Diyetisyen Hülya Çağatay: Kiloların nedeni uykusuzluk olabilir

İzmir’deki meslektaşlarıyla bir araya gelip “ Daha Sağlıklı Beslenme Daha İyi Uykuya Bağlı “ konulu bir seminer düzenleyeceğini belirten Diyetisyen Hülya Çağatay, o faktörleri kısaca şöyle sıralıyor: “Genetik etmenler, fiziksel aktivite, metabolizma süreçleri, çevresel faktörler, stresli yaşam tarzı, yanlış ilaç kullanımı, yanlış beslenme ve uyku.”

KISALMIŞ UYKU SÜRESİ, YÜKSEK
ENERJİ ALIMINA SEBEP OLUYOR
Uykunun obezite üzerindeki etkisinin pek bilinmediğine dikkat çeken Çağatay, düzensiz uykunun fazla kalori alımına, dolayısıyla kiloya yol açabileceğini söylüyor: “Uyku süresi kısalmış bireylerin, normal uyku düzenine sahip bireylere göre daha yüksek enerjili besinlere eğilimleri bulunmaktadır. Kısalmış uyku süresi, yüksek enerji alımına sebep olabildiğinden, kilo alımı ve obezite için risk faktörüdür. Yapılan araştırmalarda Batı ülkelerinde uyku süresinin azalmasının yüksek BKİ (Beden Kitle İndeksi) ile ilişkili olduğu görülmüştür.  Aynı zamanda uyku süresinin azalmasıyla birlikte görülen düşük uyku kalitesinin de obeziteyi artırdığı saptanmıştır. Kendisinin de gözlemleri neticesinde  Türkiye’de de batıda yer alan şehirlerimizden özellikle İzmir’den uyku problemi yaşaması sebebiyle obezite riskiyle kendisine başvuran hasta sayısının oldukça fazla olduğunu belirten Çağatay; “Karantinanın hemen öncesindeki yaşayış biçimlerimizin değişimi, hareket miktarının azalması, karbonhidrat ve belki alkol tüketiminin artması, buna bağlı olarak toksin birikimin artması veya toksin atımının azalması, ciğer kapasitesinin düşmesi, kas kaybı ve/veya yağ oranında artma, ekran süresine bağlı geç yatmanın da etkisi çok büyük” şeklinde ifade etti.

KISA UYKU, KRONİK HASTALIKLARIN
OLUŞMA RİSKİNİ ARTIRIYOR
Hülya Çağatay düzensiz uykunun farklı zararları konusunda da uyarıyor; “Kısa uyku süresi kişilerde hipertansiyon, diyabet gibi bazı kronik hastalıkların oluşma riskini artırmaktadır. Aynı zamanda kısa uyku süresinin mortalite (ölüm oranı) ile de ilişkisi de bulunmaktadır. Beslenmemizde yer alan karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve su gibi besin ögelerinin yeterli ve dengeli alınmasının uyku süresine ve verimine katkı sağladığı saptanmıştır.”

İŞTE UYKUNUN KİLO
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Diyetisyen Hülya Çağatay, uykunun kilo üzerindeki etkilerini şöyle listeliyor:
* Kısa uyku süresine sahip bireylerde diyet yağı alımında artma saptanmıştır. Kısa uyku süresine sahip bireylerin normal uyku süresine sahip bireylere göre daha yüksek miktarda karbonhidrat aldıkları gözlenmiştir.
* Günlük beslenme düzeninde daha az proteinli besin içeriğine yer veren kişilerde uykuda yeterince dinlenememe, uykuyu sürdürmede zorluk çekme ve yetersiz uyuma görülmüştür. Yüksek protein içerikli diyetlerin uyku kalitesini yükselttiği belirlenmiştir.
* B grubu vitaminlerin uykuyu teşvik edici özelliği olduğu saptanmıştır. D vitamininin de uyku üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. D vitamini yetersizliğinde uyku süresinde azalmalar gözlenmiştir. A vitamini eksikliğinde ise retinol sinyallerinde bozulma olduğu için uykusuzluğa sebep olduğu bildirilmiştir.
* Uyku kalitemizin yeterli olması adına vücudumuzda yeterli vitamin-mineralin bulunması gereklidir. Özellikle demir, kalsiyum ve magnezyum minerallerinin yetersiz olmasının uyku kalitesi üzerinde olumsuz etki gösterdiğini belirten çalışmalar mevcuttur.

YAĞLI YİYECEKLER
UYKU KALİTESİNİ DÜŞÜRÜYOR
İyi bir uykunun kilo vermeye yardımcı olabileceğini belirten Hülya Çağatay, uyku öncesi beslenmeye de dikkat edilmesi gerektiğini dile getiriyor: “Uykudan önce yüksek enerjili, yüksek yağlı, yüksek karbonhidrat içerikli yiyeceklerin tüketilmesi ile gece uyku kalitesinde azalma gözükmektedir. Gün içerisinde tüketilen yiyeceklerin tam tahıllı karbonhidrat, kaliteli protein ve düşük yağ içerikli olması hem uyku kalitesinin artması hem de sağlığın korunması için çok önemlidir.”