Araştırma: Balina ve yunuslar düşündüğümüzden daha akıllılar

Elif Akdoğanbulut / İstanbul, 19 Ekim (DHA) - Balina ve yunusların zekâları hemen herkes tarafından biliniyor olsa da, geniş çaplı bir araştırma, bu türlerin düşündüğümüzden çok daha zeki olduğunu ortaya koydu.
Manchester Üniversitesi'nde yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, yunuslar ve balinalar, sabit ve birbirine bağlı gruplar içinde gelişen kendi dilleri, kültürleri hatta diğer türlerinkinden daha büyük ve karmaşık beyinleriyle insanlarınkine oldukça benzer bir evrimsel süreç geçiriyorlar.
Manchester Üniversitesinde Evrimsel Biyolog olan Susanne Shultz’a göre, balina ve yunusları bu süreçten alıkoyan tek etken, insan türüne özgü bir özellik olan, "başparmağı diğer parmakları kesecek şekilde bükebilme yetisi" (opposable thumb).
Dr. Shultz ve meslektaşları, 90 çeşit deniz memelisinin sosyal becerileri üzerine yaptıkları bir incelemede, en gelişmiş türlerin, kuyruklarıyla avlarını sersemletme ya da aldatma gibi av tekniklerini kendinden sonraki nesillere aktardıklarını saptadılar.
Bunun dışında balina ve yunuslar, kendi bölgesel fısıltı ve ses diyalektlerini geliştirebiliyor ve amaçları doğrultusunda diğer hayvan türlerini, hatta insanları nasıl kandıracaklarını öğrenebiliyorlar.
Dr. Shultz, yunusların balık tutmada insanlara yardımcı olduğu örneklerin bulunduğunu söylüyor:
"Bu durum çok şaşırtıcı... Yunuslar, balıkçılardan balık almak karşılığında balıkları ağlara yönlendiriyorlar. Bu onlara öğretilen değil, zamanla gelişen bir şey."
Ayrıca yunusların, sahile vuran bir çift "pygmy sperm" balinasına güvenliklerini sağlamak amacıyla yardım ettikleri ve yaralanan yüzücülere yine yardım amaçlı yaklaştıkları gözlendi.
California kıyısında 2012 yılında, içinde 16 balinanın bulunduğu bir sürü, katil balina tarafından yavrusu öldürülen bir gri balinayı kurtarmaya çalıştı.
"Bu örnekler arasında benim favorim olan, balinaların sünger kullanışı" diyor Dr. Shultz. "Yumuşakça yemeyi sevdikleri için onları kayalıklardan çıkarmak zorundalar. Bazı gruplar ise, bu işlemi yaparken burunlarını korumak için burunlarına sünger koymayı öğrenmişler."
Şişe burunlu yunusların ise sürüden belirli bir üyeyi çağırmak için isim işlevi gören ıslıklar geliştirdiği gözlendi.
Tüm bu bilgiler aslında, bazı hayvanların diğerlerinden nasıl daha zeki olduklarını ve bu durumun beyin büyüklüğü ile ne gibi bir ilgisi olduğunu anlatmak için önemli. London School of Economics ve Stanford Üniversitesi ile birlikte çalışan Dr. Shultz, uzun ömürlü gruplarda yaşayan balina ve yunusların, kendi bedenlerine oranla, en büyük beyinlere sahip olduklarını belirtti.
Yapılan araştırmalar, türlerin sergilediği sosyal davranışlar ile beyin büyüklükleri arasında kuvvetli bir bağ olduğunu gösteriyor.
Bu durum Oxford Üniversitesinden Robin Dunbar’ın, büyük ve karmaşık sosyal gruplar içinde yaşamanın beynin giderek büyümesinde etkisi olduğunu savunan “sosyal beyin hipotezini” de destekler nitelikte. (Fotoğraflı)