Çocuklarla depremi konuşmak

YAKIN zamanda meydana gelen deprem felaketi nedeniyle sadece afet bölgesindeki vatandaşlarımız değil, ülke olarak hepimizi derinden yaralayan ve izleri kolay kolay silinmeyecek bir travma yaşadık. Özellikle görsel, yazılı basında ve sosyal medyada çıkan haberleri takip ederken üzüntü ve matem evlerimize kadar girdi ve çocuklarımız da dahil olmak üzere tüm aile fertlerini etkiledi. Bu üzüntülü süreçte çocuklarımızı doğal afetlerin olumsuz psikolojik etkilerinden nasıl koruyabileceğimizi Bilgiç Çocuk Anaokulu Kurum Psikoloğu Gözde Hazal Nalbantoğlu anlattı. Nalbantoğlu, “Çoğu olayda olduğu gibi travmatik olaylarda da çocuklar duygularını yaşarken anne babalarını rol model alırlar. Yaşadığımız üzüntü, endişe gibi duygular oldukça doğal ve yaşanması gereken duygulardır. Çocuklarımızla yaşadığımız duyguları içtenlikle konuşup açıklayabilir ve evde eşinizle duygularınızı, çocuklarımızın duyabileceği şekilde konuşabilirsiniz. Önemli olan çocuklarımızın yanında aşırı duygusal tepkiler vermekten kaçınmamızdır” dedi.

NE OLDUĞU ANLATILMALI

Doğal afetlerin kaçınılmaz ve hayatımızın bir parçası olduğunu belirten Nalbantoğlu, şöyle devam etti: “Çocuğumuza depremin ne olduğunu anlatmalı ve bunu sakin bir ses tonu ile ve anlayabileceği bir şekilde yapmalıyız. Konuşmaya başlarken psikolojisini anlamamız ve onayını almamız önemlidir. ‘Konuşmak ister misin? Sana neler olduğunu anlatmamı ister misin’ şeklinde konuyu açabilir, ‘Sana anlatacaklarımı anlaman zor olabilir. Bana istediğin soruyu sorabilirsin’ diyerek soru sormasını ve diyalog kurmasını teşvik edebilirsiniz. Depremin bir doğa olayı olduğunu ve binaların sallanmasına neden olduğunu, her depremin zarar vermediğini, ama zaman zaman büyük ve yıkıcı depremler yaşanabileceğini ve son depremin böyle bir deprem olduğunu söyleyebilirsiniz. Son yaşanan depremde bazı insanların zarar görmesi nedeniyle üzüldüğünüzü açıklayabilirsiniz. Verdiğiniz bu bilgilerden sonra çocuğumuzun güven duygusunu pekiştirmek için umut verici bir konuşma yapılması çok önemlidir. Yıkılan binalardan insanların kurtarıldığını, Türkiye ve dünyadan herkesin yardımlar toplayarak depremzedelere gönderdiklerini, evleri yıkılan insanların daha güvenli küçük evlere, çadırlara yerleştirildiğini söyleyebilirsiniz. Bu dönemde çocuklarınızın gelişiminde geçici bir gerileme görülebilir. Kaygıları çok yüksek olduğu için yanınızda uyumayı talep edebilir. İlk bir aylık dönemde sınırlarınızı biraz esnetmenizde sakınca yoktur. Çocuğunuza zaman tanıyın ve onun yanında olduğunuzu hissettirin.”

BİRİNCİL VE İKİNCİL TRAVMA

Bilgiç Çocuk Anaokulu Kurucu Müdür Beril Çelikel ise doğal afetler nedeniyle çocukların birincil ve ikincil travmaya maruz kalabildiklerini söyledi. Birincil travmaların doğal afeti bizzat yaşayan çocuklarda, ikincil travmaların ise görsel kanallar veya anlatım nedeniyle dolaylı yoldan travma yaşayan çocuklarda görüldüğünü vurgulayan Çelikel, şu bilgileri verdi: “Afet bölgesindeki çocukların yaşadıkları travmayı atlatabilmeleri için hızlı bir şekilde normal hayatlarına döndürülmeleri, oyunlar, kitap, sosyalleşme gibi etkinliklerle travma kaynağından uzaklaştırılmaları önemlidir. Yaşanan felakete duyarsız kalmayan velilerimizi, özellikle afetzede çocuklara oyuncak, kıyafet ve kitap göndermeleri konusunda teşvik ettik. Velilerimizden gelen yardımları, afet koordinasyon ekiplerine ulaştırdık. Sekonder travma yaşama ihtimali olan öğrencilerimize deprem hakkında bilgilendirme yaptık. Deprem anında yapılması gerekenlerle ilgili oyun oynar şekilde tatbikat düzenledik. Ayrıca afet bölgesine gönderilen yardımlara çocuklarımızı da dahil etmek için afetzede çocuklara mektuplar yazdırdık ve oyuncaklara iliştirdik.”