Aort anevrizmasında açık ve kapalı cerrahi
Güncelleme Tarihi:
DAMAR balonlaşmasının (anevrizma) bir atardamarın çapının normalinden yüzde 50 daha fazla genişlemesi olduğunu belirten Özel Akut Kalp Damar Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Tevfik Güneş, anevrizmaların genellikle yüksek tansiyon, ateroskleroz denilen damarda kireçlenme, enfeksiyonlar, genetik yapıya bağlı bağ dokusu gevşekliği, ileri yaş ve sigara kullanımından kaynaklandığını söyledi.
KARIN İÇİNDE DAHA SIK
Kalpten çıkan vücudumuzun en büyük ana atardamarı olan aortun vücuda oksijenlenmiş kan taşıdığını kaydeden Doç. Dr. Güneş, “Kan dolaşımının merkezinde bulunan bu damarda yetişkinlerde dakikada ortalama 5-6 litre kan pompalanır. Çıkan aort (kalpten çıktıktan sonraki kısım), arkus aort (beyin ve kol damarlarının çıktığı kısım), inen aort (göğüs boşluğundaki kısım) ve abdominal aort (karnın içindeki kısım) olmak üzere 4 bölümden oluşur. Anevrizmanın en sık görüldüğü bölüm, karın bölgesindeki abdominal aort kısmıdır” dedi.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bu hastalığın genellikle (yüzde 70) belirti vermediğini ve başka bir hastalık için yapılan tetkik esnasında rastlantısal olarak saptandığını belirten Doç. Dr. Tevfik Güneş, şöyle devam etti: “Böyle saptanan hastalar damarı yırtılmadan veya patlamadan tespit edildiği için şanslı hastalardır. Belirti veren çoğu hastanın ilk belirtisi balonlaşan damarın patlaması (rüptür) veya içe yırtılması (diseksiyon) olabilir. Hastaların yüzde 30’unda balonlaşmış aort damarı patlamadan veya yırtılmadan önce de belirti verebilir. Bulundukları bölgeye göre belirtiler değişebilir. Örneğin, karın içerisinde bele doğru yayılan devamlı ve rahatsız edici bir ağrı veya karın bölgesinde dışarıdan görülebilen bir titreme, hasta elini koyduğunda karnına bir top vuruyormuş gibi bir his olabilir. Göğüs içindeki anevrizmalarda sadece göğüs ağrısı veya sırta doğru vuran göğüs ağrıları görülebildiği gibi, ses kısıklığına bile neden olabilir. İnen aortanın başında bir anevrizma varsa, oradaki ses tellerine giden siniri etkilediği için ses kısıklığına yol açabilir.”
ANEVRİZME TARAMASI ÖNEMLİ
Her yıl yaklaşık 15 bin insanın rüptüre (patlamış) anevrizma nedeniyle hayatını kaybettiğini belirten Doç. Dr. Güneş, “Rüptüre anevrizmalar, 50 yaşın üzerindeki erkeklerde 10’uncu sıklıkta ölüm nedeni. Bu yüzden yüksek riskli kişilerde anevrizma taraması yapmak önemli. 60 yaşını geçmiş her kişi, özellikle erkekler, sigara içicileri, hipertansiyonu olanlar, ailede bu hastalığa sahip bireylerin olması. Tanı konulduğu anda anevrizmalar genellikle ilaç veya cerrahiyle başarılı olarak tedavi edilebilirler” diye konuştu. Tedavide açık cerrahi yöntemler mi yoksa kapalı-endovasküler yöntem mi tercihinin yapılan ileri tetkikler neticesine göre karar verildiğini belirten Doç. Dr. Güneş, tedavi kararı için en önemli etkenin, anevrizmanın büyüklüğü ve bulunduğu yer olduğunu kaydetti. Güneş, anevrizmaya yerleşim yerine, büyüklüğüne ve hastanın herhangi bir şikayeti olup olmaması göre farklı tedavi yöntemleri uygulanır” dedi, şu bilgileri verdi:
Kapalı-Endovasküler tedavi yöntemi: Açık ameliyat olmadan, damar içerisine yerleştirilen kateterler ve bunlar üzerinde ilerletilen stent adını verdiğimiz greftlerin anevrizma içine yerleştirilmesi ve kapatılmasıyla uygulanır. Bu endovasküler işlemler son yıllarda sıklıkla uygulanmaya başlandı. Bu işlem hasta açısından önemli avantajlar sağlıyor. Bunlardan ilki, hastanın açık bir ameliyat geçirmemesi. Buna bağlı olarak da iyileşme süresinin, hastane kalış süresinin, yoğun bakımda kalış süresinin kısa olması ve ameliyatta kan kullanma oranın yok denecek kadar az olması. Erken dönemdeki hasta yaşam kalitesi ve ölüm oranı riski daha düşüktür.
Açık cerrahi işlemler: Endovasküler işlemlerle kıyaslandığında büyük operasyonlardır. Amaç, hastalıklı olan anevrizma bölgesini tamamen ortadan kaldırmak ve yerine suni damar koyarak devamlılığı sağlamaktır. Vücutta aorta gibi başka büyük bir damar olmadığı için mecburen yapay damar konur.