Sanal gerçeklik gözlükleri psikiyatri tedavisinde kullanılacak        

Buse ÖZEL / İSTANBUL, (DHA) PSİKİYATRİ uzmanı Prof. Dr. Arif Verimli, sanal gerçeklik gözlüklerinin artık psikiyatrik tedavide kullanılabildiğini belirterek, gözlüklerin fobi tedavisinde kullanılmasından sonra, travma sonrası stres bozukluğu ve arkasından da şizofreniklerin tedavisinde de işe yarar mı diye düşünüldüğünü açıkladı. 

OXFORD ÜNİVERSİTESİ'NDE ARAŞTIRMA YAPILDI

Oxford Üniversitesi’nde 60 hasta üstünde yapılan bir çalışma ile fobilerin tedavisinde olumlu sonuçlar alındığını belirten Prof. Dr. Verimli şunları söyledi:

“Sanal gerçeklik gözlükleri dediğimiz, yeni teknolojinin uygulanması olan aktivite var. Bu aktivite Oxford Üniversitesi'nde 60 hasta üstünde yapılan bir çalışma ile fobilere uygulanmış. Oradan çok olumlu sonuçlar alınmış. Mantığı da şu hadisenin, özellikle basit fobiler diye tanımladığımız köpek, hayvan korkusu vs. gibi. Bu gibi hadiselerde sanal gerçeklik dediğimiz gözlüklerle köpeği, objeyi kişi ile karşı karşıya getiriyorsunuz maruz bırakma dediğimiz tekniklerle. Özellikle psikiyatride fobilerde ve diğer alanlarda uygulanan tedavi yöntemleri arasından birisi davranışçı tekniklerdir, birisi biliş tekniklerdir. Davranışçı ve bilişsel terapiler başlığı altında ele alınır. Örneğin daha önce köpek korkusuyla hekime başvuran bir bireye önceden köpek filmleri gösterilir, yavaş yavaş yakınlaştırılır, kişinin kucağına verecek derecede reaksiyonları indirgenir ve azaltılır ve tedavi edilir yaklaşımı vardı. Şimdi bunu son derece kolaylaştırıyor bu sanal gerçeklik dediğimiz teknoloji. Zor uygulanır hale gelmekten çok küçük bir ofiste bile büyük ekipmana gerek kalmadan tedavi edebilir hale geliyorsunuz.”

UÇUŞ KORKUSUNDA DA DENENEBİLİR

Uçuştan korkan insanlarda maruz bırakma tedavisinin denenemediğini belirten Prof. Dr. Verimli “Bu tedavi denenemiyordu çünkü uçağa bineceksiniz, yanında olacaksınız vs. gibi çok pahalı ve gereksiz bir uygulamaya götürebilirdi teorik anlamda. Şimdi artık bunu bir cep telefonundan sanal gerçeklik ile uçakta gibi hissederek uçuş korkunuzun üstesinden gelebiliyorsunuz.” dedi.

BAŞKA ALANLARDA DA TEDAVİ ARACI OLABİLİR

Sanal gerçeklik gözlüklerin başka tedavilerde de kullanılabildiğini söyleyen Prof. Dr. Verimli sözlerine şöyle devam etti:

“Şimdi bu yaklaşım ile birlikte fobiler, fobilerden sonra travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde kullanılıyor. Arkasından da 'Acaba şizofreniklerin tedavisinde de işe yarar mı?' diye son derece ilginç bir soru gündeme geldi. O da şu, şizofrenide insanlar dış dünya ile aralarındaki bağlantıyı en aza indiriyorlar. Kendi dünyalarına çekiliyorlar. Kendi dünyalarında bir şeyler ile uğraşıyorlar ama çevre ile hiç uğraşmıyorlar ve gerçeklikten uzaklaşarak hallediyorlardı. Veya bazı paranoid bozukluklarda o korku, hezeyanların kendisine zarar verebileceği şekilde  köşe bucak kaçan bir hasta kişi bu tedavi yöntemi ile o hezeyanlarının korkulacak bir şey olmadığını öğrenebilir. Şizofrenide ise özellikle öyle�filmler, öyle hazırlanmış mizansenler gösterebilirsiniz ki gözlük sayesinde “Kişi toplumla ilişkisini bu cihaz sayesinde sağlayabilir mi acaba?” diye düşünülen bir yaklaşım da var.”

EPİLEPSİ HASTALARINDA NÖBET GEÇİRMEYE NEDEN OLABİLİR

Tedavinin travmalar sonrasında da etkisine değinen Prof. Dr. Verimli sözlerine şöyle devam etti: “Travma sonrası stres bozukluğu psikolojik anlamda travma geçiren bir birey bu travmayı birkaç yıl yaşayabiliyordu. Dolayısıyla travmayı temsil eden hadiselere beynin reaksiyonlarını en aza indirme kastı ile yapılan uygulamada bir hazırlanan mizansen ile birlikte kişi gözünün önünde onu yaşayarak giderek duyarsızlaşabilir. Bu da çok önemli bir davranışçı yaklaşım olarak gündeme geliyor. Yeni gelişen teknolojilerin artık tedavilerde de uygulanmaya başlamasının çok güzel bir örneği. Görme algısı beynin arka uçlarında oksipital lob dediğimiz bir sistem var. En basit anlamda orada algılanıyor. Orada 3 tane bölge var. Ama oksipital lob korkuların merkezi değildir. Korkuların merkezi beynin ortasında limbik sistem dediğimiz bir yapıdır. Frontal lob da düşünce, planlama ile ilgili bir yapıdır. Bunlar birbirlerine linkler ile bağlanıyorlar ve iki yönde hareket eden bir sistem ile birbirlerini kontrol ediyorlar. Görsel uyarılar epilepsi nöbetlerine neden olabilir.”

(FOTOĞRAFLI)