Sütte güven ve kalite

 

 

YÖNETİM Kurulu Başkan Yardımcılığı görevinde bulunan Turgut Tokmak, aynı zamanda Fethiye-Seydikemer Süt Üreticileri Birliği Başkanı. Tokmak, şu bilgileri paylaşıyor: “Birliğimiz 2006’da kurularak faaliyete başladı. O tarihten bu yana yaptığımız ilkeli, etkin ve verimli çalışmalar sonucu Birliğimiz geçimini hayvancılıktan sağlayan insanların ilgi odağı oldu. Bugün itibariyle hizmet verdiğimiz üye sayımız 660 gerçek kişi, 6 şirket tüzel kişiliği, 26 kooperatif tüzel kişiliği ve ortaklarıyla birlikte 2 bin 700’e ulaştı. Kısaca, başta tarımsal amaçlı kooperatiflerimiz olmak üzere her iki ilçemizde hayvancılık sektörüyle ilgili tüm tarımsal örgütler Birliğimiz çatısı altında toplanarak ciddi anlamda bir güçbirliği oluşturmuş bulunuyor. Seydikemer’de 17 bin 275 adet Holstein-Siyah Alaca, 3 bin 300 Montofon, 6 bin 600 Simental Melezi, 2 bin 86 Simental ve diğer ırklardan da 5 bin adet olmak üzere toplam 35 bin 261 adet büyükbaş hayvan mevcut.

GÜNLÜK 130-150 TON ARASI
Ayrıca, Birlik faaliyet alanımızda pazarlanabilir çiğ inek sütü üretim miktarımız mevsime göre değişmekle birlikte günlük 130-150 tona ulaştı. Çiğ sütte kalite ve hijyen şartlarının iyileştirilmesi için üreticilerimizi sık sık eğitimlerle bilgilendiriyoruz. Birliğimize bağlı, Bakanlığımızca ruhsatlandırılmış 25 süt toplama ve soğutma merkezine sahibiz. Sahadaki görevlilerimizce üyelerimizin ürettikleri günlük çiğ inek sütü düzenli olarak (sabah-akşam) toplanıyor. Her parti için günlük ayrı ayrı numuneler alınıp, laboratuvarımızda analizleri yapılarak, HACCP kalite kriterlerine uygun biçimde ve gıda güvenliğinde pazara arz ediliyor. Bu sayede çiğ süt kalitemiz önemli ölçüde artmış bulunuyor. Tabii bu durum da bölgemiz sütüne olan talebi giderek artırıyor. Birliğimiz, 2018’de Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) ile ortaklaşa ‘Kooperatif ve Birliklerin Güçlendirilmesi Mali Destek Programı’ kapsamında yüzde 90 hibeli Fethiye ve Seydikemer’de ‘Çiğ Süt Kalitesini Artırarak Pazarlama İmkânlarının Geliştirilmesi ve Kapasite Artırımı Projesi’ni uygulayarak çeşitli hacimlerde 27 süt soğutma tankı alımı gerçekleştirmiş ve hizmete sunmuştur.

ÖRGÜTLENME TABANA YAYILDI
2021’de de yine GEKA ile ‘Kooperatif ve Birliklerin Güçlendirilmesi’ kapsamında yüzde 90 hibeli olarak ‘Üreticiden Tüketiciye Sağlıklı Süt Sağlanması ve Kapasite Artırımı Projesi’ uygulanmış, ayrıca öz kaynaklarımızdan da destek sağlanarak ‘Çiğ Süt Analiz Laboratuvarı’ hizmete açılmıştır. Yanı sıra il ve ilçe tarım ve orman müdürlüklerimizle ortaklaşa yaptığımız çalışmalar sonucu ari hayvancılık işletmeleri kurulması faaliyetlerimiz devam ediyor. Diğer yandan Birlik üyelerimizin yüzde 100’e yakını kırsalda yaşayan, çoğunluğu ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde bulunan kişi ve ailelerden oluşuyor. Dolayısıyla bu durumdaki üyelerimiz için hayvancılık devamlı ve düzenli bir gelir kaynağı haline geldiği gibi üretim-pazarlama imkanlarımızın da gelişmesiyle ek istihdam yaratılmış ve köyden kente göç önemli ölçüde önlenmiştir. Fethiye ve Seydikemer’de kurulu ve faaliyette olan tüm tarımsal amaçlı kooperatiflerimiz aktif üyemiz olup, Birliğimiz ve üye kooperatiflerimiz sayesinde örgütlenme tamamen tabana yayılmıştır. Buzağı ve çiğ süt desteklemeleri de hayvancılığın desteklenmesine ilişkin tebliğ uyarınca yine Birliğimiz aracılığıyla yapılmaktadır.

HAYVANCILIK SANAYİ BÖLGESİ
Projenin yürütücü kuruluşları arasında Borsamızın da olduğu 40 bin baş kapasiteli ‘Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas (Süt Sığırcılığı) Organize Sanayi Bölgesi’ (TDİOSB) ile bitkisel ve hayvansal üretimin ve bunlara dayalı sanayinin desteklenmesi, geliştirilmesi, ürünlerin paketlenmesi, işlenmesi, muhafaza edilmesi amaçlanıyor. Projede, Birliğimizin hisse oranı yüzde 13.33’tür ve TDİOSB’nin kuruluş alanı için bin 200 dekar arsa satın alınmış olup, teknik çalışmalar halen devam etmektedir.”

 

Çam balında dünya
çapında potansiyel

YÖNETİM Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Emin Benzer, S.S. Karabörtlen Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin de başkanı. Bilindiği üzere Muğla’nın arı yetiştiriciliğinde ama özellikle çam balı üretiminde dünya çapında potansiyeli var. Nitekim Başkan Benzer, haklı gurur içinde, “Muğla’mız çam balıyla özdeşleşmiştir. Bizim de 84 ortaklı kooperatifimizin iştigal konusu arıcılıktır. Bu çerçevede, arıcı ortaklarımızın ürünlerini hiç değer kaybetmeden pazarlamak ve aynı zamanda tüketiciye de en güvenilir, en lezzetli ve en güzel balı sunabilmek ana hedefimizdir. ‘Arıko’ ise kooperatifimizin markasıdır. ‘Üreticiden Tüketiciye’ sloganıyla yola çıktık ve ‘Arıko’ markamızla tüketiciye hem kaliteli, hem de güvenilir ürün sunuyoruz. Ayrıca, Muğla’mızın ballarını bir yandan çeşitli fuar ve organizasyonlarda tanıtıyor, diğer yandan da pazarlamasını yapıyoruz. Aynı zamanda ortak arıcılarımıza körük ve arı maskesi gibi ürünleri de daha uygun fiyatlarla tedarik ediyoruz. İlaveten, petek üretimimiz de bulunuyor. Bu petekleri ortaklarımızla birlikte ortak olmayan arıcılarımıza da satış yapmaktayız” diyor.

 

Tariş’in payı büyük

BORSA’nın yönetim kurulunda Tariş’in temsilcisi de var. 2000’de Tariş yönetimine girip 2010’da Milas S.S. 153 Nolu Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifi başkanlığına seçildiğini söyleyen Kamil Gül, şu bilgileri paylaşıyor: “2006’dan itibaren Tariş’i temsilen Borsamızda çeşitli görevlerde bulundum. Halen yönetim kurulu muhasip üyeliği görevini sürdürüyorum. Tariş 153 Nolu Milas Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifimiz ilçemizde zeytin üreticisine hizmet vermeye devam ediyor. Zeytinyağı Birliğimiz 2005’te diğer birliklerden ayrıldı ve tek başına zeytin üreticisine hizmet vermeye başladı. Böylelikle Milas’ta zeytinciliğin daha iyi yerlere gelmesi sağlandı. Kooperatifimiz, özellikle fabrikada verilen sıkım hizmetleri ve yağ alım satım fiyatları üzerinde çok etkin bir rol oynamış ve hep zeytin üreticisinin yanında olmuştur.

ZEYTİNYAĞINDA KALİTE
Tariş, Milaslı üreticiler için önemlidir. Çünkü Milas zeytinciliğin beşiği durumundadır. Şu an için ilçe genelinde meyve veren ağaç sayısı 8.9 milyona ulaşmış bulunuyor. Türkiye’de zeytinyağı rekoltesinin yüzde 10’u ilçemizde üretiliyor. Dolayısıyla kooperatifimizin ilçemizde faaliyet göstermesinin Milaslı zeytin üreticileri için avantaj olduğunu düşünüyoruz. Halen 245 ton/gün zeytin işleme kapasitesi ve 1.4 milyon kg zeytinyağı depolama kapasitesi ve organik sıkım sertifikasıyla örnek bir işletme olarak bölgemize katma değer sağlıyoruz.
Kooperatif olarak 500 kg’lık 200 adet plastik kasa alarak üreticilerin hizmetine sunduk. 1.4 milyon kg’lik zeytinyağı stoklama kapasitemizdeki tanklarımızın tamamı krom nikel özellikte. Kooperatifimiz işletmesinde sertifikalı organik zeytin sıkımı ve soğuk zeytin sıkımı yapılmaktadır. 4 adet tesisimizde dip zeytinleri ayrı, baş zeytinleri ayrı, organik zeytin ve soğuk sıkım zeytin ayrı ayrı işlenerek üreticimize kaliteli ürün elde edilmesi yönünde gereken hizmet en üst seviyede verilmektedir. Kooperatifimiz bünyesinde üreticilerimize uygun fiyatlarda ve ödeme kolaylıkları ile plastik kasa, sergilik zeytin örtüsü, çeşitli ebatlarda krom zeytinyağı stoklama tankları ve zeytin hasat makineleri satışı yapılmaktadır. Bölgemizin karakteristik zeytini olan ‘Memecik’ten en son teknoloji kullanılarak ve hijyen kurallarına dikkat edilerek elde edilen zeytinyağlarına coğrafi işaret alınması ile markalaşmak adına en önemli adım atılmıştır. Tariş’in geleceğe dönük hedefi, teknolojik yenilikleri de takip etmek, aynı zamanda maliyetlerin düşürülmesi için yapılması gerekenleri tespit edeerek üreticiye daha iyi hizmet verebilmektir.”

 

6 bin üreticiden süt topluyor

BORSA Yönetim Kurulu Üyesi Doğan Rados da süt sektöründe faaliyet gösteriyor. “Müşteri memnuniyeti ve kalite esasını ilke edinerek 1982’den beri varlığımızı sürdürüyoruz” diyen Rados, süt hayvancılığında önemli bir girişimci. O da şunları anlatıyor: “1995’te kendi süt toplama merkezimizi kurduk. 2016’da Çine OSB’de günde 300 ton süt işleme kapasiteli tesisimizi faaliyete geçirdik. Beyaz peynir, tulum peyniri, tereyağı, kaşar peyniri, yoğurt, çeçil peyniri ve dil peyniri ürünlerimiz geleneksel üretim yöntemleriyle ve tamamen üreticinin sütüyle yapılıyor. Çiftçimizin sütünü ve hammaddelerini toplayarak, aynı zamanda istihdam da yaratarak yine üreticilerimizin tarımsal ve hayvancılık ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayarak bölgemize hizmet etmeyi hedefliyoruz. Bu doğrultuda çiftçilerimize ve üreticilerimize en kaliteliyi uygun koşullarda sunup, ürünlerimizde de kalite standartlarını koruyup tüm ülkemize hizmet vermeye devam edeceğiz. Rodos Süt olarak istihdam ve sektörün gelişmesi için elimizden gelen tüm gayreti göstermeye devam edeceğiz.

150 KİŞİ ÇALIŞIYOR
Ancak süt ürünlerinin satışı için çiğ süt kaynağının sağlıklı ve güvenilir olması şart. Süt kaynağının da üreticilere yakın olması gerek. Taze toplanan sütler, süt ürünleri deposuna gelerek işleme alınır. Her bölgede farklı ürünler üretilmekte ve büyük tesislerde ürün çeşitliliği sayıca fazla olmaktadır. Yöresel firmaların kaymak, günlük süt ve yoğurt gibi ürünleri mevcut. Büyük çaplı firmalarda ise light ürünler, çeşitli peynir türleri ve aromalı yoğurtlar gibi ürünler üretilmekte. Şirketimiz 150 kişiye istihdam sağlıyor. Nakliyeci, aracı, hammaddeci vb. gibi düşünülürse bin aileye dolaylı yönden istihdam sağladığımızı söylemek isterim. Yanı sıra 400 başlık bir çiftliğe sahip olan Rodoslu Gıda, 6 bin üreticiden süt topluyor, ayrıca onların yem ihtiyaçlarını da karşılıyor ve tarımsal ürünlerini alarak destek veriyor. Firma olarak Çine, Yatağan, Milas, Kavaklıdere, Bozdoğan ve Bodrum çevrelerinde süt toplamayı sürdürüyoruz.”

 

TUAY bir okul

MECLİS Üyesi İ. İlker Totoş, zeytinyağı sektöründe saygın bir ismi olan Atilla Totoş’un oğlu ve sektöre çok hizmet vemiş bir ailenin üyesi... Totoş, “Muğla, ‘Memecik’ zeytininin ana vatanıdır” diyerek söze giriyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor: “Bu zeytin çeşidi yıllarca Riviera tipi rafinasyon işlemi görmüş zeytinyağı için temel yağ kaynağı olarak görüldü. Kusursuz bir şekilde işlenmediğinden bazı olumsuz özellikler atfedilen bir zeytin çeşidiydi. ‘Memecik’in kaderi 2013’te TUAY–Zeytinin Efendisi’nin Japonya ve Türkiye’deki yarışmalardan ödül almasıyla değişmeye başladı. Bu ödüller ‘Memecik’ten elde edilen zeytinyağının kıymetine dikkat çekiyordu.”
Yatağan’da faaliyet gösteren TUAY’ın fabrika müdürlüğünü de yapan İlker Totoş, “TUAY’ı bir fabrikadan çok bir okul olarak görüyoruz. Fabrikamız üreticiyle tüketici arasındaki köprü. Bu iki kıymetli insan kaynağımıza en güncel ve doğru bilgileri aktarıyor ve her iki kesimin de bilincini yükseltiyoruz. Fabrika olarak sahip olduğumuz bilgiyi kendimize ticari güç olarak saklamaktansa bizimle benzer kaderi paylaşan coğrafyamızdaki markalı üreticilere de kuluçkahanelik görevi yapıyoruz. Muğla’da ve Ege’nin çeşitli şehirlerinde üstün kaliteli zeytinyağı markası olmayı hedefleyen şahıs ve şirketlere de üretim ve teknik bilgi aktarımı yapıyoruz. Her yıl 10’dan fazla markalı üreticiye, Zeytindostu Derneği ve benzeri uluslararası yarışmalarda yarışabilecek kalitelerde zeytinyağı yapıyor ve nasıl yapılacağının bilgisini paylaşıyoruz” diyor.

ZEYTİNYAĞI VE SAĞLIK

TUAY’ın soğuk sıkım tekniğinin ülkemizde doğru şekilde tanıtılması ve uygulanması konusunda öncülük yaptığını da sözlerine ekleyen Totoş, şöyle devam ediyor: “Ayrıca, zeytinyağını tıbbi yönden de mercek altına alan TUAY, 5 ayrı çalışmada zeytinyağı polifenollerinin insan sağlığına olan olumlu etkisini de ispatlamış olan Türkiye’deki ilk kuruluştur. Tıp fakültelerinde yapılan bu çalışmalarda erken hasat edilmiş, soğuk sıkım tekniği ile üretilmiş özel üretim zeytinyağları sırasıyla çocuk gelişiminde, hücresel fonksiyonların optimizasyonunda, bağırsak sağlığı üzerindeki etkilerinde, alzheimer ve demans hastalıklarında çalışılmış, iki konuda dünyada ilk defa bu etkiler gösterilmiştir. Bir çalışmanın sonucunda da tıbbi patent başvurusu üniversite tarafından yapılmıştır.”

 AB coğrafi işaretli zeytinyağı üretiyor ◊ MECLİS Başkanı Uğur Özen, Uğur Özen Mühendislik Ltd. Şti. ile 1994’ten bu yana inşaat mühendisliği hizmetleriyle uğraşıyor ve 1948’den beri de 4’üncü nesil temsilci olarak zeytinyağı imalatını aile geleneğine uygun biçimde sürdürüyor. Özen, bu doğrultuda günümüz koşullarıyla harmanlanan ve sektörüne değer katmayı hedefleyen bir iş modeli ile zeytinyağı üretip pazarlıyor. Milas’ta kurulu zeytinyağı tesisi günlük 80 ton zeytin işleme kapasitesine sahip. Burada, ‘Uzunyuva Milas’ markasıyla zeytinyağı üretimi yapılıyor. “Avrupa Birliği coğrafi işareti tescilli Milas Memecik zeytinyağlarının üretildiği tesisimizde, uluslararası standartlarda butik şişeleme hattıyla bu ürünler ulusal ölçekte pazarlama yapan mağazalarda hem kendi markamız, hem de dünya markaları adı altında satılıyor” diyen Uğur Özen, ekliyor: “Zeytinyağı sektöründeki varlığımızı gelir elde etmenin yanında ‘yaşadığımız ana değer katmak’ olarak nitelendiriyoruz. Ayrıca üreticimizi bilinçlendirmek ve ulusal bir değerimiz olan zeytinyağını dünyada hak ettiği o güzel yere ulaştırmayı hedefleyerek, işimizi de keyifle büyütmek istiyoruz.”