MB: Enflasyondaki düşüşü gıda fiyatları sınırladı (2)

(Ayrıntılarla güncellendi)

İstanbul, 6 Mart (DHA) - Merkez Bankası, "hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatlarına bağlı olarak" yükselen gıda enflyasyonunun, "tüketici enflasyonundaki düşüşü sınırlayan ana unsur" oluduğuna dikkat çekti.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0.73 yükseldi ve yıllık enflasyon yüzde 10.26 ile çift hanede kaldı. Tüketici fiyatlarında on iki aylık ortalamalara göre artış yüzde 11.23'ü buldu.

Merkez Bankası'nın, Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, "Enflasyondaki düşüşte petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki görünüm paralelinde gerileyen enerji fiyatları ile temel mal grubu enflasyonu etkili oldu" denildi ve şu değerlendirme yapıldı:

"Bir süredir yükseliş eğiliminde olan temel mal yıllık enflasyonu bu dönemde bir miktar düşüş kaydetti, yavaşlamanın alt gruplar geneline yayıldığı gözlendi. Diğer yandan gıda grubu yıllık enflasyonu hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatlarına bağlı olarak yükseldi ve tüketici enflasyonundaki düşüşü sınırlayan ana unsur oldu. Bu dönemde hizmet enflasyonu temelde paket tur kalemi kaynaklı olarak bir miktar yükseldi. Bu gelişmelerle çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonları sınırlı bir düşüş kaydederken, ana eğilimleri yüksek seviyesini korudu."

Raporda alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda grubunun katkısının 0.36 puan arttığı, enerji ve temel mal gruplarının katkılarının ise sırasıyla 0.30 ve 0.17 puan azaldığı vurgulandı. Diğer grupların katkısında ise belirgin bir değişim olmadığı belirtildi.

Şubat ayında hizmet grubu fiyatlarının yüzde 0.81 oranında yükseldiği, grup yıllık enflasyonunun 0.14 puan artarak yüzde 9.37 ile yüksek seviyesini koruduğu vurgulandı ve şu değerlendirmeler yapıldı:

“Grup yıllık enflasyonundaki artışta, paket tur fiyatları (aylık artışı yüzde 10.80) ile sağlık hizmetleri (temel hastane ve dişçilik hizmetleri) öncülüğünde yükselen diğer hizmetler grubu enflasyonu belirleyici oldu. Paket tur grubunda hacca gidiş ücretinde artış gözlenirken diğer paket tur fiyatlarında düşüş izlendi. Bu dönemde kira, lokanta-otel ve haberleşme gruplarında yıllık enflasyon görece yatay seyretmiş, ulaştırma hizmetleri ise yavaşlama eğilimini sürdürdü.”

“Temel mal grubu yıllık enflasyonu Şubat ayında 0.65 puanlık düşüşle yüzde 14.93 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda geriledi.

“Giyim grubunda yıllık enflasyon yüzde 11.78’e gerilemekle beraber yüksek seviyesini korudu, bu gelişmede birikimli maliyet etkilerinin yanı sıra toplam talep koşullarındaki güçlü seyrin etkisi de hissedildi.

“Dayanıklı mal grubunda aylık fiyat artışları mobilya (yüzde 2.03) ve otomobil (yüzde 1.79) öncülüğünde devam etti.

“Gecikmeli döviz kuru etkilerinin hissedildiği diğer temel mallar grubundaki aylık fiyat artışlarında ilaç fiyatları (yüzde 7.10) ile konutun bakım ve onarımı öne çıkmış, ancak bu grupta yıllık enflasyon baz etkisi ile düşüş gösterdi. İlaç fiyatlarında referans döviz kuruna bağlı olarak Şubat ayı ortasında gerçekleşen yüzde 15 oranındaki artışın kalan kısmının Mart ayına sarkacaktır.

“Enerji fiyatları Şubat ayında yüzde 0.58 oranında azaldı. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe ve döviz kurundaki ılımlı seyre bağlı olarak akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 1.66 ve yüzde 1.29 oranında geriledi. Katı yakıt fiyatları ise yüzde 0.56 ile sınırlı bir oranda arttı. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 2.25 puanlık düşüşle yüzde 6.92 oldu.

“Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Şubat ayında 1.51 puan artarak yüzde 10.27 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda gruplarında yükseldi.

“İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 6.71’e yükselirken, bu gelişmede taze meyve ve sebze fiyatlarının yanı sıra son iki ayda tekrar artış eğilimine giren kırmızı et fiyatları etkili oldu. Ayrıca, çiğ süt alım fiyatlarına bağlı olarak süt fiyatları belirgin bir oranda (yüzde 7.85) arttı, bu kalemde son iki aydaki birikimli fiyat artışı yüzde 11’i aştı.

“Tüm bu gelişmelerin işlenmiş gıda fiyatları üzerinde de olumsuz yansımaları izlendi. Çiğ süt alım fiyatındaki artışa istinaden peynir ve diğer süt ürünleri ile katı yağlarda fiyat artışları ivme kazanırken, et fiyatlarındaki artışın etkisiyle işlenmiş et ürünlerinde fiyatlar yükselmeye devam etti. Ayrıca, Ekmek Tebliği’ndeki gramaj değişikliğinin etkisiyle ekmek fiyatları Şubat ayında yüzde 1.94 arttı, ekmek ve tahıllar grubunda yıllık enflasyon yüzde 12.10’a ulaştı.

“Alkolsüz içecek fiyatları ise bazı içeceklerden yüzde 10 oranında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) alınmaya başlanmasına bağlı olarak yükseldi. Böylece işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 13.76 ile son dokuz yıldaki en yüksek seviyesine ulaştı. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu da Şubat ayında yüzde 11.96’ya yükseldi.”