Bilgi toplumunda öğretmen olmak

TOPLUMSAL kalkınma için eğitimin ön şart olduğu kabul edilmiştir. Toplumların varlıklarını devam ettirebilmeleri, yetiştirdikleri insan gücünün niteliğiyle ilgilidir. Bu nitelikli insanlar toplumların rekabet gücünü oluştururlar. Bu güç ise daha zengin, özgür ve güvenli bir yaşam biçimini getirir. Bunu başaramayan toplumlarda bireyler artık o toplumun bir üyesi olmaya değer vermez ve daha mutlu olacakları seçenekleri aramaya başlarlar. Eğitim çabalarının temel amacı da yetişmekte olan çocukların ve gençlerin topluma sağlıklı ve verimli bir biçimde uyum sağlamalarına yardım etmektir. Bu uyumun gerçekleşmesi için ideal olan, bireylerin ilgi ve yeteneklerinin eğitim yoluyla son sınırına kadar geliştirilmesidir. Bireyi hem çevredeki değişmelere uyum sağlayacak, hem de çevrede istenen değişmeleri yaratabilecek yeterliliğe ulaştırmak eğitimin görevi olunca, eğitimin hızlı bir yenileşme içinde olması zorunludur.

MODEL OLMA ÖZELLİĞİ

Bireyin kişiliğinin oluşmasında aileden sonra en önemli görev okula düşmektedir. Üç yaşlarında okul öncesi eğitime, altı yaşlarında ilköğretime başlayan çocuk, günün önemli bir bölümünü arkadaşları ve öğretmenleri ile birlikte etkileşim halinde geçirir. Öğretmenler ise eğitim sürecinde en belirgin rolü oynar. Öğretmenlerin mesleki yeterlilikleri, davranışları, değerleri ve dünya görüşleri, öğrencilerin davranışlarını, bilgilerini etkilemektedir. İşte bu noktada öğretmenin öğrenci için model olma özelliği öne çıkar. Öyleyse öğretmen eğitimi her eğitim sisteminin en önemli ve asıl öğesini oluşturmaktadır.

EN ÖNEMLİSİ DEĞİŞİM

2021 yılının sonuna geldiğimiz bu günlerde öğretmenlikten ne anlaşılacağı ve mesleğin gelecekte sahip olabileceği özellikleri belirleyebilmek için önce bu yıllarda yaşanan değişim sürecini incelemek gerekmektedir. 21. yüzyılın en önemli özelliği “değişim” kavramında yatmaktadır. Ancak değişim tahmin edilebilirliği azaltmakta, öngörülmezliği artırmaktadır. Bu nedenle, insanın değişimleri önceden tahmin edebilmek, oluşturabilmek ve onları kabullenmeyi öğrenebilmek için bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmesi gerekecektir. Bu da kurumsal eğitim sürecinde baş rolü oynayan öğretmen niteliklerini kaçınılmaz olarak değiştirecektir.

YETERSİZ KALIYORLAR

Bireyleri bu yüksek değişim hızına uygun biçimde eğitmek ve özel yaşantılarında kullanacakları verimli imkanlara dönüştürmek, bu yüzyılda görev yapan öğretmenlere ek yükümlülükler getirmektedir. Bu da geleneksel anlamdaki aktarıcılığın, araştırıcılığa ve problem çözücülüğe dönüştürülmesini zorunlu kılmaktadır. Uzun insanlık tarihinde insan ilk defa böylesine büyük ölçekte üretilen enformasyon arasından seçim yapma imkanı ve zorunluğuyla karşılaşıyor. Seçeneklerin hızlı artışı, etkili biçimde değerlendirebilmeleri için sınıflandırılmalarını ve önceliklere göre sıralanmalarını gerektiriyor. Fakat geleneksel yöntemler, öğretmenlere yeni türeyen seçenekleri sınıflandırmada ve öncelik sırasına koymada yetersiz kalmaktadır. Evet, anlatma ve söyleme dışında öğretim ile ilgili yapacak çok şey var. Öğrenme basitçe bir öğrencinin beynine bilgi depolamanın otomatik bir sonucu değildir. Fikir üreterek, problem çözerek ve öğrendiklerini uygulayarak birey beynini kullanır ve öğrenme aktifleşir. Öğretmen yetiştirme programları, yeni koşulların gerektirdiği becerilerin ömür boyu sürmesi ve öğretmenlerin öğrencileri bu yönde hazırlaması üzerinde durmalıdır. Unutmayalım, 21. yüzyıl öğretmeninden beklenen en önemli özellik, değişimi yönetmeye yarayan liderlik becerilerine sahip olması ve bunu gelecek nesillere aktarabilmesidir.