Kadınların el ele vererek yarattığı müthiş dayanışma

Erkan İYİGÜNGÖR

KUŞADASI’ndaki kadınların üretken bireyler olarak toplumsal yaşama katılımlarını ve el emeklerini değerlendirmelerini sağlamak amacıyla kurulan KUŞAKK (Kuşadası Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi), yüzlerce kadının hayatına dokundu ve müthiş hikayelerin yazılmasına vesile oldu. 17 kurucu ortakla, Şerife Atınç’ın başkanlığında hayata geçirilen KUŞAKK, ürettiği ürünleri pazarlama imkanı bulamayan kadınları bir araya getirerek istihdam imkanı oluşturuyor. Öte yandan da Kuşadası’na has el sanatlarını geliştiriyor, üretilecek özgün turistik ve hediyelik yöresel ürünlerle ilçenin tanıtımına katkı sağlıyor. Şu an ortalama 90 üyesi olan KUŞAKK, ‘kadın birleşirse dünyayı kurtarır’ anlayışıyla yoluna kar topu gibi büyüyerek devam ediyor. Şal, el çantası, omuz çantası, banyo seti, dekoratif objeler, mutfak havlusu, kupa gibi birçok ürün üreten ve satan kooperatifin başarısı herkese örnek oluyor.

Kadınların hayatların dokunmak, onların sosyal ve ekonomik yaşamlarını kalkındırmak isteyen KUŞAKK Yönetim Kurulu Üyesi ve Kooperatif Başkanı Şerife Atınç, 1958’de Selçuk’ta doğdu. Henüz küçük yaşlarda sağlıkçı olmak isteyen Atınç, o zamanlarda bile insanlara yardım etmeyi hayal ediyordu. Sağlıkçı olmasa da bu hayalini kooperatifçilikle gerçekleştirdi.

Terzi bir anne babanın kızı olan Serife Atınç da terzilik yaparak çalışma hayatına başlamış. Bir dönem Almanya’da yaşayan, orada ev ekonomisi eğitimi alan Atınç aynı zamanda bir Türk kızı olarak fabrikada ustabaşı görevini de sürdürmüş. 5 yıl Almanya’da yaşadıktan sonra 1976’da evlenmek için Türkiye’ye dönen Şerife Atınç o günlerde bile öğrendiklerini, deneyimlerini buradaki kadınlara aktarmak için yanıp tutuşmuş. Kuşadası ile yetinmeyen Atınç, İzmir’de halk eğitim merkezi ile olgunlaştırma enstitüsünün kurslarına gitmiş. Aldığı her eğitimi heybesine koyan, kendisini daha donanımlı hale getiren Şerife Atınç, sonrasında Ada Sanat Evi, Halk Eğitim Merkezi, Kız Meslek Lisesi ve KEGEV kursları aracılığıyla yüzlerce kadına gönüllü olarak eğitim vermiş.

İHRACATA BAŞLARLAR

Tam bir el sanatları aşığı olan Atınç için 1976 dönüm noktası olmuş. Şerife Atınç, o günleri şöyle anlatıyor: “O zamanlar evlerde çok televizyon yoktu. Eşim kahvede televizyon izlerken Şerafettin Usta’nın TRT’deki geleneksel sanatlarla ilgili programını gördü. Daha sonra bir top kumaş alıp İstanbul’a gitti ve Şerafettin Usta’yı buldu. Geleneksel ahşap baskı tekniği ile Türk motiflerini elbiselere basmaya başladık. Böylece tekstilde geleneksel Türk motiflerini uygulama yolculuğumuza başladık. Ortaya harika kıyafetler çıktı ve ihracata başladık.”

ADA’YA ÖZGÜ EŞYALAR

Takvim yaprakları 2017’yi gösterdiğinde 17 girişimci kadın ile KUŞAKK kurulur. Ardından Kuşadası’nın simgelerinden çatı kuşları ile ilgili araştırmalara başlanır. Ada’ya özgü kıyafetler, eşyalar ve tarım ürünleri satmak istediklerini ifade eden Atınç, “Bir gün kooperatifteki toplantıya Şerafettin Amca ile ürettiğimiz eşyalardan getirdim ve kurucu ortakları bilgilendirdim. Leyla Hoca çatı kuşlarını kalıplara dökmeye başladı. Biz bu şekilde yolumuzu açtıktan sonra Kuşadası Kız Meslek Lisesi’nin salonunda kadınlara eğitim vermeye başladık. Çatı kuşlarının tasarımlarını her türlü eşyada kullandık. Çok güzel şallar ürettik” diyor.

EĞİTİMLER ÇOK ÖNEMLİ

İşte o baskıları yaparken KUŞAKK için yeni bir yol başlar. Güney Ege Kalkınma Ajansı’nın birliklere ve kooperatiflere yönelik hibe desteği vereceğini duyarlar. “Henüz kurulalı 1 ay olmuştu ve hızlı bir şekilde proje yazmaya karar verdik” diyen Şerife Atınç, “Projenin adı ‘Kuşaktan Kuşağa Yaratıcı El Sanatları’ oldu. Projenin içinde en önemli şey eğitimlerdi. Kadınların üretmeden önce eğitim alması gerektiğini düşünüyordum. Kooperatifimizdeki ortakların hepsi eğitimli, çalışkan olduğu için herkes sorumluluğunu biliyor. Uyum içinde çalışıyoruz” ifadelerini kullanıyor.

HER EVE BİR ÇATI KUŞU

Kooperatifçiliği, “Sorumluluk alıp, bu sorumlulukla sürdürülebilir şekilde üretmektir” cümlesiyle tanımlayan Atınç, şöyle devam ediyor: “Kooperatif olduğunuz zaman birçok kurumsal yapıdan sipariş gelebiliyor. Bunu da zamanında yetiştirmemiz için profesyonel bir sorumluluk gerekiyor. Bu da iyi bir eğitimden geçiyor. GEKA projesinden 3 yıl sonra Halk Eğitim’le iş birliği yaparak Ticaret Bakanlığı KOPDES’ten bir seramik atölyesi desteği aldık. Bu projede hedef her eve bir çatı kuşu motifli posta kutusu yapmaktı. Ada’da yaşayan insanlar çatı kuşlarını hatırlasınlar istedik. Burası eskiden kuş cennetiydi. O yüzden projede çatı kuşları, kupalar, fincanlar ürettik. Ve hala devam ediyoruz üretime.”

ASLA PES ETMEYİN

Bu yolculukta büyük zorlukların da olduğunu, bugünlere kolay gelinmediğinin altını çizen Şerife Atınç, ekliyor: “Asla pes etmeyi düşünmedim. Yönetim kurulundaki Nil Kayalı, Şebnem Turhan, Nazlı Deniz Kuruoğlu, Saffet Yörük ve ortaklarımızla birlikte uyumlu bir şekilde yol alıyoruz. Eğer başkan pes ederse onlar da pes eder.”

ÇEVREYE DUYARLIYIZ

KOOPERATİF olarak çevreye duyarlı olduklarını anlatan Şerfe Atınç, “Çevreye duyarlı file üretimi de yaptık ve yüzlerce kadına file örme eğitimi verdik. O kadar çok eğitim almak isteyen kadın oldu ki… Evlere sığmadık ve bunu her yerde yaptık. Parklarda, bahçelerde yaptık. Mesela kadınlar ürettiklerini bize getiriyordu, yanında çocuğu ve pazar arabası ile... Bizden aldığı ücretle pazara gidip evinin alışverişini yapıyordu. Bu beni inanılmaz mutlu ediyordu. Mutlaka kooperatiflerin elinden tutulmalı ve eğitim verilmeli” diyor.

KADIN MUTLUYSA ÜLKE DE MUTLU

“KADIN kalkınmalı, kadın gelişmeli, onlara fırsat verilmeli. Kadın üretken olduğu için kadının mutluluğu önce evine, ailesine, tüm ülkeye mutluluk verir. Kadın evde oturmamalı” diyen Şerife Atınç, kooperatif ürünlerinin sosyal medyada, Kadın Emeği Değerlendirme Vakfı’nda, yine Kuşadası’ndaki bazı butiklerde satıldığını söylüyor. Unutmadan, KUŞAKK’ın Kaleiçi’nde de satış noktası bulunuyor.

YENİ HAYALLERİM VAR

“KADINLAR hayallerinin peşinden gitsinler. 7 kadın bir kooperatif kurabilir. 7 kadın bir araya geldiği zaman yapamayacakları şey yok” diyen Şerife Atınç, kendisi ve kooperatif için hayallerini de şöyle sıralıyor: “Yeni hayallerimden biri de yurtdışında, özellikle Almanya’da hem üretim hem de satış yaptığımız bir şube açmak. Oradaki Türk vatandaşlarını kooperatife ortak yapmak istiyorum. Diğer bir büyük hayalim de genç ortakları bünyemize katmak. Ben aynı zamanda Kuşadası Kadın Girişimciler Kurulu’ndayım. Tüm kadın girişimciler tek bir kadına bile destek olabilirler. Veya yöresinde bulunan herhangi bir kooperatife gidip oraya yaptıklarını anlatıp birlikte çalışabilirler, kooperatife ortak olabilirler, hayallerini gerçekleştirebilirler.”