FAO: Çin’deki kuş gribi salgınının kontrol altına alınması gerekiyor

İstanbul, 17 Mart (DHA) – İlk olarak dört sene önce Çin’de tespit edilen H7N9 virüsü vakası insanlarda Aralık 2016’dan bu yana hızla artmaya başladı. Mart ayının ilk döneminde yapılan hesaplamalara göre, insanlarda A (H7N9) gribi vakası diğer grip türlerinden (H5N1, H5N6 vb.) daha fazla rapor edildi.
İnsanlar için öldürücü olabilen yeni kuş gribi türünün yeniden patlak vermesi hayvanın kaynağında hızlı teşhis ve müdahale sistemlerine olan ihtiyacın altını çiziyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’ne (OIE) göre gerekli sistemlerin uygulanması virüsün yayılması ve insan sağlığını etkileme riskini düşürecek.
Daha önceki dalga dönemlerinde virüsün bulaştığı hastaların çoğu ya canlı kuş pazarını ziyaret ettiğini ya da virüslü kuşlarla temas kurduğunu bildirmişti. Çin 2013’ten bu yana canlı kuş pazarları ve kanatlı kümes hayvanlarının gözetime alınması noktasında önemli yatırımlar yaptı. Ancak gözetimlere rağmen son dönemlere kadar virüs tavuklara bulaşma konusunda ya hiç işaret vermemişti veya çok az göstergeler ortaya çıkmıştı.
Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü Genel Direktör Yardımcısı Dr Matthew Stone “Kuş gribi virüsünün mutasyon potansiyelini düşününce, ulusal veterinerlik hizmetlerinin ülkedeki hayvanların farklı türlerinin sabit gözetime alması insan ve hayvan sağlığını korumak için çok gerekli bir unsur” dedi.
FAO Çin Temsilcisi Dr. Vincent Martin de “İnsanları ve insanların geçimlerini korumak için, hastalık ile kümeste kaynağında mücadele edilmesi çok önemli: Etkilenen çiftlik ve pazarların H7N9 virüsünden temizlenmesini hedefleyen çabalara ihtiyaç var” dedi. Dr. Martin “Hastalığı teşhis ve çiftlikler ile canlı kuş pazarlarını temizlemek için hedefe yönelik gözetim gerekli. Kümes ürünleri üretimine katılan herkes için teşvik tedbirleri düzenlenmeli” diye ekledi.
Son döneme kadar H7N9 çok düşük patojenlik özelliği yani hastalık meydana getirebilme yeteneği gösterdi. Çin’in Guangdong vilayetinden gelen son örnekler H7N9’un kümeslerde yüksek patojenlik gösterdiğine işaret etti, kuşları virüs bulaştıktan 48 saat sonra öldürebilen bir genetik değişiklik görüldü.
Dr. Stone “Çin virüsün kümeslerde düşük patojenlikten yüksek patojenliğe geçişi konusunda son değişimi uluslararası kurumlara bildirme konusunda çabuk davrandı. Virüsün değişmeye devam etme riski karşısında gözetim sonuçlarının uluslararası toplum ile paylaşılması yaygın hastalığa karşı hazırlık çok yapılmasında çok önemli.” değerlendirmesinde bulundu.
Virüsün şu an için bu yöreye has olduğu düşünülürken hastalığın Çin’in doğu ve güney doğu bölgelerine yayılmasını önlemek için geniş bir alanda gözlem ve etkili müdahaleye ihtiyaç olduğu belirtildi. Şu ana kadar yeni H7N9 virüsünün Çin dışında kümesler haricinde görüldüğüne dair bir bildirim olmaması ise umut verici.
Çin ile resmi veya gayri resmi kümes hayvanı ticareti bağlantıları bulunan komşu ülkelerin de büyük risk altında olduğu belirtilirken, bir diğer endişe ise H7N9 virüsünün doğal kuş nüfusunu da etkileyebileceği yönünde.
Çin Tarım Bakanlığı son vakaları dikkate alarak veteriner, kamu sağlığı yetkilikleri, endüstri ve ticaretteki ilgililer de dâhil bu alandakilere H7N9 vakalarının çabuk teşhis edilip müdahale edilebilmesi için ortak çalışma yapmaları talimatını verdi.
2013’ten bu yana insanlarda 1200’den fazla H7N9 vakası tespit edilirken hastalığın tavuk yemekten bulaşma tehlikesi bulunmuyor. Ancak geçimini kümes hayvancılığından kazananlar ciddi risk altında bulunuyor. Tavuğun ortaya çıkmakta olan yüksek patojenlik türüne karşı hassas olduğu düşünülürse buralarda gerekli önlem ve kontrol tedbirlerinin alınması gerekiyor.
Çin Tarım Bakanlığı bir kez daha pazarlarda gelişmiş biyo-güvenlik virüs taşımalarından kaçınmak için pazarların düzenli temizlenmesi çağrısında bulundu.
FAO Veterinerlik Baş Yetkilisi Dr Juan Lubroth “‘Bir Sağlık’ yaklaşımı takip ederek, bu hastalığın taşıyıcılarını anlamak ve Uygun kontrol ve önleme stratejileri ve uzun dönemli programlar takip etmek zorundayız.” dedi. Lubroth’a göre böyle bir yaklaşım bu sürece katılan çiftçiler, tüccarlar, nakliyeciler, pazar operatörleri, hükümet ve uluslararası kurumlar ve çiftçiler gibi paydaşların beklentilerini karşılayacak şekilde düzenlenmeli.
FAO ve OIE Çin’de süren yoğunlaşmış gözlem çalışmalardan bilgilerin zamanlıca üretilmesinin önemli olduğuna dikkat çekiyor. Böyle bir veri kuş gribinin tüm türlerini anlamak için süren küresel koordine çabaları için hayati önem taşıyor. Bu veriler H7N9 virüsünün diğer kümes hayvanları veya vahşi kuş hareketleri üzerinde yayılma potansiyelini ölçmek için de son derece kritik. Bu iki uluslararası kurum bölgedeki ülkeleri virüsün yayılması riskine karşı uyanık olmaya ve gözetim ve laboratuvar çalışmaları için daha fazla yatırım yapmaya davet ediyor.