"Çocuklara spor öncesi sağlık kontrolü şart"

Buse ÖZEL / İSTANBUL, (DHA) YAZ tatilinin başlaması ile birlikte pek çok aile çocuklarını spora yönlendiriyor. Ancak genel vücut sağlığı kontrol edilmeden spora başlayan çocuklar, ortopedik yaralanmalardan ani kalp ölümü riskine kadar pek çok ciddi tehlike ile karşı karşıya kalabiliyor. Çocuğun sağlıklı bir şekilde spor yapması ve yüksek bir performans sergilemesi için sağlık kontrolleri büyük önem taşıyor. Uzmanlar çocuklarda spora başlamanın öncesinde sağlık kontrolünden geçmelerinin hem spor yaralanmaları hem de bilinmeyen kalp sorunlarına karşı önemli olduğunu belirtti. 

"SAKATLIKLAR ÖNLENEBİLİR"

Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Uğur Işıklar kız çocuklarında diz yaralanmalarının erkek çocuklardan daha fazla görüldüğünü, bunun hem hormonal hem de fiziksel yapı ile alakalı olduğunu açıkladı. Prof. Dr. Işıklar, toplum arasında en sık yapılan hatalardan birinin küçük çocukları, küçük birer erişkin olarak görmek olduğunu belirtti ve şunları söyledi: 

"Taşıdığı bazı genetik özellikler, bazı hastalıklar, dizdeki açısal bozukluklar, eklemdeki gevşeklik, bunlar her spor için uygun olmamalarına neden olmakta. Dolayısıyla, eğer takım sporu yapacaksa, biz bunu zaten 6-7 yaşından sonra öneriyoruz çocukların bütüncül bir muayeneden geçmesi çok önemli çünkü taşıdığı genetik yükler nedeniyle. Mesela kalp hikayesi, kalp ritmi bozukluğu hikayesi, başka hastalıklar, romatizmal hastalıklar olabiliyor. Bilinçsizce yapılan sporlar sakatlık getirdiği gibi çocukta başarısızlık hissinin gelişmesine neden oluyor. 7-8 yaşında spora başlayanların yüzde 70'i uzun dönemde sakatlıklar nedeniyle sporu bırakmak zorunda kalıyor. Bu önlenebilir bir şey. Hem bizim aileyi bilgilendirmemiz ve çocuğu değerlendirmemiz ile hem de antrenörleri bilgilendirmemiz ile önlenebilir. Dolayısıyla spora başlamadan önce iyi bir ortopedik, fizik muayene, kalp değerlendirmesi, gerekirse diyet ayarlaması, ilerde çocuğun başarısını, spordan kopmamasını sağlayacak çok önemli bir etken." 

KIZ ÇOCUKLARINDA DİZLERDE YARALANMA DAHA FAZLA

Kız çocuklarında çapraz bağ yaralanmalarının daha fazla yaşandığını belirten Prof. Dr. Işıklar cinsiyete ve yaş grubuna göre yaralanmaların değiştiğini söyledi ve sözlerine şunları ekledi: 

"Kız çocuklarında ve ergen kızlarda biz diz yaralanmalarını çok görüyoruz. Bunun nedenlerinden bir tanesi, ön çapraz bağ yaralanması. Hem hormonal nedenler burada etken hem de yapısal nedenler. Ön çapraz bağın bulunduğu anatomik bölge daha dar. Bir de kızların mesela voleybol, basketbol oynarken topu karşılama şekilleri erkeklerden farklı. Dolayısıyla daha çok dizleri yaralanıyor. Kayakta da öyle. Bu konuda uyarıyoruz." 

ANİ KARDİYAK ÖLÜMLERİN 4'TE 1'İ EGZERSİZ SIRASINDA OLUŞUYOR 

21. yüzyılın en önemli hastalıklarından bir tanesi olan obeziteye karşı çocukların spor yapması gerektiğine dikkat çeken Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Naci Öner spor yaralanmalarında ani kalp durması ve o güne kadar gizli kalmış çeşitli kalp hastalıkları olabileceğini belirtti ve bunlara karşı önlem alınması gerektiğini de söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: 

"Egzersiz çok önemli. Ani kardiyak ölümler çocuklar arasında yüzbinde  2 ile 8 arasında tespit ediliyor ve bunların yaklaşık 4'te 1'i egzersiz sırasında oluşuyor. Onun için egzersiz testi bizim için çok önemli çünkü yaptığımız değerlendirmeler genellikle istirahat sırasında oluyor. Egzersizde nasıl gidiyor? Nasıl koşuyor? Performansı nasıl? Ne zaman taşikardisi ortaya çıktı? Ne zaman hipertansiyon oldu? Bir kalp monitarizasyonuyaparak bu egzersiz testini çeşitli evrelerle yapıyoruz. Bununla çocuğun kapasitesine bakıyoruz. Hangi spora uygun olup olmadığına bakıyoruz ya da yapılması gerekenlere dikkat ediyoruz. Tüm bunların sonucunda da çocuğun spor yapıp yapmayacağına karar veriyoruz."

"ÇOCUKLARDA ENERJİ İHTİYACI ÇOK DAHA FAZLA"

Şişli Memorial Hastanesi Çocuk Beslenme Uzmanı Dyt Eftal Geçgil ise spor beslenmesinde çocukluk döneminde,özellikle adolesan ve yetişkinlere göre çok daha fazla enerji ihtiyacı gerektiğini belirterek şunları söyledi:

"Bu yüzden çocukların büyüme hızlarına bağlı olarak aldıkları enerji ihtiyacı çok daha yüksek oluyor. Aslında bunun için özel bir besin grubu değil de daha çok günlük beslenme piramitleri içerisinde et, tavuk, balık, yumurta, peynir, tahıl gruplarından ekmek, pilav, makarna, çorba bu tarz gruplardan enerji ihtiyacını yeterli bir şekilde sağlaması gerekiyor." 

"YÜZÜCÜLER DAHA AZ YAĞLI, TENİSÇİLER PROTEİN AĞIRLIKLI BESLENMELİ"

Sporcu çocuklarda demir ihtiyacının da çok önemli olduğunu belirten Geçgil, bu demir ihtiyacı karşılanmadığında çocuklarda yorgunluk olabileceğini söyledi. Demir eksikliğini gidermek için demir içeren besinlerin yeşil yapraklı sebzelerle birlikte tüketilmesinin, demirin vücut tarafından emilimini arttıracağına dikkat çeken beslenme uzmanı Eftal Geçgil,sporlara göre örnek beslenme programı da verdi ve şunları söyledi:

"Yüzücülerin özellikle az yağlı ve karbonhidrattan zengin beslenmesi gerekiyor. Karbonhidrat kaynakları olarak da tahıl, ekmek, pilav, makarna, sütlü tatlı gibi besinler kullanılabilir. Tenis ve buna benzer voleybol gibi çabukluk ve kuvvet gerektiren sporlarda protein ihtiyacına da dikkat etmeleri gerekiyor. Yeterli protein çok önemli. Et, tavuk, balık, yumurta, peynir gibi. Yine karbonhidrat içeriğini zengin tutmamız gerekiyor. Yağı burada yeterli alması bizim için önemli."

(FOTOĞRAFLI)