"Türkiye ile ABD arasındaki yeni kriz 'İran' olabilir"

İSTANBUL, (DHA) - ABD'nin İran'a yaptırımları yeniden yürürlüğe koymasını değerlendiren Bahçeşehir Üniversitesi Amerikan Araştırmaları Merkezi Başkanı Doç. Dr. Burak Küntay, "Trump Türkiye'ye, 'İran'a karşı uyguladığım yaptırımları sen de uygula' derse iki ülke arasındaki yeni kriz 'İran' olabilir" dedi.

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmayla kaldırılan tüm yaptırımları yeniden yürürlüğe koyma kararı almıştı. İran'a yönelik ilk yaptırımlar 7 Ağustos'ta yürürlüğe girdi. Bu yaptırımların ikinci dalgası ise bugün başladı.

"İRAN POLİTİKALARI UZUN MÜDDETTİR HAZIRLANIYORDU"

Bahçeşehir Üniversitesi Amerikan Araştırmaları Merkezi Başkanı Doç. Dr. Burak Küntay, Trump'ın bu kararının sürpriz olmadığını söyleyerek, "Trump çok önceden iktidara daha gelmeden eski ABD Başkanı Barack Obama'nın İran ile olan anlaşmasını eleştiriyordu. Bu  planının büyük bir hata olduğu üzerine açıklamaları var. Bu politikalar uzun müddettir hazırlanıyor. Yani dün itibariyle başlamış bir süreç değil. Dış politika gerekliliği Cumhuriyetçi Parti'nin istekleri doğrultusunda hayata geçmiş bir süreç oldu, sürpriz değil" diye konuştu.  

"EKONOMİK, SİYASİ,STRATEJİK KRİZ ÇIKACAK"

Yakın bir tarihte Türk- Amerikan ilişkilerinde yeni bir kriz olabileceği uyarsında bulunan Doç. Dr. Küntay, "Birçok kriz konuştuk. En yakın tarihte asıl büyük kriz, İran'a uygulanacak yaptırımlar ve İran'a Amerika'nın tepkisidir. Çünkü Amerikan İran'a yaptırımlar uygular ve Türkiye'ye 'hadi bakalım sen bizim müttefikimizsin, sen de bu sürecin içerisinde olacaksın' derse o zaman iki ülke arasında en büyük ekonomik, siyasi,stratejik kriz çıkacak hale gelecektir" ifadelerini kullandı.

"TÜRKİYE AYNI YAPTIRIMLARI UYGULAMAK ZORUNDA DEĞİL"

Türkiye'nin bu sürecin içerisinde olmaması gerektiğini belirten Doç. Dr. Küntay, "Bizim İran ile enerji diyalogumuz, ticaret hacmimiz var öte yandan komşumuz.Hepsinden önemlisi sadece Amerika bir ülkeye ambargo koydu, yaptırım uyguladı diye Türkiye'de aynısı yapmak mecburiyetine olan bir ülke değildir. Denge politikası izlemeliyiz. ABD kendi politikaları doğrultusunda İran'a yaptırım uyguluyor. Türkiye'ye ya da başka bir ülkeye de ben uyguluyorum sen de uygulayacaksın diyemez. Böyle hukuki bir sorumluluğu da yok" dedi.

"TÜRKİYE İRAN'A SIRTINI DÖNEMEZ"

İran'a Türkiye'nin sırtını dönemeyeceğini vurgulayan Doç. Dr. Küntay, "ABD, 'bu yaptırımların arkasında durmaz ve uygulamazsanız o zaman ben size de aynı mesafede yaklaşırım'  tavrı koyduğu takdirde ABD ile yine ekonomik, siyasi kriz yaşayacağız. İran ile sadece enerji değil komşuluk ilişkileri ayrıca belli noktalarda Suriye, YPG, PYD konularında da işbirliğimiz var. Biz İran'a ABD gibi binlerce kilometre öteden gelip sırtımızı dönemeyiz.Böyle bir yaptırımın Türkiye'ye empoze edilmesi dolaylı olarak sıkıntı yaratacak. Fakat Türkiye'nin muaf olması ikili ilişkilerde rahatlatan bir unsurdur" diye konuştu.

"ABD VE İRAN ARASINDA TARAF OLMAMALIYIZ"

Türkiye'nin kendi ulusal çıkarları ve menfaatleri doğrultusunda hareket etmesi gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Küntay, "Bir yerden gaz veya petrol alıyorsanız sizin ekonominize mantıklı bir girdisi varsa o zaman siz bunun dışında hareket edemezsiniz. ABD Türkiye'ye 'İran ile işbirliği yapma' diyebilir. Peki burada Türkiye'nin ekonomik ve siyasi zararı ne olacak? Bunları ABD mi giderecek hayır. Dolayısıyla Türkiye şahsiyetinden ödün vermeden ABD ile müttefiklik ilişkilerini de elinden geldiğince kendi sınırlarının dışına çıkmadan muhafaza ederek diploması yürütmelidir. Türkiye, bu diplomasiyi de şu anda iyi yönetiyor. Türkiye ABD ve İran arasında elinden geldiğince taraf olmamalıdır. Kendi çıkarlarını gözetmek suretiyle iki tarafa da çok yaklaşmadan gidebildiği kadar ortada ilerlemekte fayda var" ifadelerini kullandı.