Saray mimarı Balyan kardeşlere anıt mezar

Gülseli KENARLI -Güven USTA/İSTANBUL,(DHA) 18. ve 19. yüzyılda Osmanlı Devleti tarafından yaptırılan birçok mimari esere imzasını atan Balyan Ailesi, yıllar sonra bir anıt mezara kavuştu.
Üsküdar Surp Haç Ermeni Mezarlığı'ndaki Balyan Aile Kabristanı'nda inşa edilen Anıt Mezar törenle açıldı. Törene, Kültür Turizm Müsteşarı Ömer Arısoy, Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ile anıt mezarın sponsorları Hıraç ve Hagop Kırmızıyan kardeşler ve Ermeni cemaati katıldı.

“BALYANLARIN İSMİ BİR CADDEYE VERİLSİN"
Anıt mezarı yaptıranlardan Hıraç Kırmızıyan, törende bir konuşma yaptı. Kırmızıyan, “Geçte olsa İstanbul'un sizlerin uygun gördüğü bir cadde veya mezar seçerek bu kadar katkıda bulunan Balyanlar'ın ismini vermek mümkün mü acaba" dedi.
Kırmızıyan'ın bu sözleri törene katılanlardan alkış aldı.

“BÜYÜK ESERLER ORTAYA KOYMUŞLARDIR"
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da tören bir konuşma yaparak, “Balyan ailesi 5 kuşak yani 18-19. yüzyıllarda İstanbul'da saray mimarlığı ve müteahhit olarak ciddi işler yapmışlardır. Bugün bizim övünçle bahsettiğimiz bir çok eser, Dolmabahçe Sarayı'ndan tutun da Beyazıt Kulesi'ne kadar, kasırları, camileri eserleri olarak güzel çalışmalar ortaya koymuş insanlar. Ve her biri yeni bir akımın temsilcileri olmuş ve mimari gelişmelere ışık tutmuşlardır. Büyük eserler ortaya koymuşlardır" şeklinde konuştu.
Kültür Turizm Müsteşarı Ömer Arısoy ise konuşmasında, “Bu emektar ailenin yıllar sonra bir anıt mezara kavuşuyor olması ziyadesiyle memnun etmiştir" dedi.

MEZAR TAŞI KARTAL DA BULUNDU
Anıt Mezar ile Dolmabahçe Sarayı'nın mimarı Garabet Balyan'ın bir istimlak sırasında kaybolan mezar taşı, Krikor Amira Balyan, Sarkis Balyan ve ailenin diğer önde gelen isimleri ile aile kabristanında buluştu.
Anıt Mezar'a, geçtiğimiz yıl Kartal'da, belediyenin kullandığı şantiyelerden birinde bulunan ve Arkeoloji Müzesi'ne teslim edilen Garabet Balyan'ın mezar taşı da nakledildi. Garabet Balyan'ın naaşı ise Beşiktaş Ermeni Mezarlığı'nın istimlaki sırasında yok olduğu için aile kabristanında yer almıyor.
Hayırsever Hraç ve Hagop Kırmızıyan kardeşlerin sponsorluğunda yaptırılan Balyan Anıt Mezarı projesi, mimar Tavit Aynalı'nın imzasını taşıyor. Tavit Aynalı projeyi, yine bir Balyan eseri olan Beşiktaş Meryem Ana Kilisesesi'nin Horan (Sunak) bölümünden ilham alarak hayata geçirdi. Uygulamanın mühendislik işleri ise Nazar Binatlı tarafından gerçekleştirildi.

BALYAN AİLESİNİN İSTANBUL'DAKİ ESERLERİ
Balyan Ailesi, 18. ve 19. yüzyıllarda beş kuşak boyunca saray mimarları sıfatıyla camilerden kışlalara, saraylardan fabrikalara, pek çok anıtsal esere imza attılar. Dolmabahçe, Çırağan, Beylerbeyi ve Adile Sultan Sarayı, Kalender Köşkü, Aynalıkavak Kasrı bu yapılar arasında yer alıyor. Ortaköy Camisi, Nusretiye Camisi ve Teşvikiye Camisi, Balyanlar'ın hayata geçirdiği camiler arasında bulunuyor. Rami Kışlası, Davut Paşa Kışlası, Tophane Arabacılar Kışlası, Taksim Topçular Kışlası, Selimiye Kışlası ve Kuleli Kışlası da Balyan imzası taşıyor. Beyazıt Kulesi yine bir Balyan eseridir. Beykoz Deri Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası, Hereke Fabrikası, Zeytinburnu Barut Fabrikası, Darphane-i Amire Binaları, Maçka Silahhanesi yine Balyanlar'ın eserleri arasında bulunuyor.

(FOTOĞRAF)