TTK Başkanı Refik Turan: "Dünya Tarihi İslamiyet’in Doğuşuyla Yön Değiştirdi"
Güncelleme Tarihi:
IHA
Oluşturulma Tarihi: Şubat 17, 2016 15:21
Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, dünya tarihinin en büyük olaylarından birincisinin İslamiyet’in Doğuşu ikincisinin ise Türklerin İslam’ı kabul edişi olduğunu söyledi.
Eyüp Belediyesi’nin önemli projelerinden biri olan Eyüp Genç Akademi’nin ’Tarihi Yeniden Düşünmek’ adlı programının bu haftaki konuğu Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Prof. Dr. Refik Turan oldu. Prof. Dr. Turan, akademideki konuşmasında ’Selçuklu Devri Tarihçiliği ve Tarih Yazımı’ konusunu işledi.
Dünya tarihinin en büyük olaylarından birincisinin İslamiyetin Doğuşu ikincisinin ise Türklerin İslam’ı kabul edişi olduğunu ifade eden Refik Turan, tarihçilik alanında yetkin kabul edilen isimlerin aynı görüşte olduğunu, Roma, Osmanlı ve Birleşik Krallık olmak üzere 3 büyük imparatorluğun hala etkilerinin devam ettiğini söyledi.
Tarihteki olay ve olgu kavramları arasındaki farka değinen Prof. Dr. Refik Turan, ilk vahiy gelişini olay, İslamiyet’in yayılışını ise olgu çerçevesinde ele aldı. Selçuklu’nun Osmanlı Devleti’ni doğuran ’ata’ olduğunu, gerçek inkılap sahiplerinin Selçuklu olduğunu belirten Prof. Dr. Turan, Saltuk Buğra Han’ın Müslüman oluşuyla tarihin yönünün değiştiğini söyledi.
Ortodoks Hristiyanların Osmanlı Devlet’inde 350 yıl barış ve huzur içinde yaşadıklarını kaydeden Prof. Dr. Turan, Fetret Dönemi’nde siyasi anlaşmazlıklardan dolayı Anadolu’da savaşlar olurken Rumeli’nin sakin ve huzurlu yaşadığının altını çizdi.
Prof. Dr. Refik Turan, "’Selçuklular dünyaya ne bıraktı?’ diye soranlar Nizamiye Medresesini araştırmaya hiç ihtiyaç duymamışlar olsa gerek. Onlar 1064’te İslam, Fen, Edebiyat ve Matematik derslerinin bir arada verildiği bir sistem kurmayı başarmışlardı. Ebu İshak Şirazi (ibrahim b.ali), Cüveyri, Gazali, Kadı Beydavi, Şehabettin Sühreverdi, İbn Arabi gibi önemli şahsiyetler çıkaran bir medrese eğitimi kurmuş idi fakat 1924’teki kanunla bu medrese kültürüne son verildi. Bu başlı başına bir araştırma konusudur" dedi.
"13’ÜNCÜ YÜZYILIN DÜNYA TİCARET MERKEZİ: ANADOLU"
Ahilik kültürünün 800 yıldır süregelen bir uygulama olduğunu fakat bunun hakkıyla işlenip anlatılamadığını vurgulayan Prof. Dr. Refik Turan, konuşmasına şöyle devam etti:
"13’üncü yüzyılda Türkler Anadolu’da en müreffeh zamanını yaşadı. Fransa ve İngiltere’yle arasındaki ekonomik güç kıyaslanmayacak deredeydi. Anadolu’da bulunan 200’ün üstünde kervansarayın aynı zamanda karakol ve ticaret merkezleri olarak kullanıldığını biliyoruz. Tüccarların kendilerinden kaynaklanan sorunlar dışında mallarına gelen zararlar Gazneli Mahmut tarafından çıkartılan fermanla garanti altına alınmıştı. Bu açıdan bakıldığında ilk sigortacılık sistemini kuran Selçuklulardır. Dünya Ticaret Merkezi 13’üncü yüzyılda Anadolu’ydu. Fakat buna rağmen asırlarca dünyayı etkileyen ve 200 yıl süren İslam Coğrafyası ve Haçlı Seferleri’ni anlatan donanımlı ve detaylı bir kitabımız hala yok. Osmanlı Devleti’nin belgeci ve sistematik bir yapısı vardı ama Selçukluların yoktu. Bu yüzden bazı konularda sıkıntı çekiliyor. Kayıt ve belgelerin Moğol istilasında kaybedildiği söylense de bir kısmının saklanmış olma olasılığı hala devam ediyor."
Eyüp Belediyesi’nin önemli projelerinden biri olan Eyüp Genç Akademi’nin ’Tarihi Yeniden Düşünmek’ adlı programının bu haftaki konuğu Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Prof. Dr. Refik Turan oldu. Prof. Dr. Turan, akademideki konuşmasında ’Selçuklu Devri Tarihçiliği ve Tarih Yazımı’ konusunu işledi.
Dünya tarihinin en büyük olaylarından birincisinin İslamiyetin Doğuşu ikincisinin ise Türklerin İslam’ı kabul edişi olduğunu ifade eden Refik Turan, tarihçilik alanında yetkin kabul edilen isimlerin aynı görüşte olduğunu, Roma, Osmanlı ve Birleşik Krallık olmak üzere 3 büyük imparatorluğun hala etkilerinin devam ettiğini söyledi.
Tarihteki olay ve olgu kavramları arasındaki farka değinen Prof. Dr. Refik Turan, ilk vahiy gelişini olay, İslamiyet’in yayılışını ise olgu çerçevesinde ele aldı. Selçuklu’nun Osmanlı Devleti’ni doğuran ’ata’ olduğunu, gerçek inkılap sahiplerinin Selçuklu olduğunu belirten Prof. Dr. Turan, Saltuk Buğra Han’ın Müslüman oluşuyla tarihin yönünün değiştiğini söyledi.
Ortodoks Hristiyanların Osmanlı Devlet’inde 350 yıl barış ve huzur içinde yaşadıklarını kaydeden Prof. Dr. Turan, Fetret Dönemi’nde siyasi anlaşmazlıklardan dolayı Anadolu’da savaşlar olurken Rumeli’nin sakin ve huzurlu yaşadığının altını çizdi.
Prof. Dr. Refik Turan, "’Selçuklular dünyaya ne bıraktı?’ diye soranlar Nizamiye Medresesini araştırmaya hiç ihtiyaç duymamışlar olsa gerek. Onlar 1064’te İslam, Fen, Edebiyat ve Matematik derslerinin bir arada verildiği bir sistem kurmayı başarmışlardı. Ebu İshak Şirazi (ibrahim b.ali), Cüveyri, Gazali, Kadı Beydavi, Şehabettin Sühreverdi, İbn Arabi gibi önemli şahsiyetler çıkaran bir medrese eğitimi kurmuş idi fakat 1924’teki kanunla bu medrese kültürüne son verildi. Bu başlı başına bir araştırma konusudur" dedi.
"13’ÜNCÜ YÜZYILIN DÜNYA TİCARET MERKEZİ: ANADOLU"
Ahilik kültürünün 800 yıldır süregelen bir uygulama olduğunu fakat bunun hakkıyla işlenip anlatılamadığını vurgulayan Prof. Dr. Refik Turan, konuşmasına şöyle devam etti:
"13’üncü yüzyılda Türkler Anadolu’da en müreffeh zamanını yaşadı. Fransa ve İngiltere’yle arasındaki ekonomik güç kıyaslanmayacak deredeydi. Anadolu’da bulunan 200’ün üstünde kervansarayın aynı zamanda karakol ve ticaret merkezleri olarak kullanıldığını biliyoruz. Tüccarların kendilerinden kaynaklanan sorunlar dışında mallarına gelen zararlar Gazneli Mahmut tarafından çıkartılan fermanla garanti altına alınmıştı. Bu açıdan bakıldığında ilk sigortacılık sistemini kuran Selçuklulardır. Dünya Ticaret Merkezi 13’üncü yüzyılda Anadolu’ydu. Fakat buna rağmen asırlarca dünyayı etkileyen ve 200 yıl süren İslam Coğrafyası ve Haçlı Seferleri’ni anlatan donanımlı ve detaylı bir kitabımız hala yok. Osmanlı Devleti’nin belgeci ve sistematik bir yapısı vardı ama Selçukluların yoktu. Bu yüzden bazı konularda sıkıntı çekiliyor. Kayıt ve belgelerin Moğol istilasında kaybedildiği söylense de bir kısmının saklanmış olma olasılığı hala devam ediyor."