metro bekleyen yolcuların genellikle merdiven başlarında bekleme yaptıklarını ileri ya da geriye doğru yürümediklerini rastgele önlerinde duran vagona bindiklerini tespit ettik. Bu yüzden aradaki vagonlar her zaman baş ve sondaki vagonlara göre daha kalabalık oluyor" dedi.

Ankette "İstasyonda metro beklerken baş ve sondaki vagonların boş olduğunu bilseydiniz ileri ya da geriye doğru yürüyüp bu vagonları tercih eder misiniz" sorusuna cevap arayan öğrenciler, aldıkları yanıtlara göre projelerini tasarladı. Renk panosu oluşturan Lütfi Emre Aşkın ve Sıla Atlı, bir vagonun 250 olan yolcu kapasitesini dörde böldü. Oluşan aralıkları, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı olarak renklendirdi. Vagonlara eklenecek bir aparat yardımıyla binen ve inen yolcu sayısının hesaplanarak, doluluk oranının hesaplanacağı projede, elde edilen verilerin bir sonraki durakta bulunan dijital panoyla yolculara bildirilmesi planlanıyor. Böylece panoyu takip eden yolcular hangi vagon boşsa o yöne ilerleyerek uygun yerde bekleyebiliyor. Öğrenciler duraklarda sadece bekleme süresinin bildirildiği panoların yerine kullanılacak dijital panoların da tasarımını yaptı.

Renk kodlarının anlamını da açıklayan Aşkın şöyle konuştu:

"Örneğin; bizim dijital panomuzda da görüldüğü gibi 3 dakika sonra bir Menemen treni gelecektir. Bu gelecek olan trende görüldüğü gibi ilk vagon yeşil renktedir. Yani bu vagonda 0-62 kişi aralığında yolcu bulunmaktadır. Fakat sondan üçüncü vagona baktığımızda ise renginin kırmızı olduğunu görmekteyiz. Yani bu vagonda 189-250 kişi aralığında yolcu bulunmaktadır. Bu da demek oluyor ki bu vagon yolcuların en yoğun olduğu vagondur."

Timur TARLIĞ / İZMİR, (DHA)

FOTOĞRAF