Güncelleme Tarihi:
DÜNYADAKİ önemli ölüm nedenlerine bakıldığında birinci sırada kalp ve damar hastalıklarının geldiğini ve toplam ölümlerin yaklaşık üçte birini oluşturduğunu söyleyen Özel İzmir Gazi Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr. Şükrü Alper Aygen, aslında bu hastalıkların büyük oranda önlenebilir olduğunu kaydetti. Bu hastalıkların başlıca diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, obezite, sistemik bağışıklık yanıtı, sigara kullanımı ve yaşlılık olarak sıralanabileceğini dile getiren Aygen, “Nasıl oluyor da bu hastalıklar kalp ve damar hastalıklarına neden olabiliyor? Bu noktada karşımıza endotel dediğimiz bir organ çıkıyor. Söz konusu hastalıklarla endotel fonksiyon bozukluğu arasında bir ilişki var. Kötü kontrol, endotel fonksiyon bozukluğunu tetiklemektedir” dedi.
ENDOTEL NEDİR?
Endotel hakkında bilgiler veren Dr. Şükrü Alper Aygen, şöyle devam etti: “Endotel, vücudumuzdaki damarların iç duvarını döşeyen, erişkin bir insanda 1.5 kilogram ağırlığında, yaklaşık bin metrekare genişliğinde, kan ve dokular arasında önemli fonksiyonları olan bir bariyerdir. Damar duvarının gevşeme ve kasılmasını sağlayan faktörlerin salgılanması, yani damar tonusunun sağlanması, damar geçirgenliğinin düzenlenmesi, bağışıklık sistemine yanıtın kontrolü, damar içi pıhtı oluşum ve yıkımının dengelenmesi gibi görevleri vardır. Bu denge bozulduğu zaman, yani endotel fonksiyon bozukluğu geliştiği zaman damarlarda kasılma, pıhtılaşma bozuklukları, pıhtı oluşumuna yatkınlık, damar cidarında kalınlaşma, ateroskleroz dediğimiz damar sertleşmesi gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Hatta yaklaşık bir yıldır mücadele verdiğimiz Kovid-19 pandemisinde koronavirüsünün bu endotel hücrelerindeki bolca bulunan ACE-2 reseptörlerine bağlanarak pıhtı oluşumunu tetiklediğini ve damar tıkanmasına neden olarak tabloyu ağırlaştırdığını görmekteyiz. Tüm bu hastalıklarla endotel fonksiyon bozukluğu arasındaki çarpıcı ilişki, bu hastalıklarla mücadelenin önemini vurgulamaktadır.”
BUNLARA DİKKAT
Dr. Şükrü Alper Aygen, “Diyabet, hipertansiyon ve hiperlipidemide iyi bir kontrolün, obezite ile mücadelenin, kötü alışkanlıkların bırakılmasının, diyetteki karbonhidrat, yağ ve protein gibi makro besin öğelerinin miktarıyla elektrolit ve antioksidan vitaminler gibi mikro besin öğelerinin dengeli tüketiminin ve pandemi ile ilişkili olarak maske, masefe ve hijyen kurallarına uyulmasının kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır” ifadelerini de kullandı.