Prof. Dr. Özener: Tsunamiler hiçbir zaman Japonya'daki gibi büyük olmayacak

Enver ALAS, İSTANBUL,(DHA) 'DÜNYA Tsunami Farkındalık Günü' nedeniyle tsunami konusunda farkındalık yaratmak üzere Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nde basın toplantısı düzenlendi. Rasathanenin Üsküdar'daki yerleşkesinde bulunan Bölgesel Tsunami Gözlem Merkezi'ndeki toplantıya Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ile Marmara Bölgesi'nde Deprem ve Tsunami Zararlarının Azaltılması ve Türkiye'de Afet Eğitimi Projesi(MarDİM)'nde görev yapan Türk ve Japon uzmanlar katıldı.



Toplantıda konuşan Prof. Dr. Haluk Özener, Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme-Değerlendirme Merkezi'nin kuruluş amacı, akreditasyon süreci ve çalışmaları hakkında bilgiler verdi. Olası Marmara depremi ve bunun yaratabileceği tsunami üzerine değerlendirmelerde bulunan Özener, tarih boyunca Ege, Akdeniz ve Marmara'da gerçekleşen depremlerde tsunamilerin olduğunu belirterek, "Bizim bir deprem sonucu oluşacak tsunamiler hiçbir zaman Japonya'daki gibi büyük olmayacak. 1509 ve 1894 depremleri sonrası bölgede en çok 8 metrelik tsunamiler görüldüğünü biliyoruz. Tarihte Marmara kıyısındaki farklı yerlerde de görülen tsunamilerde de en fazla 6 metre boyunda tsunami dalgaları görülmüştür" diye konuştu.

"OLASI DEPREM SÜRESİ GECİKTİKCE BUNUN ALETSEL BÜYÜKLÜĞÜ ARTACAK"



1999 depremlerinden sonra gözlerin Marmara Bölgesine ve İstanbul'a çevrildiğini kaydeden Özener İstanbul'u etkileyecek olasi bir depremle ilgili şunları söyledi:

"1999 depremi biz bilim insanları için nasıl sürpriz değilse, bir sonraki depremin İstanbul'u etkileyeceği de sürpriz değil. Bu konuda birçok çalışma var. Çok bilinmeyenli bir denklemden bahsediyoruz. Bunu keşke çözebilsek, keşke net bir rakam, zaman verebilsek... Maalesef bugünkü teknolojilerle bu mümkün değil. Çok farklı disiplinler arası çalışma yaparak farklı senaryolar üzerine çalışıyoruz. Marmara depremi için bütün bilim insanları olacağını söylüyor. Tarihsel depremler var, bir enerji birikimi var. Olası deprem süresi geciktikçe bunun aletsel büyüklüğü artacak. Ne kadar erken olursa aletsel büyüklüğü de az olacaktır."

SİMÜLASYON ÇALIŞMALARI

Toplantıda MarDİM kapsamında Tsunami Simülasyonları Çalışma Grubu'nda görev yapan Türk ve Japon uzmanlar, tarafından hazırlanan simülasyonlar basın mensuplarına izlettirildi. Senaryo gereği hazırlanan bu simülasyon çalışmalarından birinde Marmara Denizi'nde Yalova açıklarında 7,5 şiddetinde bir depremin ardından oluşan 6 metrelik tsunami dalgalarının Haydarpaşa Limanı'nın 3,5 metrelik dalgakıranlarını aştığı görüldü.

HAYDARPAŞA LİMANI'NDA TSUNAMİ ÇALIŞMASI

Simülasyonu hazırlayan ekibin içinde yer alan Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mühendislik Fakültesi Öğrretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevher Yalçıner, bunun örnek bir çalışma olduğunu Haydarpaşa Limanı'nı özellikle seçtiklerini ifade etti. Yalçıner, "İzmit Depreminde yaralıların taşınacağı yol yoktu, ulaşım çok zordu. Deniz ulaşımının tek çözüm olduğu anlaşıldı. Doğal afetlerden sonra tsunaminin özellikle limanları etkileyeceği için limanların sağlam kalması gereklidir. Tsunami liman içerisinde küçük hasarlar yapsa bile limanı çalışamaz hale getirir. Bu nedenle Haydarpaşa Limanı'nın seçtik. Haydarpaşa Limanı'nın dalgakıranlarından tsunami dalgalarının aşma olasılığını gördük. Bu konuda hem Türkiye hem de Japonya'da deneyler yapıldı. Bu bir örnek çalışmadır" dedi.

"EN KÖTÜ SENARYOLAR ÜZERİNE ÇALIŞIYORUZ"

Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ceren Özer Sözdinler ise Marmara Denizi'nde tsunami için en riskli bölgelerle ilgili bilgi verdi. Sözdinler, "Marmara için deprem nedeniyle tetiklenen deniz tabanı heyelanlarıdır. Marmara kıyısı ve İstanbul kıyılarında riskli bölgeleri belirledik. Haydarpaşa limanı, Bakırköy, Maltepe gibi denize açık kıyıları olan bölgeler ile Bursa ve Yalova kıyılarını riskli görüyoruz. Başımıza gelebilecek en kötü senaryolar üzerine çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.

Toplantıya katılan Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansından Ko Goto, Kagawa Üniversitesinden Yoshuyuki Kaneda ve Japon Deniz-Yer Bilimleri ve Teknoloji Ajansından Takane Hori de birer sunum yaptı. 

(FOTOĞRAFLI)