GÜNGİAD'tan "Osmanlı eyalet sistemi" önerisi

DİYARBAKIR (AA) - Güneydoğu Genç İşadamları Derneği (GÜNGİAD) Başkanı Hakan Akbal, çözüm sürecinin ikinci aşamasındaki müzakere sürecinde Osmanlı modeli eyalet sisteminin Diyarbakır'da uygulanabileceğini savundu.

Akbal, Sur ilçesinde bir otelde düzenlediği basın toplantısında, Kalkınma Ajansları olarak kurulan TRC 2 ve TRC 3 bölgelerinin birleştirilerek "Diyarbakır Vilayeti"ne dönüştürülebileceğini ileri sürdü.

Çözüm sürecinde tarafların belli bir mesafe katettiğini belirten Akbal, özerklik konusunda modelin uzakta aranmaması gerektiğini Osmanlı'nın 500 yıl bu topraklarda uyguladığı sistemin referans alınabileceğini kaydetti.

Çözümün ithal edilecek özerklik modellerinde değil, kendi modelimizde saklı olduğunu savunan Akbal, şöyle konuştu:

"Yönetsel modeller ithal etmek yerine bu topraklarda yaklaşık 500 yıl önce başarıyla uygulanmış ve batının kendi sistemlerini inşa ederken ilham aldığı Osmanlı eyalet sistemini bugün yeniden canlandırabiliriz. Osmanlı’da 1500’lü yılların başında uygulanmaya başlayan eyalet sistemi ile imparatorluk ilk aşamada 6 eyalete, daha sonra 16 ve 32 eyalete ayrılarak bugün batıda uygulananlara ilham olan modern bir yerinden yönetim sistemi geliştirilmiştir. 1515 yılında Osmanlı’nın 5. Eyaleti olan Diyarbakır, kendisine bağlı 24 sancağı ile imparatorluğun en büyük eyaletlerden biriydi."

GÜNGİAD adına önerilerinin 26 istatistiki bölgeden Şanlıurfa ve Diyarbakır'ın yer aldığı TRC 2 bölgesi ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’in yer aldığı TRC3 bölgesinde özerklik gibi yerinden yönetim pilot uygulamasına geçilmesi olduğunu dile getiren Akbal, şöyle devam etti:

"Bizler coğrafi, ekonomik, sosyal, kültürel ve dilsel açıdan önemli benzerlikler ihtiva eden TRC 2 ve TRC 3 bölgelerin yönetim merkezinin Diyarbakır olmasını, ulusal parlamento yanında yerel düzeyde de seçim esasına dayalı, temsile olanak veren meclislerin oluşmasının tartışılmasından yanayız. Osmanlı dönemindeki tecrübeden faydalanarak eyalet ve ona bağlı sancaklardan oluşan idari düzenleme TRC 2 ve TRC 3 bölgeleri için yeniden tecrübe edilebilir. TRC 2 ve TRC 3’ün bölgesel yönetim birimlerine dönüştürülmesi kanun hükmünde kararname ile sağlanabilir. Nitekim 1989 tarihli 388 nolu kanun hükmünde kararname ile GAP bölgesi yönetsel bir birim olarak tanımlanmıştı. Bu yönde bir düzenleme ile Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illeri Osmanlı’da olduğu gibi Diyarbakır Vilayeti olarak tanımlanabilir, Diyarbakır Vilayetinin yönetim merkezi de Diyarbakır ili olabilir."