"Bilimsel çalışmaları paylaşılabilir hale getireceğiz"

İSTANBUL, (DHA) - YEDİTEPE Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl, bilimsel çalışmalarını yüksek maliyetle yayınlatmak zorunda kalan araştırmacıları bu yükten kurtaracak bir proje üzerinde çalıştıklarını belirterek "Bir ilki gerçekleştirip oluşturduğumuz açık erişim ile bilimsel çalışmaları doğrudan paylaşabilir hale getirmek istiyoruz" dedi.

'22-26 Ekim Açık Bilim Haftası' çerçevesinde Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Konferans Salonu'nda 'Açık Bilim' başlıklı bir panel düzenlendi. Panel, bilim dünyasına hizmet eden pek çok akademisyeni bir araya getirdi. Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl moderatörlüğünde gerçekleşen panelde, Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Tıbbi Koordinatörü Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur Açık Bilim,Yeditepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Aydın Açık Bilim/Avrupa ve Türkiye Mevcut Durum, Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Bayram Yılmaz ise Açık Erişim Yayıncılık başlıklı sunum gerçekleştirdi.

"BİLİMSEL ÇALIŞMALARI PAYLAŞILABİLİR HALE GETİRECEĞİZ"

Panel sonrası değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl, bilimsel çalışmaların açık bilimle tüm dünyaya yaygınlaştırılmasını amaçladıklarını belirterek, "Açık bilim dediğimiz zaman hem sağlık hem sosyal bilimlerde ortaya çıkardığımız bilimsel araştırmaların yaygınlaştırılmasından söz ediyoruz. Bu bilim dünyasının içinde olmayan toplumsal kesimin erişebilirliğini kapsıyor. Ancak, açık erişimin maliyeti şu an bu bilimi yapan kişilerin üzerinde. Biz Yeditepe Üniversitesi olarak bir ilki gerçekleştirip burada açık erişimi üniversitenin içerisinde oluşturup bilimsel çalışmalarımızı toplumumuz ve tüm dünya ile doğrudan paylaşabilir hale gelmek istiyoruz. Bu konuda da çalışmalarımız hem ülkemiz adına hem de öğretim üyelerimiz adına çok verimli olacaktır. Türkiye'de şu an açık erişimde olan birçok dergi var. Ancak bir üniversite adına birçok bilimi içine alan bir yapı olarak bir ilk olacak" dedi.

ÇALIŞMALARI HAKEMLER KURULU İNCELEYECEK

Üniversite bünyesinde oluşturulacak yapı içerisinde yayınlanacak araştırmaların Hakem Kurulu tarafından değerlendirileceğini anlatan Prof. Dr. Bingöl, "Hakem kurulunu sadece üniversitemiz içindeki öğretim üyelerinden değil kendi konularında yetkin kişileri de katarak oluşturmayı düşünüyoruz.Bu şekilde yayınların daha nitelikli olmasını sağlayacağımızı düşünüyoruz. Burada en büyük sıkıntımız bu yayınlara ulaşabilmek adına ciddi paralar ödüyor olmamız. Yine aynı şekilde açık erişim dergilerinde bir yayının olması için 2 ila 3 bin dolar ücret ödeniyor. Bunlar gerçekten yüksek rakamlar. Açık erişimle umuyorum herkes bilimsel yayınlara doğrudan ulaşabilecek" diye konuştu.

"BİLGİ KİRLİLİĞİ DE OLUŞABİLİYOR"

Bilgiye kolay ulaşıldıkça bilgi kirliliğinin de yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur ise bu aşamada dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıraladı:

"Doğru bilgi yanında yanlış bilgilerin de topluma yayılması söz konusu olabilir. Zaman içerisinde bu sakıncalar ortadan kalkacaktır. Bilginin evrensel boyutlarda yayımlanması çok önemli bir husus. Herkesin doğru bilgiye ulaşması toplumun geleceği için önemli. Burada yanlış ve doğru bilgilerin ayıklanması gerekiyor. Açık ulaşımı olan bilimsel yayınların çok sıkı bir şekilde hakem süzgecinden geçmesi gerekiyor. Dergilerin yazıyı kabul ederken o süreç içerisinde çok titiz davranmaları, yanlış bir bilginin yayınlanmasına engel olmaları gerekiyor. Bir süre bunun sakıncalarını göreceğiz. Doğru bilginin topluma ulaşabilmesi için yayınevine büyük görev düşüyor."

"ARAŞTIRMACILARA MİNUMUM MALİYET SUNULMALI"

Prof. Dr. Ahmet Aydın ise açık bilimde dergilerin masraflarının yayıncılardan alınan ücretlerle karşılandığını vurguladı. Dergilerin ayakta durması için bir kaynağa ihtiyaç olduğunun altını çizen Prof. Dr. Aydın, "Dünyadaki uygulamalarda açık erişim dergiler, dergi ve yayıncılık masraflarını yazarlardan aldıkları ücretlerle karşılamaya çalışıyorlar. Bu nedenle dünyada açık erişime geçilmesi bunun önemli uygulamalarından bir tanesi. Çünkü hedef bütün halkın hatta gerekli paydaşların bu bilgiye ulaşabilmesi. Bu bilgiye ulaşırken bunun en şeffaf, sürdürülebilir ve maliyet etkin ulaştırılabilmesi önemli. Araştırıcılar, yayın masrafları ile karşı karşıya kaldıklarında onun yayınlanma şansı olmayabilir. Bu nedenle açık erişimde araştırmacılara minimum maliyetle bir yayın imkanı sunulursa bu daha sürdürülebilir bir süreç olacaktır" ifadelerini kullandı.