PİYASALAR – İşsizlik verisi sonrası dolar 4.84,  euro 5.67 lirada

Hilal Sarı / İstanbul, 16 Temmuz (DHA) – Cari işlemler açığının yüksek gelmesi ile geçen hafta sert yükselen dövizler, kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu düşürmesi ve Türkiye işsizlik oranının Nisan döneminde tek haneye gerilemesinin ardından karışık seyirde.
Türkiye genelinde işsizlik, Mart, Nisan, Mayıs aylarını kapsayan Nisan döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre, 0.9 puanlık azalış ile yüzde 9.6'ya gerileyerek tek haneye indi.
Verinin ardından haftanın ilk gününde dolar 4.87 liranın, euro 5.71 liranın ve sterlin 6.46 liranın üzerine çıktı.
Cari açık Mayıs ayında yüzde 9.6 artışla 5.89 milyar dolar ile beklentilerin üzerine çıkmasıyla geçen hafta dolar 4.97 liranın, euro 5.82 liranın, sterlin de 6.59 liranın üzerine çıkarak tarihi zirvelerini tazelemişti.
Geçen haftanın son gününde Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın ekonomiye ilişkin açıklamalarına paralel yüzde 0.36 artışla 89 bin 896 puandan kapanan Borsa İstanbul Endeksi (BIST 100) ise güne yatay seyirle 90 bin puanın hafif altında devam ediyor.
ABD’de yıllık TÜFE’nin yüzde 2.9 ile altı yılın zirvesine tırmanması ve bugün açıklanan perakende satışlardaki yüzde 0.5’lik artışa paralel  ABD Merkez Bankası’nın faiz artırmaya kademeli olarak devam edeceği beklentisini güçlendirerek gelişen ülke paralarını baskılıyor.
Erken işlemlerde;
- en düşük 4.8278 ve en yüksek 4.8714 lirayı gören dolar günlük yüzde 0.27 düşüşle 4.84-4.85 lira aralığında,
- en düşük 5.6487 ve en yüksek 5.67139 lirayı gören euro günlük yüzde 0.10 düşüşle 5.667 – 5.68 lira aralığında,
- en düşük 6.3907ve en yüksek 6.4685 lirayı gören sterlin ise günlük yüzde 0.05 düşüşle 6.42-6.43 lira aralığında işlem görüyor.
İş Yatırım “Hasar kontrol” başlıklı günlük piyasa analizinde yüksek enflasyon, bozuk cari denge ve sürdürülemez boyutta açık döviz pozisyonu nedeniyle kırılgan görülen Türkiye varlıklarının dünyadan negatif ayrışmaya devam ettiği vurgulandı ve şu değerlendirmeler yapıldı:
“Güçlü dolar, artan faizler ve yükselen ABD - Çin dış ticaret savaşına rağmen küresel risk iştahında genele yaygın bir bozulma yok. S&P 500 2800 direncinin üzerine çıkmayı başararak son beş ayın en yüksek seviyesinde seyrediyor.
“2016 Ocak ayında gördüğü dip seviyeye kadar gerileyen Şangay borsası geçtiğimiz haftayı yükselişle kapatmayı başardı. Ekonomik büyümenin yavaşlamasından endişe edilen Avrupa borsaları tepki alışlarıyla yükseliyor.
“Türkiye varlıkları için aynı iyimser tespiti yapamayacağız.
“Yüksek enflasyon, bozuk cari denge ve sürdürülemez boyutta açık döviz pozisyonu nedeniyle kırılgan görülen Türkiye varlıkları dünyadan negatif ayrışmaya devam ediyor.
“Hasar kontrol yapıldığında ortaya iç karartan bir tablo çıkıyor. Borsa İstanbul’un gelişmekte olan ülkelere göre fiyatı 1997 yılından beri gördüğü en düşük seviyede.
“Seçim sonrasında dolar bazında yüzde 25 gerileyen banka endeksi 2009 küresel krizi sonrası gördüğü dip noktaya yakın.
“Türk lirası reel olarak 2003 yılı seviyelerine geriledi.
“10 yıllık devlet iç borçlanma senetleri rekor kırmaya devam ediyor. Fitch’in Türkiye’nin notunu yatırım yapılabilir seviyenin iki altına çekmesi fazlasıyla fiyatlanmış durumda.
“Bu satışa gerekçe olarak iki neden gösteriliyor. (i) Türkiye’nin kırılgan olması; (ii) Ekonominin başına işinin ehli bir isim getirilmemesi. İlk tespite katılmıyoruz.
“Türkiye ekonomisi dışsal şoklara karşı ne kadar dirençli olduğunu defalarca ispatladı. İkinci tespit konusunda daha önceden gerekli uyarıları yaptık. Bu saatten sonra, yeni ekibe şans tanınmalı, zarfa değil mazrufa bakılmalı diyoruz.
“Mazruf konusunda ilk pozitif işaret Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Cuma günü açıkladığı eylem planıyla geldi.
“Altına imzanızı gönül rahatlığıyla atabileceğiniz yapıcı bir metin hazırlanmış. Dengeli büyüme, tek haneli enflasyon, bütçe disiplini ve yapısal reformlar gibi genel hedeflere vurgu yapılıyor.
“Ekonomideki tüm paydaşlarla istişare edilerek hazırlanan makul bir plan Orta Vadeli Programda ilan edilip uygulanacak.
“Yeni kabineye ve özellikle ekonomi ekibine başarılar diliyoruz. Zorlu bir süreç kendilerini bekliyor. Piyasalarla kavga etmeden, yapıcı adımlar atarlarsa başarılı olacaklarına inanıyoruz.”