Cumhuriyet’in temelleri burada atıldı

Kenan TOZAK

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Görevlisi

Osmanlı Devleti; parasını ödemesine rağmen İngilizler’in teslim etmediği, Sultan Osman ve Sultan Reşat isimli gemilerin yerine bu iki gemiyi Almanlar’dan satın aldığını dünyaya ilan eder. Gemileri boğazdan içeriye alır. İsimlerini Yavuz ve Midilli olarak değiştirir. Gönderine Türk bayrağı çekilir, askerlerine levent kıyafeti giydirilir. Bu iki gemi tatbikat için Karadeniz’e açılır. Odessa, Sivastopol, Novorossiysk ve Kefe limanlarını bombalar. Rus savaş gemilerini batırır. Novorossiysk’de buğday silolarını ve petrol depolarını tahrip eder. Neticede Osmanlı Devleti ateşin içine sokulmuş olur.

ÇIKARMA YAPARLAR
Daha savaş ilan edilmeden 3 Kasım 1914’te İngiliz ve Fransız savaş gemileri topraklarımıza önemli saldırılar yapar. Bu saldırılarda ilk şehitlerimizi veririz. Seddülbahir Köyü ve Ertuğrul Kalesi’nde 5’i subay 81 askerimiz şehit olur. Kaledeki cephanemizin 3’te biri imha edilir. 2 Kasım’da Ruslar, 5 Kasım’da İngiliz ve Fransızlar Osmanlı Devleti’ne savaş ilan eder. Düşman Çanakkale önlerine, adına yenilmez armada dedikleri; 1 uçak gemisi, 1 balon gemisi, 2 hastane gemisi, 12 denizaltı, 12 kruvazör, 18 zırhlı, 27 muhrip, 36 mayın gemisi, 42 uçak, 86 nakliye ve birçok çıkarma gemisiyle gelir. 7 - 8 Mart gecesi Tophaneli Yüzbaşı İsmail Hakkı’nın kaptanlığındaki Nusrat Mayın Gemisi 26 mayını karanlık limana döşer.

YEDİ SAAT SÜRER
18 Mart 1915 Perşembe günü 11.30’da düşman donanması boğazdan içeriye girmeye başlar. Topçularımızın atış menziline giren savaş gemileri önemli isabetler alır. İsabet alan gemilerden üçü düşman tarafından yüzdürülerek boğazın dışına kaçırılır. İsabet alan diğer gemilerden Bouvet, İrresistible, Ocean zırhlıları Nusrat’ın döktüğü mayınlara temas ederek aynı gün içinde batar. Saat 18.00’de düşman donanması boğazı terk eder. Toplam 7 saat civarında süren 18 Mart Deniz Savaşı’nı 79 şehit vererek kazanırız. 18 Mart’tan 38 gün sonra, 25 Nisan 1915 Pazar sabahı kara savaşları başlar. Düşman 7 noktadan karaya çıkarma yapar. Çıkarmanın en önemlisi Seddülbahir civarında Ertuğrul Koyu’nda yaşanır. Bu koya düşman tarafından yarım saat içinde 4 bin 650 top mermisi atılır. Makineli tüfekler de sürekli mermi yağdırır. Burada Yahya Çavuş ve arkadaşları destan yazar. Düşmanın ilerlemesini önler ve sahile hapsederler.

MEYDANDAN KAÇARLAR
Çıkarmanın önemli ikinci noktası Arıburnu’na yapılır. Sahil hattını 27. Alay’ın bir bölüğü korumaktadır. İstenen yardım üzerine 19. Tümen Komutanı Mustafa Kemal, emrindeki 57. Alayı harekete geçirerek Conk Bayırı’nda düşmanı durdurur ve geriye püskürtür. Savaş süresince Conk Bayırı’nın düşmanın eline geçmesine izin verilmez. 10 Ağustos günü bir şarapnel parçası Mustafa Kemal’in göğsüne isabet eder. Cebindeki saat sayesinde ölümden kurtulur ve gazi olur. Düşmana en son darbe 10 Ağustos’ta Conk Bayırı Kocaçimen tepesinde vurulur. Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal’in komutanlık dehasıyla düşman süngü hücumuyla sahile kadar sürülür. Bu tarihten sonra düşman tamamen ümidini kaybeder ve 8-9 Ocak 1916’da savaş meydanını kaçarak terk eder.

ÖNSÖZÜMÜZ OLDU
İşte Çanakkale Savaşı; batılının en acımasız ve üstün silah gücüyle Türk’ün Anadolu’daki varlığına son vermek üzere geldiği, şerefli Türk gençlerinin de vatanına, bayrağına, namusuna, mukaddesatına kast edecek düşmana iman dolu göğsünü siper ederek destanlaşmasıdır. Yok edilmenin karşısında yeniden diriliş, şahlanış ve ayağa kalkıştır. Şanlı dedelerimiz kutsal vatan toprağını ellerinden almaya gelenlerle savaşmışlar, tarihin en büyük zaferlerinden birini kazanmışlardır. Düşman mukaddes vatan toprağına elini kolunu sallayarak girecek biz de izin mi vereceğiz? Asla... Hangi vatan evladı böyle bir şeye razı olur? Çanakkale’de vatan topraklarını korumak için savaştık. Çanakkale’de Mustafa Kemal millet sahnesine çıktı. Kurtuluş Savaşı, Çanakkale’de edinilen tecrübe ve güvenle kazanılmış, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri Çanakkale’de atılmıştır. Çanakkale Türkiye Cumhuriyeti’nin önsözü olmuştur. Unutulmamalıdır ki, Çanakkale’de verilen son nefes, bize ilk nefes olmuştur. Unutmak unutulmaktır. Unutmayacağız, unutturmayacağız. Aziz hatıralarını daima yaşatacağız. Bütün kahramanlarımızı rahmet, minnet ve şükranla anıyoruz. Emanetlerini yaşatmanın azmiyle daha çok çalışacağız.