Edirne'de 'Roman Soykırımı Anma Günü' etkinliği

Ali Can ZERAY/EDİRNE, (DHA) - EDİRNE'de 'Roman Soykırımı Anma Günü' etkinliğinde konuşan Edirne Roman Eğitimi Gönüllüleri Başkanı Turan Şallı, Nazi Almanyası döneminde 2 milyona yakın Roman vatandaşın katledildiğini belirterek, "Yaşadığı her ülkede, her coğrafyada Romanlar ayrımcılık yokluk ve yoksullukla hala mücadele etmektedir. Yine üzülerek ifade ediyorum, Türkiye'de durum böyle, değişen bir şey yok. Ama tek bir farkımız var, Türkiye Cumhuriyeti devleti, Osmanlı dahil olmak üzere hiçbir açıdan siyasi ve politik açıdan Romanlara soykırım uygulamamıştır" dedi.
Edirne'de Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği, Almanya'nın 2'nci Dünya Savaşı'nda Yahudilerle birlikte 2 milyon Roman vatandaşına soykırım uyguladığı gerekçesiyle, 'Roman soykırımı anma günü' etkinliği düzenledi. Devecihan Kültür ve Kongre Merkezi'ndeki etkinliğe Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Ertuğrul Tanrıkulu, Edirne Barosu'ndan avukat Nebahat Çavuş, Trakya Üniversitesi Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Bölümü araştırma görevlisi Muhammet Tağ, Roman vatandaşlar ile sivil toplam örgütü temsilcileri katıldı.
Davetlilere 'Roman Soykırımı' adlı kitapçığın dağıldığı etkinlikte konuşan Edirne Roman Eğitimi Gönüllüleri Başkanı Turan Şallı, Roman ya da çingene vatandaşların Avrupa ülkelerinde uğradıkları zulmü hatırlatarak farkındalık yaratmak istediklerini dile getirip, "Bizim burada asıl amacımız Romanların Avrupa ülkelerinde yaşarken ödemiş oldukları bedellerin, soykırımın, daha doğrusu Romanların uğramış olduğu soykırımı anlatıp toplumda farklılık yaratmak. Aslında biz bu projeyi Temmuz ayında düşünüyorduk, fakat ülkemizde yaşanılan darbe girişimi neticesinde bugün yapmak zorunda kaldık. Bizim asıl amacımız şu, demokrasi temel haklar her birey için geçerlidir. Etnik soykırımın dini, dili, nesli yoktur, sonuç olan insan haklarının hak ihlalidir. Avrupa coğrafyası Roman için tarihi karanlık sayfalarla doludur. Evet üzücüdür, yine yaşadığı her ülkede, her coğrafyada Romanlar ayrımcılık yokluk ve yoksullukla hala mücadele etmektedir. Yine üzülerek ifade ediyorum, Türkiye’de durum böyle, değişen bir şey yok. Ama tek bir farkımız var, Türkiye Cumhuriyeti devleti, Osmanlı dahil olmak üzere hiçbir açıdan siyasi ve politik açıdan Romanlara soykırım uygulamamıştır. Ve bunun en büyük örneklerinden birini biz gördük. Çünkü biz bu ülkeyle insanlarla kaynaştık, bütünleştik. Ama Avrupa ülkeleri maalesef sen bizden değilsin imajı yaratarak Romanları dışladı ve hala bunu yaşatmaktadır" dedi.
"AVRUPA ÜLKELERİ ROMANLARIN NESLİNİ TÜKETMEK İSTEDİ"
Şallı, Avrupa ülkelerinde 1300 yılından bu yana Romanlara uygulanan soykırımı ve kısırlaştırma gibi insan haklarına aykırı uygulamalarla Roman neslini katledip bitirmeye çalıştıklarını söyleyerek, "Romanların neslini bitirmek için Avrupa ülkeleri elinden geleni yapmış. Roman vatandaşlarını toplumun istenmeyen haline getirmişler. Geçmişte her 4 kişilik bir Roman ailesinden birini kısırlaştırmışlar. Resmen yok etmek için mücadele vermişler. Almanya'da Nazi döneminde sadece Yahudiler değil 2 milyon çingene yani Roman vatandaşı katledilmiştir. Almanya bunu tanıyıp 500 bin Roman vatandaşına tazminat ödemiştir. Bizim tek istediğimiz sadece insan gibi ayrıştırılmadan yaşamak" dedi.
"NAZİ ALMANYASI ÇİNGENELERE SOYKIRIM UYGULADI"
Trakya Üniversitesi Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Bölümü araştırma görevlisi Muhammet Tağ, Nazi Almanya’sının 1’inci Dünya Savaşı'ndan sonra tüm dünyada çingeneler polis tarafından gözaltında tutulurken, Almanya’da çingene avına başlandığını söyledi. Tağ, "Çingene felaketinin ortaya atılması, 1899’da Münih’te sonradan çingene tehlikesiyle mücadele ofisi adına alacak olan birim kurucusu Alfred Dilman’a kadar uzanmaktadır. Almanlar 1933-1945 yılları arasında üstün ırk yaratmak hedefiyle diğer milletlerden veya etnik gruplardan olan milyonlarca insanı yok etti. Almanlar toplama kamplarında insanları yakmak için hazırlanan özel fırınlarda toplu olarak yakarak, gaz odalarında zehirleyerek ve kısırlaştırarak 21 milyon insanı katletti. Alman sosyal, sağlık ve kültür politikaları yerleştirmek için aşağı ırktan olarak tanımladıkları iki grubu hedef seçmiştir. Bunlardan din bazında Yahudiler diğerleri ise çingelerdir. Eldeki verilere bakıldığında Almanlar 2’nci Dünya Savaş'ında 500 bin ila 1.5 milyon arasında çingene ve 6 milyon Yahudiye soykırım uygulamıştır. Almanlar, çingenelere karşı soykırımı 2’nci Dünya Svaşı öncesinde başlatıp çingeleri kan testi yaparak sınıflandırmıştır. Her ne kadar durumları aynı olsa da çingenelere yapılan soykırım Yahudiler kadar hatırlanmamaktadır" dedi.