MMO araştırması: Asker-polis bütçeleri, eğitim, sağlık bütçelerini geçiyor

İstanbul, 12 Ağustos (DHA) - Makina Mühendisleri Odası’nın (MMO) "silah sanayisi araştırması" sonuçlarına göre, sanayinin genelinin yaşadığı ithalata bağımlılık sorununu silah sanayisi de yaşıyor. Araştırma sonuçlarına göre, sağlığın ve eğitimin her birine ayrılan bütçe asker-polis harcamalarının altında kalıyor.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), her ay iktisatçı-yazar Mustafa Sönmez‘in katkısıyla hazırladığı sanayinin sorunları bülteninin on dokuzuncusunu, "Asker-polis harcamaları ve silah sanayisi" sorununa ayırdı.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), Milli Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) verileri kullanılarak yapılan araştırmada, dünyada ve Türkiye’de askeri harcamalar araştırılırken, silah endüstrisinin durumu da incelendi. MMO'dan yapılan açıklamada, araştırmanın temel bulguları şöyle sıralandı:

- 2015’te en yüksek askeri harcamayı 596 milyar dolar ile ABD yaptı. ABD milli gelirinin yüzde 3.3’üne karşılık gelen bu harcama, kişi başına yıllık 1,854 doları buluyor. Bu veriler ile, ABD’nin tek başına, dünya askeri harcamalarının yarısını gerçekleştirdiği tahmin ediliyor.

- SIPRI verilerine göre 2015’te Türkiye 15 milyar dolarlık askeri harcama yaptı ve kişi başına harcaması 200 doların altında gerçekleşti. İsrail’de bu harcama kişi başına 2 bin dolara yaklaşıyor.

- Türkiye’nin askeri harcamaları milli gelirinin yüzde 2-2.5’i arasında değişiyor. Buna iç güvenlik bütçeleri eklendiğinde geniş anlamda asker-polis harcamaları ülke milli gelirinin yüzde 4-5’ini buluyor. Ülkede sağlığın ve eğitimin her birine ayrılan bütçe milli gelirin yüzde 4’ü dolayında kalıyor ve asker-polis harcamalarının altında kalıyor.

- Türkiye’nin askeri ve iç güvenlik harcamaları, 7-8 milyar doları içeriden ve dışarıdan alınan silah ve mühimmata ayrılan bölüm ile birlikte toplam 30-32 milyar doları buluyor.

- İSO 2015’in en büyük ilk 500 firması arasına giren, 7 silah/savunma firmasının satışları 9 milyar liraya yaklaşırken ilk 500 toplamında yüzde 2’lik bir yer tuttukları görüldü. Bu da sektörün sanıldığı kadar büyük bir yer tutmadığını gösteriyor.

MMO araştırmasında asker-polis harcamaları ve silah sanayisi ile ilgili şu değerlendirme de yer aldı:

"Silahlanmanın azaltılması, genelde ise asker ve polis harcamalarına ayrılan bütçelerin azaltılıp bu kaynakların sosyal alanlarda kullanılması, sanayinin de bu doğrultuda şekillenmesi, ancak ve ancak 'Yurtta sulh, cihanda sulh' şiarının hayata geçirilmesiyle mümkün olur. Türkiye, içeride ve dışarıda barış iklimini hakim kıldıkça, silahlanma da, silahı içeriden tedarik etmek için silah endüstrisini geliştirme gayretleri de 'kabul edilebilir' sınırlarda kalacak, en azından sosyal bütçelerin sınırlarını zorlamayacaktır."