Büyükbaş hayvanlarda üreme verimi mikroçiple artacak

ABD'deki Harvard Üniversitesi'nde Türk bilim adamı Prof. Dr. Utkan Demirci tarafından geliştirilen, büyükbaş hayvancılıkta üreme oranında başarıyı ikiye katlayarak verimin artmasına katkı sağlayan "çiple suni tohumlama" İzmir'in kemalpaşa ilçesinde basın açıklamasıyla tanıtıldı.

Aşılama ve tüp bebek tedavisinde dünyada yeni bir çığır açan, insanlardan sonra hayvanlarda da kullanılmaya başlanan mikroçip yöntemi

tanıtımı için Koek Biyoteknoloji Firması tarafından, Kemalpaşa'daki Türkiye'nin ilk özel boğa sperm üretim tesisi olan Egevet

Sperm Üretim Merkezi'nde basın toplantısı düzenlendi. Koek Biyoteknoloji firması, hayvanlarda kullanılan çip teknolojisi "Fertile Bovine" adlı ürünü hakkında bilgi verdiği toplantıya çiple suni tohumlamayı geliştiren ürk bilim adamı Prof. Dr. Utkan Demirci de katıldı.

Prof. Dr.Utkan Demirci, toplantıdaki konuşmasında mikroçiplerin spermlerin doğal ortamda döllemeyi gerçekleştirirken izlediği yol ve davranışlar taklit edilerek geliştirildiğini söyledi. Prof. DR. Demirci, "Doğal ortamda spermler anne adayına geçtikten sonra nasıl ki mikro kanallarda yarışarak yol alıyor, zayıf olan spermler elenip yumurtaya değebilen en iyi sperm döllemeyi sağlıyorsa, mikroçiplerde de bu düzenek yer alıyor. Yöntemde baba adayından alınan sperm örneklerinin görevi döllemeyi sağlayacak en iyi spermi seçmek olan mikroçipteki kanallara konulup doğal ortamındaki gibi yarışmaları sağlanıyor. Çipler kromozom yapısı en iyi olan, DNA'sı hasar görmemiş spermleri kolaylıkla elde elde etmeyi sağlıyor. Böylece gebelik şansı yükseliyor, düşük yapma riski de daha az oluyor. İnsanlarda uyguladığımız bu yöntemin bir benzerini hayvanlarda da suni tohumlama için uygulamaya başladık. Çiple elde edilen sperm ile yapılan suni tohumlama hem gebelik oranını artırıyor, hem de sağlıklı gebeliklerle hayvanlarda hastalık, düşük, ölüm gibi olaylara daha az rastlanıyor. Öyle tahmin ediyorum ki, bu teknolojiyle hayvancılıkta uzun dönemde verim büyük oranda artacak" dedi.

"NORMAL YÖNTEME GÖRE BAŞARIMIZ İKİ KAT ARTTI"

Çiple suni tohumlama teknolojisini tesislerinde uygulayan Egevet Kurucu Ortağı Ahmet Gedik, sonuçların oldukça başarılı olduğunu söyledi.

Ülkemizin büyükbaş hayvan ihtiyacına cevap vermek için 1997 yılında Türkiye'nin ilk özel boğa sperm üretim tesisini kurduklarına dikkati çeken Gedik,"Ülkemizde köylerde, çiftliklerde ve hayvancılık tesislerinde veteriner hekimler veya teknisyenler tarafından hayvanının doğal yollarla gebe kalmasını beklemeden laboratuvarlarda özel olarak üretilmiş, sağlık garantisi olan dondurulmuş boğa spermi hayvanlara uygulanarak, suni tohumlama işlemi yaygın olarak yapılıyor. Egevet Tesisi'nde yılda 1 milyon doz sperm üreterek Atafen firmamız kanalıyla piyasaya sürüyoruz. Her ne kadar en iyi ırkta boğalar çiftliğimizde en iyi şartlarda bakılıyorsa da, önceleri hava şartlarının değiştiği dönemlerde, hayvanlar ısı stresine girdiği için aldığımız sperm örneklerini mikroskopta incelediğimizde hareketli spermi bulamadığımız için atıyorduk. Şimdi bu çipler sayesinde çöpe atılacak spermlerde bile en iyi spermleri bulup, yüzde 80-90 oranında başarı elde ediyoruz. Normal şartlar altında tohumlama yapılacak hayvanın bakım ve beslenme sorunu olmadığı ve tohumlama zamanı doğru ayarlandığında bir hayvanın suni tohumlamayla gebe kalma oranı yüzde 60'larda iken, çip yöntemiyle yapılan suni tohumlamayla gebelik şansı yüzde 90'a yakın bir orana çıkıyor. Bu, çok iyi bir rakam" diye konuştu.

Ümit YILDIZ / KEMALPAŞA (İzmir), (DHA)

FOTOĞRAF