İsimler zamana yenik düşüyor

İZMİR Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Mütercim Tercümanlık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Derya Duman, dönemsel olarak bazı isimlerin ön plana çıktığını, isimlerin zamanın ruhuna uyduğunu söyledi.
Türkiye'de aileler çocuklarına isim verirken, yaşadıkları dönemlerden etkileniyor. Dizi, film, edebiyat, futbol, siyasi yaşam gibi çeşitli alanlarda ön plana çıkan isimler, çocukların isimleri olabiliyor. İEÜ Mütercim Tercümanlık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Derya Duman, dönemsel olarak bazı isimlerin ön plana çıktığını, zamanın ruhuna uyduğunu kaydetti. Dilbilim alanında çalışmalar yapan Yrd. Doç. Dr. Duman, Türkçede isim sayısının bilinmediğini belirterek, "Belki de konuştuğumuz kelimelerden daha fazla isim vardır. Kültürel çeşitliliğimizle birlikte özel ad envanterine orijinal isimler bağışlayan aileler de oluyor. İsimler modaya bağlı olarak değişiyor. Özellikle orta-üst ve üst sınıf aileler çocuklarına duyulmamış bir isim verme konusunda öncü oluyor. Özel ya da cins adlardan seçilmiş sözcüklerden yepyeni isimler türüyor. İstanbul, Bulut, Hercai özel ya da cins adları bu ailelerin çocuklarına isim olabiliyor" dedi.
"60'LAR EDEBİYATTAN, 70'LER POLİTİKADAN ESİNLENDİ"
Türkiye'de ilk eğilimin Cumhuriyetin ilk yıllarında Emre, Oğuz, Kaan, Hakan gibi Türkçe adlarla başladığını bildiren Yrd. Doç. Dr. Duman, 1960'lı yıllarda ailelerin Kerime Nadir romanlarından etkilenerek Handan, Nalan isimlerini çocuklarına verdiğini belirtti. 70'li yıllarla birlikte politik yaşamın ön plana çıktığını belirten Yrd. Doç. Dr. Duman, "Barış, Umut, Özlem, Eylem gibi isimleri çocuklarına veren ailelerin pek çoğu politik angajmanlarla isim seçtiler. Aynı şekilde Kenan, Ecevit, İnönü veya Ulaş, Mahir gibi isimler ait oldukları zaman diliminde her zaman ideolojilerle var oldu, demek daha doğru olur. 70 ve 80'lerde ülkücü kesimin tercih ettiği isimleri de unutmamak gerekir. Kürşat, Alptekin veya sonu 'han'la biten genellikle erkek adları var. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü istatistiklerine göre Umut ismi 1991-2000 ve 2001-2010 yılları arasında en çok verilen 50 erkek ismi arasına girmiş. Barış ismi de 1991 - 2000 yılları arasında en popüler 50 erkek ismi arasında kayıtlarda yer alıyor" diye konuştu.
"HER DÖNEMİN KAZANANI ZEYNEP"
Kadın ve erkek adlarının birbirinden ayıran anlamsal kategoriler olduğunu, ağaç isimlerinin erkek, çiçek isimlerinin de kız çocuklarına verildiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Duman, şunları söyledi:
"Erkek adları gücü, dayanıklılığı, cengâverliği çağrıştırırken, kız adları güzelliği ve naifliği simgeliyor. Her dönemin kazananı Zeynep. Türkiye İstatistik Kurumu isim data analizine göre Zeynep adı birinci sırada. Zeynep her kesimden ailenin tercihinde yer alabiliyor. Bunun yanı sıra Mehmet, Ali, Ayşe, Elif gibi isimler de her kesimden ailenin bireylerinde bulunuyor. Son 20 yılda, çocuklarının yurt dışında zorluk yaşamaması ya da bilgisayar ortamında zorlanmaması için ö, ç, ş gibi Türkçe karakterlerden uzak duran aileler de var. Türkçe'de Bulut ya da Gölge isim olabiliyor. Çeşitlilik çok fazla. Bir de İzmir isim çeşitliliği açısından dikkat çekiyor. Bunun temelinde de kültürel çeşitlilik yer alıyor."

İZMİR, (DHA)
FOTOĞRAF