"Akdeniz’de plastik atık ürkütücü miktarlara ulaştı"

Ayşegül Acar / İstanbul, 12 Haziran (DHA) - Birleşmiş Milletler kararıyla her yıl 8 Haziran’da kutlanan Dünya Okyanus Günü’nün ev sahipliğini bu sene Boğaziçi Üniversitesi üstlendi. Ana teması Türkiye’nin Plastik Atığı İçin Eyleme Geçme Zamanı olan çalıştayda Akdeniz’in dünyada plastik kirliliği düzeyi en yüksek denizlerden biri haline geldiğine dikkat çekildi.
Boğaziçi Üniversitesi tarafından Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Türkiye (Sustainable Development Solutions Network – UN SDSN Türkiye) ve WWF Türkiye ile birlikte düzenlenen çalıştayBoğaziçi Üniversitesi Eski Rektörü ve SDSN Türkiye Onursal Başkanı Prof. Dr. Üstün Ergüder, UNDP İstanbul Bölge Ofisi Program Analisti Etienne Goninve WWF Türkiye Başkan ve CEO’su Nergis Yazgan’ın açılış konuşmalarıyla başladı.
Konuşmacılar çalıştayda,WWF Türkiye’nin Akdeniz ölçeğinde yayımlanan “Plastik Kapanından Çıkış: Akdeniz’i Plastik Kirliliğinden Kurtarmak Raporu”ndan çarpıcı sonuçlar ilk kez kamuoyu ile paylaştılar.
WWF Türkiye İletişim Direktörü Tolga Yücel’in sunduğu raporda dünyada 60 milyon ton plastik üretildiği ve bunun 27 milyon tonunun atık hale geldiği belirtildi. Buna göre atıkların deniz ekosisteminde 13 milyar dolar zarara yol açtığı ifade edilirken Türkiye’de denizlere karışan plastik atık miktarının ise 144 ton olduğu vurgulandı.
Çalıştayda söz alan Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Genel Sekreteri Konca Çalkıvık ise "Her yıl okyanuslara 9 milyon ton plastic atık bırakılıyor, plastik atık konusu yerel-bölgesel işbirlikleri olmadan, gönüllülük esasıyla çözülemez" dedi
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atık Yönetimi Daire Başkanı Ahmet Varır ise, Türkiye’de yılda 31 milyon ton evsel atık ortaya çıktığını, bunların yüzde 10 ila 12’sinin plastik atıklardan oluştuğunu belirtti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hayata geçirilen “Sıfır Atık” projesi kapsamında şu an atıklardan yüzde 15 geri dönüşüm yapabildiklerini, 2023’e kadar geri dönüşümde yüzde 35 seviyesini yakalamayı hedeflediklerini kaydetti.
Kalkınma Bakanlığı uzmanlarından Musa Rahmanlar da 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin 12. hedefinin plastik atık konusuna odaklandığını ve konunun diğer hedeflerin tümüyle ilişkili olduğunu vurguladı. Rahmanlar, "Bireysel çabalar yeterli değil. Toplumsal bilinç düzeyinin artması gerekiyor. Eğitim ve doğru toplama bir arada olduğunda başarılı olabiliyor. Ancak bundan sonra geri dönüşüm ve AR-GE verimliliği artıyor" dedi.
Plastik dönüşümünde özel sektörün sorumluluğunun tartışıldığı oturumda son 60 yılda plastik atık üretiminin 20 kat arttığı ve plastik üretiminde sürdürülebilir şeffaf bir fonlama sistemine ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Gerekli önlemlerin alınmadığı takdirde 2050 yılına kadar denizlerdeki plastik atık kütlesinin toplam balık kütlesini geçeceğinin öngörüldüğü belirtildi.
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikret Adaman moderatörlüğünde Akdeniz’de biyolojik çeşitliliği ve deniz yaşamını korumak için alınması gereken acil ve hızlı önlemlerin ele alındığı oturumda. Akdeniz’in dünyada plastik kirliliği seviyesi en yüksek denizlerden biri haline geldiği, deniz canlılarının mikro plastikler nedeniyle yaşamlarını yitirdikleri hatırlatıldı.
Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof. Nilüfer Oral, çevre ve deniz hukuku açısından Akdeniz’in en fazla hukuki mevzuata sahip olduğunu belirtirken, BoğaziçiÜniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve İklimDeğişikliği Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnazda plastik kullanımı hakkında ezberleri bozmak gerektiğine dikkat çekti, öncelikle plastik ihtiyacını ortadan kaldırmak gerektiğini söyledi. (Fotoğraflı)