"Polisin haftalık mesaisi 40 saatle sınırlandırılmalı"

İZMİR (AA) - UFUK KIRABALI - Kamu Denetçiliği Kurumu (ombudsmanlık), başvuru üzerine polislerin özlük haklarının yeniden düzenlenmesine ilişkin tavsiye kararı aldı.

Kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız ve etkin bir şikayet mekanizması oluşturarak, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını, insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmak üzere kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu, polislerin mesai koşullarına ilişkin bir karara imza attı.

Kuruma 15 polis memuru tarafından "haftalık çalışma sürelerinin üzerinde çalıştıkları, mesai dışında ek görevler verildiği, bu nedenlerle psikolojilerinin, sosyal ve aile hayatlarının bozulduğu, iş yüküne karşılık büroda çalışan meslektaşlarıyla aynı maaş ve ek ödemeyi aldıkları ve yaptıkları fazla mesaiye karşılık idari izin kullandırılmadığı" iddialarıyla yaptıkları başvuru, tek dosyada birleştirildi.

-"Ergonomik Vardiya Sistemi" savunması

İçişleri Bakanlığı, şikayetlerle ilgili kuruma gönderdiği cevap yazısında, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca haftalık çalışma süresinin 40 saat olarak belirlendiği ancak özel kanunlarla veya bu kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle kurumların veya hizmetlerin özellikleri dikkate alınarak farklı çalışma saatlerinin tespit edilebileceğine işaret etti.

Polislerin mesai düzenlerine ilişkin kuruma bilgi sunan bakanlık, polislerin çalışma şartlarının iyileştirilmesi adına pilot bölge seçilen bazı illerde günde 8 saat çalışma sistemine dayanan "Ergonomik Vardiya Sistemine" geçildiği, yıllık ve mazeret izinler ile sağlık hakları konularında bazı düzenlemeler yapıldığı ve buna benzer çalışmaların gerçekleştirilmeye devam edildiğini bildirdi.

-Maliye Bakanlığı taslağı uygun bulmadı

Aynı konuda görüşleri alınan Maliye Bakanlığı ise diğer kurumlarda kaldırılmış olmasına rağmen Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yapan emniyet hizmetleri sınıfına tabi personele ödenmekte olan fazla çalışma ücretinin aynen muhafaza edildiğine dikkati çekti.

Bakanlık ayrıca, şikayet konusu hakkında İçişleri Bakanlığı'nca bir kanun tasarısı taslağı hazırlandığını ancak bunun getireceği mali yükün hesaplanması sonucunda, çeşitli statülerden personelin de benzer yöndeki talepleri dikkate alınarak, mevcut bütçe imkanları çerçevesinde konunun bu aşamada olumlu mütalaa edilmediğinin bildirildiğini kaydetti.

-Polisler için ağır çalışma koşulları tespiti

Kamu denetçisi Mehmet Elkatmış, şikayetçilerin iddiaları ve bakanlık görüşleri ile yaptığı incelemeler sonucunda, Avrupa ülkelerindeki polislerin sahip olduğu özlük hakları ile taraf olunan uluslararası sözleşmeler, AİHM ve ulusal yargı kararlarına da atıfla tespitlerde bulundu.

Türkiye'de emniyet sınıfında görev yapan polislerin, Devlet Memurları Kanunu'nda aylık çalışma süresi 160 saat olmasına karşın fiilen 240 ile 300 saat arasında çalıştıkları, buna karşılık fazla mesai ücreti ödemesi ya da idari izin kullanımı yapılmadığını belirten Elkatmış, ayrıca "ağır çalışma şartları nedeniyle polislerin psikolojilerin bozulduğu, intihar ve cinnet vakalarının meslek içerisinde çok sık görüldüğü, aile ve sosyal hayatlarında sıkıntıların, şiddetli geçimsizlik ve boşanma vakalarının çok sık yaşandığı, yaşam kaliteleri ve standartları ile mesleki motivasyonlarının düştüğü" tespitlerinde bulundu.

-Polis 30 ek görevden sadece biri için ücret alıyor

Elkatmış, şikayetçi polislerin, "ek görevlendirmelerde herhangi bir ek ücret almadıkları ve bu ek görevlendirmelerin birçoğunun mesai içinde değerlendirilmediği" yönündeki iddialarına ilişkin incelemesinde de polisin devlet büyükleri ve yurt dışından gelen heyetlerin programlarından dini ve milli bayramlara, konser, sergi, tiyatro gibi etkinliklerden spor müsabakalarına kadar 30 farklı ek görev üstlendiğini ancak bunlardan sınav tedbirleri haricinde kalanların hiçbiri için ek ödeme almadıklarını belirledi.

Kamu denetçisi Elkatmış, bu tespitler ışığında kamu başdenetçisi Nihat Ömeroğlu'na, "ilgili konularda yasal düzenlemelerin ivedilikle yapılmasının ve polislere gerekli psikolojik destek ve rehberlik hizmetlerin daha fazla verilmesinin yerinde olacağı" tespitiyle idareye tavsiyede bulunulmasını önerdi.

-Kumu başdenetçisi kararı

Kamu başdetçisi Ömeroğlu da Elkatmış'ın incelemeleri ve tespitleri doğrultusunda şikayetin kabul edilerek, Başbakanlığa tavsiyede bulunulmasına karar verdi.

Ömeroğlu, söz konusu tavsiye kararında, emniyet mensuplarının mesai saatlerinin haftada 40 saatle sınırlandırılması, bu mümkün değilse 48 saat olarak belirlenmesi ile fazla çalışma ücretlerinin hesaplanmasında saat başı ücretlendirmeye gidilmesi ve ek görevlendirmeler için fazla mesai ücreti ödenmesi gerektiği görüşlerine yer verdi.