Rapor: Gaziantep Türkiye'de yükselen yeni sanayi odakları içinde öne çıktı

İstanbul, 20 Aralık (DHA) - Anadolu'da geçmişte "yükselen bölgeler" olarak bilinen birçok il, Türkiye imalat sanayi içinde pay kaybederken, yükselen sanayi odakları içinde Gaziantep sektörel çeşitliliğini artırarak öne çıkan il oldu.
Gaziantep Üniversitesi İslahiye İİBF Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. F.Serkan Öngel’in TMMOB sanayi kongresinde sunduğu “Sanayinin Mekânsal Dağılımı” başlıklı raporu, bir dönemin Anadolu Kaplanları olarak tanımlanan illerin büyük kısmının 2000’li yıllarda gücünü kaybettiğini ortaya koydu.
Öngel'in raporuna göre, 2004-2014 yılları arasında imalat sanayi içinde paylarını en çok artıran iller,
- yüzde 0.76 puan ile Kocaeli,
- yüzde 0.48 puan ile İstanbul,
- yüzde 0.23 puan ile Gaziantep,
- yüzde 0.11 puan ile Tekirdağ olurken,
paylarından en çok kaybeden iller;
- yüzde 0.48 puan ile Ankara,
- yüzde 0.31 puan ile İzmir,
- yüzde 0.15 puan ile Balıkesir ve Denizli,
- yüzde 0.13 puan ile Aydın oldu.
Raporda 1980’li yıllarla birlikte Türkiye ekonomisinin “dışa açılma” adı altında uygulamaya soktuğu ve ihracata dayalı büyüme modelini esas alan yeni liberal politikaların, giderek daha fazla küçük ve orta ölçekli firmayı küresel ilişkilerin içine çektiğine işaret edilerek, 1990’lı yıllarda İletişim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmelerin de bu süreci hızlandırıcı bir etki yarattığı vurgulandı.
Öngel, raporu sunuşunda;
"Küresel rekabet kavramı eksenin de şekillenen küreselleşme süreci ise dünya genelinde, 'küresel köy' söyleminin yanında, küresel pazara üretim yapan 'küresel fabrika'yı ve sektörel yoğunlaşma ile karakterize edilen sanayi odaklarını da gündeme getirdi.
"Küresel merkezlerde konumlanan öncü şirketlerin yönlendiriciliğinde şekillenen değer zincirleri, farklı tedarik biçimleri ile, küresel, bölgesel ve yerel ölçekte bu ilişkileri küresel bir ağ içinde organize etmeyi başardı.
"Alıcı ve üretici yönlendirmeli meta zincirlerindeki öncü şirketler, yerelde doğrudan kurduğu ortaklıklar ya da fason ilişkilerle karakterize edilebilen bir zeminde faaliyetlerini çeşitlendirdi.
"Bu süreç Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de küresel Pazar için üretim yapan, yeni sanayi odaklarını gündeme getirdi"
diyerek 2000’li yılların başında yükselen sanayi odaklarına dikkat çekti.
Afyon, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Çorum, Denizli, Eskişehir, Gaziantep, Kahramanmaraş, Konya, Karabük, Karaman, Kayseri, Kırklareli, Malatya, Uşak illerinin yeni sanayi odağı sayılabilecek iller olarak görüldüğünün ifade edildiği sunuşta, Gaziantep’in 1980 yılından bu yana (Kilis’in içinden kopmasına rağmen) imalat sanayi içindeki payını en fazla arttıran il olduğuna dikkat çekildi.
Kahramanmaraş, Denizli, Afyon, Çorum, Uşak, Kayseri ve Malatya 1980-1997 arasında kaydettiği gelişmeyi 2004-2014 yılları arasında gösteremediği ve sönümlendiğinin ifade edildiği sunuşta, Konya’nın ise 2004-2014 yıllarında gelişme kaydeden iller arasında yer aldığına dikkat çekildi. Eskişehir’in ise imalat sanayinden aldığı pay bakımından hala 1980’lerin gerisinde olduğu vurgulandı.
Sunuşta, 2016 verileri üzerinden gerek istihdam, gerekse ihracat açısından Gaziantep’in pek çok sektörde öne çıktığına dikkat çekilerek, "Bu veriler Gaziantep’in diğer sanayi odaklarına karşın imalat sanayi içindeki pozisyonunu güçlendirmesinde sektörel çeşitliliğin önemini ortaya koymaktadır" denildi. (Harita)