"Siyah elmas" kazandıracak

DENİZLİ (AA) - İBRAHİM SÜZER -Denizli'de bir üretici, dünyada "siyah elmas" olarak nitelendirilen türüne ve kalitesine göre kilogramı 200 ile 5 bin avro arasında değişen trüf mantarının Türkiye'de yetiştirilmesi için serada 10 bin fidan üretti.

Dünyada yaklaşık 200 çeşidi bulunan ancak ekonomik değer açısından en çok işlem gören 5 çeşidini üretmek için harekete geçen Niyazi Uluçoban, AA muhabirine, 14 yıl önce Bozkurt ilçesinde doğada yetişen mantarları toplamaya çıktığında farklı bir mantar türüyle karşılaştığını, yaptığı araştırmada, bu türün Avrupa'da "siyah elmas" diye adlandırılan türf mantarı olduğunu öğrendiğini anlattı.

Büyük ekonomik değeri nedeniyle Denizli genelinde araştırmasına devam ettiğini belirten Uluçoban, eğitimli köpeklerin de yardımıyla dağlık alanlarda çam ve meşe ağaçlarının dibinde toprak altında bulduğu trüf mantarlarını toplayarak hem yurtiçi hem de yurtdışı satışını gerçekleştirdiğini ifade etti.

- Serada 10 bin fidan üretmeyi başardı

Trüfün toplanmasının çok zor olması nedeniyle Avrupa ülkelerindeki üretim şeklini araştırdığını ve 2 yıl önce kapalı ortamda fidan yetiştirmek için çalışmalara başladığını söyleyen Uluçoban, serada meşe ağacı fidanına mantar sporlarını aşılamak suretiyle yaptığı deneme üretiminde başarı sağladığını dile getirdi.

Trüf mantarının ilk fidanını elde ettikten sonra aynı sistemle 10 bin fidana ulaştığını kaydeden Uluçoban, şunları şöyledi:

"Türkiye'de trüfün potansiyeli çok yüksek, ülkemizin toprak yapısı üretime uygun. Trüf yetiştirebilmeniz için toprak değerlerinizin uygun olması gerekiyor. İstenilen toprak değeri ph 7,5'un üzerinde, kireç ve kil oranının da yüzde 40'ın altında olması lazım. Böyle topraklara sahip olan çiftçiler trüf aşılı fidanlarını bahçelere dikerek üretime geçebilir. Şu anda Türkiye'de trüf aşısından fidan üreten bir seramız var ve her geçen gün geliştiriyoruz. Yazlık ve kışlık olmak üzere 2 tür üretim yapıyoruz. Bu fidanlar bir yılda sera ortamında yetişiyor, aşılı hale geldikten uygun bahçeye dikilebiliyor. Dikiminden 4-5 yıl sonra toprak altında ürün vermeye başlıyor. Bir ağacın altından an az 200 gram ürün elde ediliyor."

Avrupa standartlarında, kaliteli fidan üretimini gerçekleştirdiklerini anlatan Uluçoban, Orman ve Su İşleri Bakanlığıyla yaptıkları projeyle Denizli ve Burdur'da, özel sektörün de değişik illerde toplam 120 dönüm bahçenin fidan üretimi için oluşturulduğu ifade etti.

- "Türkiye'de yaklaşık 30 ton doğal trüf rezervi var"

Türkiye'de trüfün bilinirliğinin çok az olduğuna işaret eden Uluçoban, "Samsun, Giresun, Kastamonu, Sinop, Denizli, Isparta, Osmaniye, Burdur ve Muğla'da bulunan kireçli topraklarda yazlık ve kışlık trüf doğal ortamda çıkıyor. Türkiye'nin yaklaşık 30 ton doğal trüf rezervi var. İnsanlar bilmediği için bunları domuzlar tüketiyor. Bu yüzden ekonomiye girdi sağlanamıyor ve insanlar gıda olarak tüketemiyor" dedi.

Trüf mantarının içerisinde aromatik koku veren bileşiklerin bulunduğunu bu yüzden lüks restoranlarda yemeklere tat vermek için kullanıldığını anlatan Uluçoban, İstanbul'da son 5 yılda trüfün bilinirliğinin artığını kaydetti. Uluçoban trüf mantarının çiğ olarak da tüketildiğini belirtti.

Uluçoban, bu yıl türf sezonunda 200 kilogram topladığını, bir kısmıyla anlaşma yaptığı firmalara gönderdiğini diğer kısmını da stoklayarak fidan üretiminde kullanacağını sözlerine ekledi.