Bağlanma biçimleri ve çocuklarda kişilik oluşumu

Bir kişinin bağlanma stili, ilişkide başkalarıyla ilişki kurma biçimini belirler. Bağlanma stili, erken çocukluk döneminde, en eski bakım verenlerle (genellikle anne, baba) olan ilişkimize yanıt olarak şekillenir ve geliştirilir. Esasen, yetişkin bağlanma tarzımızın, bebek ve çocukken bakım verenlerle yaşadığımız dinamikleri yansıttığı düşünülmektedir.

İçsel çalışma modeli

Teorik bir bakış açısıyla ebeveyn-çocuk ilişkisi, ergen kimliğinin oluşum sürecini destekler. Bağlanma kuramına göre, çocuğun birincil bakım verenlerle yaşadığı deneyim, çocuklukta bir bağlanma figürünün temsil edilmesine neden olur. Dr.Bowlby, bu temsilleri “içsel çalışma modeli” olarak tanımlar ve onları bir çocuğun dünya ve kendisi hakkındaki inançları üzerine inşası olarak açıklar.

İçsel çalışma modeli, ergenlerin kimlik oluşumunu anlamak için önemli bir kavramdır çünkü çocuğun kendi kimliğinin ne kadar kabul edilebilir olduğuna dair inançları (sevilmeye layık biri olup olmamak, başarılı olmak, özgüvenli olmak, yardıma muhtaç olmak olmamak, vb…) ebeveyn görüşleri tarafından geliştirilir. Örneğin, anne veya baba çocuk için uzak bir figür ya da ulaşılması zor bir figürse, çocuk ileri ki dönemlerinde kendisine sevgi göstermeyen, sevmeyeni elde etmeye çalışabilir. Çocukken elde edememiş olduğu sevgiyi, başka insanlardan almaya çalışır. Çocukken anne babasının kendisini sevmediğini, ilgi göstermediğini kabul etmesi çok zor olduğu için, annem babam beni seviyordu ama sevgilerini göstermiyorlardı gibi açıklama bulup, ilişkilerinde var olan sevgisizlik hissini gidermeye çalışabilirler. Maalesef genellikle ilişkide olduğu kişiler de çocuğun ebeveynlerine benzer kişilikte insanlar olur. Çocukken çözemediği şeyleri, anne babasına benzer (sevgi göstermeyen) kişilerle yetişkin olarak çözmek ister.

Ulaşılabilir ebeveyn

Güvenli bağlanmanın bir bileşeni olan duyarlı, güvenilir ve çocuğun ihtiyaç duyduğu anda ulaşılabilir olan anne-babalar, çocukların kendi kimliklerinin değerli ve kabul edilebilir görmelerine neden olur. Bu, çocuğun ailesinin davranışlarını teşvik ettiğini ve desteklediğini bilerek yeni roller denemesine izin verir, bu da güçlü bir kimlik oluşumuna destek olur. Çocuğun güvenli bağlanması ve kimlik oluşumu için, ebeveynlerin çocuklarına davranış biçimi çok önemlidir.