Gastronomik zenginliği dillere destan

Ahmet Güzelyağdöken

Lezzet Gönüllüsü-Gurme

Zira Ayvalık, Osmanlı dönemindeki özerklik yapısıyla Anadolu’daki en ağırlıklı Rum etkisinin hâkim olduğu yerler arasında bulunmaktadır. Bu bakımdan hem karşı kıyıların, hem de bu kıyıların kültürünü birbirine bağlayarak bir gastronomi sentezi yakalayan nadir konuma sahiptir. Özellikle Midilli’ye komşuluğu iki yaka arasındaki gastronomi ve yeme-içme kültüründeki çeşitliliğin doğal sebeplerindendir. Ayvalık ve Midilli arasındaki yakınlık ilişki mübadele ve göç nedeniyle ayrıca farklı bir akrabalık düzeyindedir. Zeytinyağı, otlar, deniz ürünleri Ayvalık ve yöresinin ‘Körfez’ diye tabir edilen çevresi Ege’nin temel gastronomik değeri olan zeytin-zeytinyağı kalitesinin geliştirilmesiyle de çok ilerleme kaydetmiştir. Ayvalık ve bulunduğu Körfez bölgesi ülkemizdeki yüksek kalite zeytinyağı üretimi ve zeytinciliğin geliştiği ilk yerler arasında yer almaktadır. Hâliyle bu gastronomik değerin en kıymetli dönüşümlerinden olan zeytinyağlı yemekler, sebzeler ve otlar Ayvalık gastronomisinin özel bir bölümünü oluşturmaktadır. Cumartesi günleri Cunda Adası’nda kurulan köylü pazarı, yerel ürünleriyle zengin gastronomik örnekleri sunmasıyla dikkate değerdir. Ayvalık’ın denize kıyısı bir yerleşim olması, çeşitli balık türlerinin bulunması da balıkçılığın bölgede gelişmesini ve önemli bir geçim kaynağı olmasını sağlamıştır. Akivades, kidonya, midye, istiridye gibi kabuklular ile ıstakoz, ahtapot, sübye ve kalamar gibi deniz ürünlerinin çeşitliliği gastronomik zenginliğin diğer bir özel bölümünü oluşturmaktadır. Yanı sıra çiroz, tarama, papalina, deniz kestanesi yumurtası gibi aykırı duran deniz ürünlerinin tüketimi Ayvalık’ın bu kültürde nerede durduğu ile ilgili çok önemli fikirler vermektedir.

Türkiye’nin sembolleri arasında yer alıyorlar

Cunda sahilindeki balıkçılar, deniz ürünleri ve meze çeşitliliğiyle yalnızca Ayvalık’ın değil, Türkiye’nin sembol restoranları içinde yer almaktadır. Özellikle Cunda’da denizin kenarında yer alan Bay Nihat Lale Restaurant, viski soslu akivades, kidonya vongole, sübye paça ve arapsaçlı deniz ürünleri ile adanın önemli duraklarından biridir. Ticaret Odası’nın aşağısında bulunan Ayvalık Şehir Kulübü Yörük Mehmet’in Yeri ise topan kabaktan yapılan gemici dolması, bamyalı ahtapot şiş ve lor tatlısıyla bölgenin simge restoranları arasındadır. Bununla beraber, un ve kavala kurabiyesiyle İmren Pastanesi, sakızlı muhallebisiyle de Macaron Muhallebicisi bölgenin en tatlı noktalarıdır.