Kalp damar hastalıkları yaşantımızı tehdit ediyor

DOKUZ Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özalp Karabay, kalp damar hastalıklarının insan yaşamını tehdit ettiğini kaydetti. Kalp ve damar sistemi hastalıklarının tüm dünyadaki en önemli ölüm nedeni olduğunu belirten Prof. Dr. Karabay, Türkiye’de ulusal düzeyde ölüm nedenlerinin temel hastalık gruplarına göre sınıflandırması yapıldığında, kalp damar hastalıklarının yüzde 47.7 ile açık ara başı çektiğini bildirdi.

RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Prof. Dr. Karabay yaş (erkeklerde 45 ve üzeri, kadınlarda 55 ve üzeri), ailede kalp hastalığı öyküsü, sigara içmek, yüksek kan basıncı, kolesterol, şişmanlık, stresle baş edememe, fazla alkol tüketimi, fiziksel aktivitenin az olması, menopoz, özellikle erken menopozun kalp damar hastalığı gelişimindeki risk faktörleri olarak sayılabileceğini söyledi. Yüksek tansiyon, sigara içilmesi veya kolesterol yüksekliği faktörlerinden herhangi birisinin varlığında hastalık riski iki kat artıyorsa, tansiyonu yüksek olan bir kişinin sigara içmesi durumunda risk artışının dört kattan daha yüksek olduğunu ifade eden Prof. Dr. Karabay, “Günde 25 ve daha çok sayıda sigara içenlerin kalp damar hastalığına maruz kalma riski, normal sigara içmeyen bireylere göre yaklaşık 5 kat daha artmaktadır” dedi.

KALP VE DAMARLAR İÇİN SPOR

Koroner kalp hastalığı veya kalp damar hastalıklarından korunmanın en önemli maddelerinden birinin de düzenli egzersiz olduğunu kaydeden Karabay, şu bilgileri verdi: “Düzenli egzersiz ve spor yapılması koroner kalp hastalığında değiştirilebilir risk faktörlerinden birinin ortadan kaldırılması anlamına gelir. Kilo kaybı sağlaması, kan basıncı kontrolünü kolaylaştırması, diyabette kan şekeri kontrolünü iyileştirmesi, kan lipitlerini olumlu olarak etkilemesi, kalp damar sağlığı açısından yararlı etkilerdir. Bunun en iyi delili ise kalp krizi sonrası izlemeye alınan hastalarda egzersizin ölüm riskinde yüzde 31 azalma sağlamasıdır. Son yıllarda sportif aktiviteler sırasında beklenmedik ani ölümlere sık rastlanılmaktadır.”

FAZLA KİLO KALBİ YORUYOR

Prof. Dr. Özalp Karabay, şişmanlığın, kalp damar hastalıkları için önemli risk faktörü olup aynı zamanda kalp hastalığına da zemin hazırlayan diyabet ve hipertansiyon için önemli risk sayıldığını belirterek, “Fazla kiloların verilmesi, kalp hastalıkları oluşma riskini doğrudan etkilemekte ve verilen kilonun miktarı arttıkça da elde edilen sağlıklı yaşama faydası da yükselmektedir” diye konuştu.

SICAK HAVALARDA DİKKAT

Bazı durumlarda can kaybına dahi neden olabilen sıcak havalarda çok dikkatli olunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Karabay, şöyle konuştu: “65 yaş üzeri kişilerde hava sıcaklığının 20 derece üzerine çıktığı her 1 derece artış, ölüm oranında yüzde 2 artışa neden olmaktadır. Özellikle hava sıcaklığının 30 dereceyi aşmasıyla birlikte 50-64 yaş arası kişilerin hastaneye yatma oranı yükselmektedir. Sıcaklığın 30 derecenin üzerine çıktığı günlerde, eğer bir de eşlik eden kalp hastalığı riski bulunan insanlar varsa (hipertansiyon, diyabet, koroner kalp hastalığı, kalp kapak hastalığı, kalp yetmezliği vb.), bu gruba girenlerin daha dikkatli olmaları gerekmektedir.”

GENÇLER DAHA ŞANSSIZ

Prof. Dr. Karabay, yaşlandıkça damarlar arasında ‘köprü damarları’ oluştuğunu belirterek, bu durumda kalbin, herhangi bir damar tıkanmasında diğer damardan kan alarak beslenmeye devam ettiğini söyledi. Gençlerde böyle bir yapı oluşmadığı için krize hazırlıksız olan kalbin aniden durup ölüme sebep verebildiğini kaydeden Prof. Dr. Karabay, “Yaşlıları hayatta bırakan, kalbi krize hazırlayan köprü damarları gençlerde bulunmamaktadır. Sonuç olarak sağlık için spor şarttır. Bunu sağlamanın yolu sporu yaşamımızın bir parçası olarak kabul etmektir. Ama unutmamalıyız ki bunu da ancak sağlıklı bir kalple gerçekleştirebiliriz” ifadelerini kullandı.

KADIN KALBİ DAHA HASSAS

Prof. Dr. Özalp Karabay, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kardiyovasküler hastalıkların ölüm nedenleri arasında açık ara ilk sırayı aldığını hatırlatarak, kalp hastalıklarından ölümlerde son 20 yılda kadınlarda belirgin bir şekilde artma eğilimi olduğunu sözlerine ekledi.