Erdoğan: STAR Rafineri ile ilişkilerimizin ekonomik boyutu da güçleniyor

Taylan YILDIRIM- Davut CAN- Mücahit BEKTAŞ/İZMİR, (DHA)- İZMİR'in Aliağa ilçesinde, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın iştiraki SOCAR Türkiye tarafından kurulan 'STAR Rafineri', Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katıldığı törenle açıldı. Türkiye'de reel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırımın açılış töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "STAR Rafineri'nin açılışı ile Azerbaycan'la ilişkilerimizi sadece hamaset ve siyaset boyutunda bırakmadan, ekonomik boyutunu da güçlendiriyoruz. Dünyanın ticaret savaşları ve krizlerle sarsıldığı dönemde birer birer açılış yaptığımız projelerle ülkelerimizin ortak hedeflerine yaklaştığını düşünüyorum" dedi. Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kuvvetli bağlara dikkat çeken İlham Aliyev de "Dünyada ikinci bir ülke tanımıyorum ki bizim gibi birbirine bağlı olsunlar. Biz birlikte dev projeleri gerçekleştiriyoruz. Bizim birliğimizi, dayanışmamızı, dostluğumuzu bugün bu açılışta görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Aliağa'da, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR'ın iştiraki SOCAR Türkiye tarafından kurulan 'STAR Rafineri'nin açılışı için tören düzenlendi. Rafineri içinde özel hazırlanan alanda düzenlenen tören öncesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, rafineriyi gezdi. Türkiye'de reel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırım ve ilk kez rafineri petrokimya entegrasyonunu kuran tesis olan STAR Rafineri'nin açılışına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, İzmir Valisi Erol Ayyıldız, SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, SOCAR Türkiye ve Petkim Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev katıldı. Törene, Demirören Holding Yönetim Kurulu Başkanı Yıldırım Demirören de katıldı.
'BİZLER ULU BİR ÇINARIN DALLARIYIZ'
Açılış töreni, rafinerinin tanıtım filminin gösterimiyle başladı. SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev'in ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez yaptığı konuşmada, "Petrokimya alanında Türkiye'nin en önemli üslerinden Aliağa'da önemli yatırımı açmanın gururunu yaşıyoruz. Türkiye-Azerbaycan arasındaki kardeşlik o kadar güçlü ki pek çok hayali gerçeğe dönüştürdük" dedi. Bakan Fatih Dönmez, rafinerinin Türkiye'ye getireceği yenilikleri de anlatarak, "Büyük ve güçlü Türkiye hedefine giden yolda Azerbaycan'ı yanımızda görmek bizleri mutlu ediyor. Bizler ulu bir çınarın dallarıyız. Bölgedeki gücümüzü kardeşlikle geliştireceğiz. Türkiye ekonomisine duyulan güven SOCAR'ın yatırımıyla bir kez daha kanıtlandı. Türkiye yatırımcılara kapılarını sonuna kadara açtı, bundan sonra da açmaya devam edecek. Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ekonomik entegrasyon arttıkça bölgemiz düne göre daha güçlü olacak. Yarınları daha umutlarla kucaklayacak" diye konuştu.
'İKİ ÜLKENİN İŞ BİRLİĞİ ÖRNEK OLMALI'
Daha sonra kürsüye çıkan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ise iki ülkenin iş birliğine değindi. Türkiye ve Azerbaycan kardeşliğinin 21'inci yüzyıldaki nişanı olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'nin (TANAP) açılışından 4 ay sonra, dünyaya örnek olacak dev bir projenin açılışı için İzmir'de bir araya geldiklerini de vurgulayan Berat Albayrak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'nin kapasitesine sağlayacağı büyük katkı sebebiyle STAR Rafineri'ye çok büyük önem verdik. Bu büyük projenin sadece sağlayacağı istihdam veya yatırım tutarı ile değil, bu endüstride Türkiye'nin dışa bağımlılığını azaltmaya vereceği katkıdan dolayı heyecanlanıyoruz. İşte bugün, Yeni Ekonomi Programımızın temel hedef alanlarının başında gelen cari açığın azaltılması ve katma değeri yüksek ürün üretimi stratejilerimizi tam anlamıyla karşılaması nedeniyle heyecanımız bir kat daha arttı. Açılışta verilen fotoğraf, dünyanın içinden geçtiği karamsarlığa, belirsizliğe de aslında en güzel çözüm formülünü sunuyor. Türkiye ve Azerbaycan arasındaki dostluğu ve birliği dünyanın örnek alması gerekiyor. Karşılıklı sağduyuyla ortak hedeflere dayanışma içinde yüründüğünde, bölgesel ve küresel huzura, istikrara ne denli büyük katkılar sunulabildiği bu fotoğrafla çok net bir şeklide görünüyor. Bu güçlü fotoğraf, dünyaya, ülkelerin çıkarlarını, ekonomik istikrarlarını korumalarının yolunun korumacılığı artırmaktan, ticaret savaşları çıkarmaktan değil, dayanışmadan, rekabetçilikten, güçlü iş birliklerinden geçtiğini çok net ortaya koyar. Biz bu fotoğrafı, bu kardeşliği, bu birlik ve beraberliği koruyacağız. Ve korumakla kalmayacağız, onu en güçlü ve en güzel şekilde yarınlara, çocuklarımıza, torunlarımıza taşıyacağız."
Türkiye'nin, 'Büyük ve güçlü Türkiye' idealine emin adımlarla ilerlediğini de belirten Berat Albayrak, şöyle dedi:
"Özellikle son dönemde ekonomide yaşadığımız spekülatif atakları ve dalgalanmaları geride bıraktık. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirdiğimiz aksiyon planları ve ilan ettiğimiz Yeni Ekonomi Programımız ile birlikte sadece son bir ayı aşkın sürede, makroekonomik göstergelerde dünyada en pozitif performansı sergileyen ülkelerin başında geliyor Türkiye. İşte bu yolda, ortaya koyduğumuz hedeflere kararlılıkla yürümeye devam edeceğiz. İşte STAR Rafineri, yeni dönem yatırım önceliklerimizin de önemli bir örneğini oluşturuyor. Yeni ekonomi programı kapsamında yatırımlarımızı, ithalata dayalı büyümeye, ithal ara maddelerin yerlileştirilmesine, cari açığın düşürülmesine katkı sağlayacak projelere yoğunlaştıracağız."
TBMM BAŞKANI BİNALİ YILDIRIM AZERİCE KONUŞTU
TBMM Başkanı Binali Yıldırım ise konuşmasında Azerice ifadelere de yer verdi. Yıldırım, şunları kaydetti:
"Kardeş iki ülkenin akıl ve güç birliğiyle vücuda getirdiği bir eserin, yahşi bir dikintinin açılışını yapıyoruz. Ülkelerimizin ekonomisine büyük katkı yapacak olan rafinerinin İzmir'imize, Türkiye'mize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Aliağa yarım adası İzmir'in, Türkiye'nin önemli bir sanayi bölgesidir. Bizleri can ile canan haline getiren bu eseri meydana getirmek için 3 bin mühendis, teknisyenin yanı sıra 19 bin 500 çalışan emekleriyle alın terleriyle katkı koydu. Aileleriyle 5 bin kişilik bir nüfusun geçimini sağlayacak olan bu tesisin anlamı, 32 bin 800 araca bir seferde 50'şer litrelik akaryakıt koymak demektir. Ülkemizin işlenmiş petrol ihtiyacının yüzde 25'ini karşılayacak olan tesis, ezelde başlayan kardeşliğimizi çok daha ileriye taşıyacak. Çevreci bir yatırım olan bu tesis, çevre dostu olarak inşa edildi. Çevreci yanıyla da ödüle layık bir eser niteliğindedir. Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin en önemli tarafını karşılıklı yatırımlar, bölgesel ve küresel enerji ulaştırma projeleri teşkil ediyor. Kardeşlik hukukunun yanı sıra ekonomik, sosyal, siyasi, kültürel ilişkilerin genel çerçevesini karşılıklı faydalarımız teşkil etmektedir. 1991 yılından sonra 200'den fazla anlaşma imzalanmıştır."
'TÜRKİYE NE KADAR GÜÇLÜYSE BİZ DE O KADAR GÜÇLÜYÜZ'
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de konuşmasında birlik beraberlik mesajı vererek şöyle dedi:
"Bu projenin hayata geçmesinin sebebi Türkiye-Azerbaycan dostluğu ve kardeşliğidir. Bugün Türkiye-Azerbaycan iş birliği en yüksek seviyededir. Azerbaycan'ı tanıyan ilk ülke Türkiye oldu. Bu tarih çok şerefli bir tarihtir. Siyasi ilişkilerimiz en yüksek zirvededir. Türkiye, Erdoğan liderliği sayesinde büyük güce ulaştı. Türkiye dünya çapında söz sahibidir. Bölgede ve dünyada Türkiye'ye halledici rol oynuyor. Bu bizi sevindiriyor. Çünkü Türkiye'nin gücü bizim gücümüzdür. Bizim gücümüz birliğimizdedir. Türkiye ne kadar güçlüyse biz de o kadar güçlüyüz. Türkiye- Azerbaycan, kardeşlik numunesi gösteriyorlar. Dünyada ikinci bir ülke tanımıyorum ki bizim gibi birbirine bağlı olsunlar. Biz birlikte dev projeleri gerçekleştiriyoruz. Bizim birliğimizi, dayanışmamızı, dostluğumuzu bugün bu açılışta görüyoruz."
ERDOĞAN'DAN AZERBAYCAN'A BAĞIMSIZLIK KUTLAMASI
Aliyev'in ardından kürsüye çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise konuşmasına Azerbaycan'ın 18 Ekim Bağımsızlık Günü'nü kutlayarak başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan 27'nci yılını geride bıraktı. Bizim son devletimiz oluşu gibi kardeşlerimizin de en genç devletidir. Bakü'nün kurtuluşunun 100'üncü yılı için oradaydım. Heyecanla, gururla izledim. Türk ve Azerbaycanlı kardeşlerimiz geçmişte omuz omuza çarpıştığı gibi omuz omuza yürüdü. Bugün STAR Rafineri'nin açılışı ile Azerbaycan'la ilişkilerimizi sadece hamaset ve siyaset boyutunda bırakmadan ekonomik boyutunu da güçlendiriyoruz. Dünyaya örnek teşkil eden ilişkilerimizi bir adım öteye taşıyoruz. Bölgesel ve küresel etkisi olan TANAP'ı da projelerimize ekledik. Bugün açılışını yaptığımız STAR Rafineri ile bir adım daha atıyoruz. Dünyanın ticaret savaşları ve krizlerle sarsıldığı dönemde, birer birer açılış yaptığımız projelerle ülkelerimizin ortak hedeflerine yaklaştırdığını düşünüyorum" dedi.
YATIRIMIN BÜYÜKLÜĞÜNÜ ANLATTI
STAR Rafineri'nin 6,3 milyar dolarlık bir yatırım olduğunu da vurgulayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunun dışında, bir diğer taraftan konteyner limanı, petro kimya tesisi bütün bunları ele aldığımız zaman bakıyorsunuz 10 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. 2008'den beri enerji alanında ülkemizde imzalar atan Azerbaycanlı şirket SOCAR bu yatırımla yeni enerji yatırımını kazandırmıştır. STAR Rafineri Avrupa, Ortadaoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde en büyüğüdür. Böyle bir yatırımda bizim üzerimize düşen görev de şu sadece, Bakanlıkta işlemler ve teşviklerden istifade etmiş olacak. Bu rafineri Türkiye'nin en büyük yerlileştirme projesidir. Bu şekilde 1,5 milyar dolar tasarruf edilmesi planlanıyor. Yılda 10 milyon ton ham petrol işleme ve 1,6 milyon depolama kapasitesine sahip. Bin 100 kişi görev yapacak. Türkiye ve Azerbaycan ekonomilerine önemli girdinin yanı sıra Ege Bölgemizde refah sağlayacağız. Türkiye olarak dayatmalara karşı cevabımızı diplomatik alanda en güçlü şekilde vermeyi sürdüreceğiz. Şu anda açılışını yaptığımız tesis bu kazançlı iş birliğinin örneğidir."
Doğu Akdeniz'deki gelişmeleri de değerlendiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon kaynakları gibi tek taraflı oldubittiler gibi başarısızlığa mahkum girişimlerden üzüntü duyuyoruz. Gerilimden beslenme eğiliminde olanları da ortaya koyuyor. Bu tür dayatmalara karşı cevabımızı hem sahada hem de diplomatik alanda vermeyi sürdüreceğiz. Dostluğa, dayanışmaya, birlikte kazanmaya yönelik her teklife açık olduğumuzu buradan bir kez daha tekrarlıyorum. İşte bu tesis birlikte kazandığımız ön önemli örnek. Herkesi birlikte kazanmaya davet ediyorum. Bu iki ülkenin içinde yer olmadığı, rıza göstermediği, destek vermediği proje hedefine ulaşamaz" dedi.
KARABAĞ SORUNUNA DA DEĞİNDİ
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesinin işgaline de değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sinin hâlâ işgal altında olması kabul edilir durum değildir. Ülkemizin ve Azerbaycan'ın sorunun çözümü için yaptığı girişimlere uluslararası toplum sessiz kalamaz. Bu sessizliklerin bedelini, varlıklarını çürüterek ödüyor. İçi boş uluslararası sistemin toplum anlamında değeri kalmaz. Adalet ve hakkaniyet duygusundan uzak, içi boş bir uluslararası sistemin hiçbir bireyin gözünde itibarı kalmadı. Karabağ meselesi başta olmak üzere dünyada oluşan haksızlıklara 'dur' demesini bekliyoruz. Türkiye ve Azerbaycan olarak her hal ve şart altında inandığımız değerlere uğrunda vereceğimiz mücadeleye devam edeceğiz. Bu kutlu yolda devam edeceğiz. STAR Rafineri ülkemize hayırlı olsun."
Cumhnurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev birlikte sahnede ellerini temsili bir damlanın üzerine koyarak tesisin açılışını gerçekleştirdi. TBMM Başkanı Binali Yıldırım ve iki ülkenin konuk bakanları toplu halde aile fotoğrafı çektirdi.
STRATEJİK TEŞVİK BELGELİ İLK ŞİRKET
İki cumhurbaşkanının birlikte açtığı STAR Rafineri, inşaatın en yoğun olduğu dönemde 3 binden fazlası mühendis, 14 ülkeden 19 bin 500 kişiye istihdam sağladı. Türkiye'nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına karşılayacak olan STAR Rafineri, aynı zamanda Türkiye'nin ilk 'Stratejik Teşvik Belgesi'ni alan şirket oldu. Ülke ekonomisi ve sanayinin ihtiyaçları gözetilip stratejik ürünlere odaklanacak olan STAR Rafineri, yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesine sahip olacak. Ayrıca rafineri, yılda 4,8 milyon ton dizel ve 1,6 milyon ton naftanın yanı sıra Türkiye'deki cari açığın önemli bileşenlerinden olan jet yakıtı ve LPG gibi petrol ürünlerinin de üretimi gerçekleştirilecek. Bunun yanı sıra STAR Rafineri, Türkiye'nin en büyük enerji projelerinden biri olarak petrol ürünleri ithalatında her yıl 1,5 milyar dolar civarında tasarruf sağlayacak.
RAKAMLARLA RAFİNERİ
Farklı ham petrol türlerini işleme teknolojisi ve 63 tank ile yaklaşık 1 milyon 640 bin metreküp depolama kapasitesiyle STAR Rafineri, Türkiye'nin rekabet gücünü artıracak. Bin 100 kişiye istihdam sağlayacak rafineride 5 bin 400 kilometre elektrik kablosu kullanıldı. Tek noktaya yapılan en büyük yatırım olmasının yanında rafineride, mühendislik tasarımı aşamasında, çevrenin bir bütün olarak en iyi şekilde korunmasını sağlamak amacıyla, ekonomik olarak uygulanabilecek en ileri teknolojiler, bunların uygulanış biçimleri anlamına gelen 'En İyi Mevcut Teknikler' esas aldı. Tüm bunların yanında, petrol ürünleri ithalatında her yıl 1,5 milyar dolar tasarruf sağlayacak. Türkiye'nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına karşılayacak. Günde 214 bin varil ham petrol işleme kapasitesi, günlük 34 bin metreküp ham petrol işleme kapasitesi, 1 bin 640 milyon metreküp depolama kapasitesi ile yılda 4,8 milyon ton düşük kükürtlü motorin üretilecek. Yılda 1,6 milyon ton jet yakıtı, yılda 1,6 milyon ton nafta, yılda 300 bin ton LPG üretecek. 55 milyon ton yer üstü borularının ağırlığı tutan rafineride toplam 1 milyon 45 bin 000 metrekare boyandı.

FOTOĞRAFLI