Her Başınız Ağrıdığında Antibiyotiğe Koşmayın

Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. İlkay Karaoğlan, ülkemizde yanlış antibiyotik kullanımının yaygın olduğunu belirterek, “Üst solunum yolu enfeksiyonları dediğimiz viral enfeksiyonlarda, yutkunma zorlukları gibi rahatsızlıklarda hemen antibiyotik kullanımına gidilmesinin son derece zararlıdır" dedi.
Antibiyotiklerin aslında doğru kullanıldığında hayat kurtaran, enfeksiyon hastalıklarının tedavisinin temel ilaçları olduğunu vurgulayan Doç. Dr. İlkay Karaoğlan, herhangi bir enfeksiyon söz konusu değilken ilaç kullanımı durumunda bunun uygunsuz antibiyotik olarak değerlendirildiğini kaydetti. Buna örnek olarak, üst soyunum yolu hastalıkları için sıkça antibiyotik kullanılmasını gösteren Doç. Dr. Karaoğlan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Mesela üst solunum yolu enfeksiyonu dediğimiz Faranjit ve Tonsilit, Laranjit’te boğazımız ağrırken, yutkunmada zorluk çekilirken ilaç kullanılması buna en iyi örnekler. Oysa, bu rahatsızlıkların yüzde 80 - 90’ı hiç bir antibiyotik kullanmaya gerek olmadan geçecek hastalıklar. Ama, sanki bunların hepsi bakteriyal enfeksiyon olarak görüp ilaç kullandığınızda yanlış antibiyotik kullanmış oluyoruz. Onun için antibiyotiklerin kullanım alanlarını hekimce doğru tesbit edilip, doğru antibiyotiğin verilmesi gerekli. Peki yanlış kullanım olduğunda ne oluyor? Birincisi bu ilaçlara karşı çok büyük bir direnç gelişiyor. Yani, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnci artıyor. Belli bir süre sonra da bu antibiyotikler bakteriyi öldürmüyor. Veya etki etmiyor diyelim. Antibiyotikleri yanlış kullanarak etkisizleştiriyoruz. Yanlış antibiyotik böbrek ve karaciğer yetmezliğine sebep olabilir. Yanlış antibiyotik kullanımının ülkemiz için maddi boyutu da çok yüksek. Bunları üst üste koyduğunuzda hekimin hangi antibiyotiği, nerede kullanacağını çok iyi bilmesi lazım. Hekim bakteriyal enfeksiyon düşünse bile her antibiyotiği vermemeli. Bir ürener sistem enfeksiyonu (İdrar yolu enfeksiyonu) için çok geniş spektrumlu bir antibiyotik verdiğinde de hata yapmış olur. İdrar yolu enfeksiyonuna bölgesel etkili bir antibiyotik verilmeli. Bu basamaklarda maalesef hekimler hata yapıyor. Gaziantep de en çok antibiyotik kullanan illerden birisi. Bunu azaltmak için daha önce eğitimler verildi. “
İLACIN DOĞRU DOZDA KULLANIMI ÖNEMLİ
Bir yanlışın da hekim tavsiyesine aykırı antibiyotik kullanımı olduğunun altını çizen Doç. Dr. İlkay Karaoğlu, tedavinin yarıda kesilmesinin de son derece sakıncalı olduğunu belirttiği uyarısını şöyle sürdürdü:
“Diyelim ki, hekim antibiyotik kullanmaya gerek gördü ve reçete etti. İlacı kesinlikle hekimin önerdiği şekilde kullanmak gerekiyor. Hastalarımız üç gün kullanıp kendisini iyi hissettiğinde ilacı kesiyor. Buzdolaplarımız ilaç dolu. Oysa bu durumda enfeksiyon iyileşme aşamasındayken tekrar nükseder. Yani ortaya çıkar. Ya da bir gün kullanıp ‘Bu ilacın bana etkisi olmadı’ deyip kesmek de yanlış. Çünkü, antibiyotik etkisini ancak 2 - 3 gün sonra gösterir.”
AĞRI KESİCİ KULLANIMINDA DA YANLIŞ ŞEYLER YAPILIYOR
Ülkemizde ağrı kesici kullanımının da yanlış ve hekim kontrolü dışında yapıldığını, bunun da insan sağlığına son derece zararlı olduğunu ifade eden Doç. Dr. Karaoğlu, “Ağrı kesicilerin de antibiyotik gibi mutlaka hekim kontrolünde kullanılması lazım. Mesela ‘Karnım ağrıyor’ deyip ağrı kesici almak yanlış. Çünkü, kişinin başka hastalıklarının belirtisi olan bu ağrı kesilince doktora gidilmiyor. Böylelikle de sözgelimi kronik apantisiti olan birisi hekime gitmekte gecikebiliyor. Onun için herkese, ‘Her ağrınız olduğunda, ağrı kesici alın’ demiyoruz. Ağrı kesiciler çok yüksek ateşte hipoterme neden olabilir. Biz, çok yüksek ateşte soğuk uygulama ile ateş düşürmeye çalışıyoruz. Bir insanın sürekli başı ağrıyorsa ağrı kesiciyi devamlı kullanması onun saksonlarını maskeleyebilir. Mesela menenjiti varsa onun teşhisinin gecikmesine neden olabilir. Antibiyotikler, kafadan kullanıldığında mide rahatsızlıkları da yapabilir. Ağrı kesiciler genellikle mide duvarına yapışıp ülsere neden olabilmektedir. Aslında, tüm ilaçların böbrek üzerine yan etkisi var. Ama, hastanın böbrek rahatsızlığı var ve sınırda gidiyorsa uygunsuz ilaç kullanımı bu süreci hızlandırarak böbrek yetmezliğine neden olabilir. Halkımızın bu konuda bilinçlenip, kesinlikle hekim kontrolü dışında ilaç kullanmaması gerekir” dedi.