"Hakkâri’de Bir Mevsim": Ortak dil arayanların hikayesi sahnede

Öykü Altuntaş / İstanbul, 18 Mayıs (DHA) - Türk edebiyatının güçlü kalemlerinden Ferit Edgü’nün "Hakkâri’de Bir Mevsim" romanı, "ortak dil" arayanların hikayesini anlatmak üzere, tiyatro sahnesi için uyarlandı.

Sarı Sandalye ekibinin ilk gösterimini 20. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında yaptığı "O / Hakkâri'de Bir Mevsim", çağımızın değişken konjonktüründe kendini yeniden var ederek günümüze kadar gelen bir metin olarak biliniyor. Ferit Edgü'nün 80. doğum yılında sahneye konulan oyun, "yoklukların içinde umut ışığı arayanların hikâyesini" anlatırken, geçmişi ve bugünü "farklı bir bakış açısıyla değerlendirmemizi" sağlamayı hedefliyor.

"Hâkkari'de Bir Mevsim" beyazperdeden sonra sahnede

Sarı Sandalye tiyatro ekibi, ilk defa tiyatro sahnesine uyarlanan Edgü'nün ölümsüz romanı üzerinden, "bellek" ve "varoluşçuluk" kavramları üzerine tartışarak metni oluşturduklarını vurguladı.

Bellek kavramının "çok merkezli, her an yeniden inşa edilebilen" yapısını merkeze alan sahnelemesi, romanın yalın dili ve minimalist özelliklerini koruyan metni ve teatral öğelerin iç içe geçtiği dinamik yapısıyla, O / Hakkâri'de Bir Mevsim, "yeni bir izleme deneyimi" vaat ediyor.

Ferit Edgü'nün ilk basımı 1977'de yapılan Hakkâri’de Bir Mevsim romanı, Onat Kutlar'ın senaryosuyla, Erden Kıral tarafından sinemaya uyarlanmış ve film, 1983'te gerçekleşen 33. Berlin Film Festivali ve 1984'te 2. Akdeniz Kültürleri Film Festivali'nde birçok ödüle layık görülmüştü.

Ünlü şair, roman ve tiyatro yazarı Melih Cevdet Anday, “'O'yu [Hakkari’de Bir Mevsim] sadece gerçekçi bir roman saymak yetmez, gerçeğin inanılmaz bir düşe dönüştüğü, şaşırtıcı bir öyküdür bu. Ferit Edgü’nün gerçek bir yaşamı, bir roman yaşamına çevirmesine hayran oldum. Çünki 'O' gözlem gücünü, anlatı ustalığından alıyor" diye vurgulamıştı.

Ferit Edgü: Hakkâri sizindir

Romanı tiyatro metni olarak uyarlayan Sarı Sandalye topluluğu üyeleri Çağdaş Ekin Şişman, Erhan Çene ve Yiğit Tuna, DHA'nın sorularına verdikleri ortak yanıtlarda, yazar Ferit Edgü ile iletişime geçmenin sürecin "en heyecanlı kısmı" olduğunu belirttiler:

"Ferit Edgü, bize yalın ve yüreklendirici bir şekilde 'Hakkâri sizindir' dediğinde bu süreçte hissettiğimiz heyecan, güven ve sorumluluk da arttı."

Eseri uyarlayan ekip DHA'ya, "romanın biçimsel özellikleri, epizodik yapıda olması, yalın ve şiirsel bir dili olması" sebebiyle bu romanı seçtiklerini anlattı.

“Hakkâri’de Bir Mevsim” adıyla raflarda yer alan roman, Sarı Sandalye'nin oyununda, Edgü'nün roman için ilk düşündüğü "O" ismiyle birarada izleyicinin karşısına çıkıyor. Ferit Edgü’nün röportaj ve ders notlarından, filme verilen "Hakkâri’de Bir Mevsim" isminin Fransız yazar Arthur Rimbaud’nun "Cehennemde Bir Mevsim" şiirine bir gönderme olduğunu öğrenmeleri, ekibin bu seçiminde etkili olmuş:

"'O' romanın biçimselliği için çok güzel bir isim; 'Hakkâri’de bir mevsim' de hakeza içeriği vurguluyor. Bu, roman biçim ve içeriği çok güzel kaynaştırmış. Biz de sahnelemede onu aradık."

Oyuncular, beden ve vokal sınırlarını zorluyor

"Koreografilerin altyapısını, uyarlama metnimizin dramaturjisini somutlaştıracak beden ve ses egzersizleriyle kurduk" diye konuşan üyeler, dört aylık yoğun bir prova sürecinin ardından İKSV Tiyatro Festivali kapsamındaki ilk gösterime hazır hale geldiklerini belirtti.

Oyuncuların beden ve vokal sınırlarını zorladığı sahnesiyle oyun, mekanı da olayların gelişim çizgisi üzerinden yeniden üretiyor. Sarı Sandalye’nin yeni oyunu, özne rolünü, nesne konumundan çıkardığı izleyiciye devrediyor.

Erden Kıral'ın beyaz perde uyarlamasındaki "gerçekçi çizgi"den ayrılan "O / Hakkâri'de Bir Mevsim" oyunu, "kurgusuyla romanın omurgasına paralel bir çizgi izlerken, romanın duygusunu fiziksel bir yapı içerisinde yeniden kurmayı" amaçlıyor.

"Tiyatroya yeni eserler kazandırmak ve izleyiciyi sıra dışı oyunlarla buluşturmak" amacında olduklarına dikkat çeken Sarı Sandalye, Galatasaray Üniversitesi Tiyatro Topluluğu'nun (GSUTT) bir araya getirdiği genç bir ekipten oluşuyor. 2014 yılında kurulan tiyatro, cesur bir seçim yaparak “Ücret Artışı Talebinde Bulunmak İçin Servis Şefine Yanaşma Sanatı ve Biçimi” adlı ilk oyununu, İKSV’nin düzenlediği Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali’nde sahneledi. Georges Perec'in “okunması mümkün olmayan bir metin elde etmeye çalıştım” diye nitelediği bu eserinin ardından Sarı Sandalye, Mayıs ayı boyunca izleyicileri yine şaşırtıcı bir metinle, "O/ Hakkari'de Bir Mevsim" ile buluşturacak.

Çağdaş Ekin Şişman ve Yiğit Tuna'nın yönettiği ve dramaturjisini Erhan Çene'nin yaptığı oyunda, Gizem Ancı, Ozan Çelik, Yusuf Tan Demirel, Doğa Nalbantoğlu, İlyas Özçakır, Kutay Sandıkçı ve Gizem Taştan rol alıyor. Oyun akışının bel kemiği olan dekor ve kostümün, ekip çalışması ile ortaya çıkarıldığı oyunda, ışık ve tasarım sorumlusu olarak Gülce Doğan, yönetmen yardımcıları olarak Melis Balaban ve Gülce Doğan yer alıyor.

Oyun, 20 ve 28 Mayıs tarihlerinde Mekan Artı’da, 25 Mayıs'ta ise Ortaköy Afife Jale Sahnesi’nde izlenebilecek.

(Fotoğraflı)