Karşıyaka'da anıt gerginliği büyüdü

KARŞIYAKA Belediyesi'nin, 44 yıllık “Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı"nı yıpranması nedeniyle baştan sona yenileme kararı almasının ardından başlayan tartışma büyüdü. Yargıya taşınan ve Koruma Kurulu Müdürlüğü'nün tescille ilgili değerlendirme yapılana kadar uygulamaya başlanmamasını istediği projeyle ilgili basın toplantısı düzenleyen Karşıyaka Belediye Belediye Başkanı Akpınar,  “Gerçek Atatürkçüler o Anıtın ayağa kalkmasını istiyor" dedi.

Karşıyaka'da Anayasa Meydanı'nda bulunan Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı'nın Karşıyaka Belediyesi tarafından yükseltilmesi projesiyle ilgili başlayan tartışma kriz yarattı. Karşıyaka Belediyesi, 44 yılda yıpranan, AFAD raporuyla da yıkılabileceği belgelenen “Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı"nı baştan sona yenileme kararı aldı. Karşıyaka'nın simgesi olan yapı, 6 ayda tamamlanması planlanan projeyle 3 kat daha büyük olarak yeniden yapılacak. 2015 yılından itibarin projeyle ilgili ön çalışmaları başlatan Karşıyaka Belediyesi'nin harekete geçmesiyle tartışma çıktı. Karşıyaka'daki bazı sivil toplum kuruluşları tepki gösterdi. Babası mimar Erkal Göngören'in anıtın müelliflerinden biri olduğunu iddia eden kızı mimar Ela Göngören, kendilerinden izin alınmadığı için belediyeyi eleştirdi. Gazeteci Mustafa Feyzi Hepşenkal ve avukat Murat Fatih Ülkü de yürütmenin durdurulması istemiyle idare mahkemesine başvurdu. Dilekçede, anıtın Karşıyaka ile oluşturduğu bütünlük, tarihsel, sosyal ve kültürel önem vurgulandı. Sosyal medyada da anıtın aynı kalması ve restore edilmesi için kampanya başlatıldı. Anıtla ilgili son gelişme ise İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'ndan geldi. Kurul, bir derneğin anıtın tescillenmesiyle ilgili başvurusuna ilgili kurum görüşlerinden sonra değerlendirme kararı aldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Karşıyaka Belediyesi'nden görüşlerini bildirmeleri istendi. Bölge Kurulu Müdürlüğü ise tespit tescil çalışmaları tamamlanana kadar herhangi bir uygulamada bulunulmamasını Karşıyaka Belediyesi'ne iletti. Karşıyaka Belediyesi anıtla ilgili tüm raporları eklediği görüşünde anıtın tescili için olumsuz görüş bildirdi. Büyükşehir Belediyesi'nin de görüşünü bildirmesinden sonra Kurul kararını verecek.

"KİŞİSEL BİR KARAR DEĞİL"

Karşıyaka Belediye Başkanı CHP'li Hüseyin Mutlu Akpınar, tartışmalar ve projeyle ilgili bilgi vermek, eleştirileri yanıtlamak üzeren Tersane Kafe'de basın toplantısı düzenledi. CHP İzmir İl Başkanı Asuman Ali Güven, il yöneticileri, CHP Karşıyaka İlçe Başkanı Uğur Yıldırım, ilçe başkanları, ilçe yöneticileri, CHP'li belediye meclis üyeleri, mahalle muhtarları, KASİAD Başkanı Süleyman Özsakallı, BESİAD Ali Aktaş, ADD Karşıyaka Başkanı Tuna Arsan,  Karşıyaka Kent Konseyi,1992 Karşıyakalılar Derneği ve bazı sivil toplum kuruluşları temsilcileri katıldı. Başkan Akpınar, "İlçeyle ilgili yanlış bir algı yaratmaya çalışan güruh var" sözleriyle başladığı basın toplantısında anıtın tarihçesini anlattı. Anıtın Cumhuriyetin 50. yılında düzenlenen bir yarışma sonucu birinci çıkan projenin, yurtseverlerin de bağışlarıyla yapıldığını ve 1973 yılında açıldığını söyledi. İçeriği, anlamı, estetiğiyle anıtın tartışılmaz değeri olduğunu söyleyen Akpınar, “Anıt aradan geçen yılların yorgunluğunu taşıyor. Yıpranmış. Duyarlı vatandaşlar durumuna üzülüyordu. Gerçek Atatürkçü insan yanından her geçtiğinde yüreği sızlıyordu. Uzun yılların ihmalkarlığı nedeniyle başta can güvenliği olmak üzere bir çok olumsuzluğu barındırmaktadır. İlla teknik bilgi gerekmez. Vicdan yeter. Bu olumsuz durumu ortadan kaldırmak adına belediyenin de bayrağında olan, simgesi olan anıtı Karşıyaka'ya İzmir'e yakışır şekilde yeniden yapmaya karar verdik. Bu karar ne kişisel bir düşünce ne de kişisel bir ihtirasın ürünü değildir. Bunu böyle algılayan algılatan her kimsenin kıskançlığıdır. Yerel yönetimin başarısına leke sürmek isteyenlerin ürünüdür. Siyaset insanların birbirini karalaması değildir. Farklılıklarını ortaya koyarak halkı inandırmasıdır. Anıtı üç gün önce yapmaya karar vermedik. 2015'in Mayıs ayında basınla paylaştık. Ben kendi başıma aldığım kararla bu anıtı yenilemiyorum" dedi.

"TEK YASAL MÜELLİF  BAŞOĞLU"

Anıtın yasal müellifinin Heykeltraş Prof. Tamer Başoğlu olduğunu, kendisinin izniyle anıtın yenilenmesine karar verildiğini söyledi. Belediye başkanı olduktan sonraki ilk törenin bu anıt önünde gerçekleştiğini belirten Akpınar, “Tören alanına geldiğimde halinden utandım. İnanın gözyaşı döktüm. Anıt Atatürk'ün hitabelerinin okunabilmesi için içinden geçilebilen bir formda yapılmış ancak zaman içinde toplumdaki bozulmanın anıtın içine de yansımış. İçinde bira içilmiş, mangal yakılmış. Buraya gelmeyenler içinden gelen idrar kokusunu duymayanlar konuşuyorlar.  Yenileme kararı aldık. Boyunu büyütmek için değil yenileme için ilk adımı attık.  Ancak boyamayla olmayacaktı. Müellifi olan mimarla görüştük. 'Yıkalım yenisi yapalım' dedik. Bu anıt dönemin en yüksek anıtıydı şimdi cüce kaldı. Yükseltelim kararı aldık. Meslek odalarına sesleniyorum. Anıtın yanına gelin de bakın. Bir hissedin de ondan sonra raporları yapın. O dönemki sistemle yapılan bir işti. Bu anıtı tadilatlarla değil deprem kuşağı bölgemizde olduğundan yeni kazık sistemiyle yapacağız. 'Saat Kulesi'de kısa kaldı onu da yükseltelim' diyenler var. Bu resmen dalga geçmektir. Mustafa Kemal Atatürk'ün anıtıyla dalga geçirtmem. Saat Kulesi'nin yıkılma durumu mu var" dedi.

"AFAD'IN RAPORU VAR"

AFAD'ın anıtla ilgili raporunda 'balık tutanlar var, yıkımı halinde bir şey olursa sorumluluk kabul etmiyoruz' yazdığını belirten Başkan Akpınar, “ Bu rapor ışığında daha ne yapılabilir. O halde bırakalım mı? Demir parmaklıklarla çevrili mi kalsın? İnsanların orada alın teri var.  Biz de o alın terine saygı duyduğumuzdan bu adımı attık. Türkiye'nin toplumsa barışa ihtiyacı varken toplumu germenin ülkeye ve kente zarar olduğunu düşünüyorum. Yaptığım yanlış olsaydı bugün tek başıma karşınızda olurdum. Gerçek Atatürkçüler o Anıtın ayağa kalkmasını istiyor. Toplam 5 bin metrekare çevre düzenlemesi yapılacak. En yüksek noktası 42 metre en düşün noktası 35,5 metresi olacak. Körfez'in her yerinden gözükecek bir anıt haline gelecek" dedi. Akpınar, Vali Erol Ayyıldız ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'na verdikleri destekten dolayı teşekkür etti.

"MÜELLİFLİK İDDİA EDEMEZLER"

Mimar Ela Göngören'in babası mimar Erkal Güngören'in anıtın müellifi iddiasında bulunduğunu belirten Başkan Akpınar, sözlerini şöyle sürdürdü:

“ Kendisine saygı duyuyorum ancak bu tür işlerde müellif heykeltıraştır. Yarışmayı kazanan Tamer Başoğlu'dur. Tüm iş Başoğlu'nu denetiminde yapılmış. Onlar müelliflik iddia edemezlerö dedi. Müellif Tamer Başoğlu'nun Karşıyaka Belediyesi'ne gönderdiği yazısını okuyan Akpınar, “Müellifin anıtın üzerinde durduğu yerde denizin kısmen doldurulduğunu, betonarmenin bugünkü kadar gelişmiş olmadığını, korozyon ve dış etkilere karşı koruyan maddelerin olmadığını, periyodik bakımların da yapılmaması nedeniyle günümüzde tehlike arzettiğini söylediğine dikkat çektiğini açıkladı. Akpınar “Müellif Başoğlu, anıtın ivedilikle tekrar yapılmasını zaruri gördüğünü, anıtın yıkılıp yeniden yapılmasına birlikte karar verdiklerini yazmış" dedi.

"YARGIYA TAŞIYACAĞIM"

Kendisini anıtla ilgili olarak eleştiren partililerle ilgili de konuşan Akpınar, “İzmir'i karıştırmak isteyenler dikkatli olsun. İfadelerini dikkatli seçsin. Bu şekilde bir şey elde edemezsiniz. CHP'lilikle bir bağı olmayanların hakaretlerini de yargıya taşıyacağım. Parti içi süreci de başlatacağım. 3 yıl içinde kimseye rant sağlamamış bir başkanın cevabı çoktur" dedi. Hüseyin Mutlu Akpınar, kendilerinin projesinin duyulmasından sonra 44 yıldır yapılmamasına karşın mevcut anıt için tescil başvurusu yapıldığını söyledi. Koruma Kurulu'nun Büyükşehir ve Karşıyaka Belediyesi'nden görüş istediğini belirten Akpınar, biz raporların da yeraldığı görüşümüzü verdik. Tescile tabi olmadığını bildirdik. Koruma Kurulu'nun AFAD raporunu dikkate alacaktır. Görüşlerimizi dikkate alacaktır. Karar sorumluluktur" dedi.

GÜVEN: "BAŞKANIMIZI HEPİMİZ TANIYORUZ"

Asuman Ali Güven, “ Belediye başkanımın tekrar yenilemeye çalıştığı esere yönelik yapılan suçlamalar haksız,  yersizdir. .Belediye başkanımızın yapmaya çalıştığı haklı ve yerinde bir uygulama. Belediye başkanımızın Atatürkçülüğünün sanatseverliliğinin tartışılması doğru değil. Hepimiz tanıyoruz. Ne kadar Atatürkçü ne kadar Cumhuriyetçi olduğunu herkes biliyor" dedi.

"72 FORE KAZIK ÇAKILACAK"

Çalışmalar kapsamında Atatürk, annesi Zübeyde Hanım ve mermi taşıyan Türk analarının yanı sıra öğretmen, hukukçu, kimyager olarak tasvir edilen kadın heykellerinin bulunduğu anıt, 15 metreden yaklaşık 42 metreye yükseltilecek. 72 adet fore kazık çakılacak. Etkili bir ışıklandırma sistemiyle Körfez'in her yerinden görünmesi sağlanacak. Anayasa Meydanı da yenilenecek. Tören alanı olarak kullanılan kısım büyütülerek, aynı anda daha kalabalık topluluklara hizmet edebilir hale getirilecek. Çalışmalar yaklaşık 6 ayda tamamlanacak. Ayrıca, eski yapının parçalarından da çeşitli anı eşyaları üretilecek.

Utku BOLULU / İZMİR, (DHA)

FOTOĞRAF