Tarihi siperdeki ayıp 20 yıl sonra kaldırıldı

İSTANBUL/ÇANAKKALE (AA) - ÇİĞDEM PALA/MEHMET BAYER - Gelibolu Yarımadası'nda 57. Alay Şehitliği'nin karşısında yer alan 27. Alay'ın 21 numaralı siperi üzerine kurulduğu günden bu yana tartışmalara neden olan tuvalet, Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan Başkanlığı tarafından 20 yıl sonra yıkıldı.

Çanakkale Savaşları'nın kahraman birliklerinden 27. Alay'ın Komutanı Gazi Binbaşı Halis Ataksor'un torunu Serdar Ataksor'un girişimiyle gündeme gelen tuvaletin yıkılmasıyla, yıllardır süren ayıp da ortadan kaldırıldı.

Serdar Ataksor, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gelibolu Yarımadası'nda "Bomba Sırtı" adı verilen bölgenin muharebeler açısından çok önemli olduğunu ve burada siperlerin yer aldığını söyledi.

Söz konusu tuvaletin, 27. Alay'ın 21 numaralı siperinin üzerine kurulduğunu anlatan Ataksor, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Halkın ihtiyacının giderilmesi doğaldır ancak tuvaletin burada, bu siperin üzerinde bulunması fevkalade üzücü ve utanç vericidir. Siperlerin içinde şehit kanı vardır, muharebenin hengamesinde çoğu zaman şehitlerimizin siperlerin içerisine de defnedildiğini resmi kayıtlardan biliyoruz. Dolayısıyla bu tuvaletin buradan kaldırılması çok önemli bir hadisedir. Nihayet bu konuya, Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan Başkanlığı duyarlılık gösterdi. Bizim açımızdan utanç kaynağı olan bu tuvalet kaldırıldı."

Tuvaletin yıkılmasının kendisi için de önemli olduğunu dile getiren Ataksor, "Dedem Binbaşı Halis Ataksor, bu siperlerin içinde bulunmuş bir insandır. Bu tuvaletin kaldırılması sadece bizim açımızdan değil, turistler açısından da çok önemli. Tarihi bir noktadaki bu siperler arasında ateş ve bomba taarruzları yapılmaktaydı. Bu siperlerin en azından ahde vefa bağlamında, şehitlere saygı bakımından güzel korunması, orijinal halleriyle görüntülenmesi önemli bir hadisedir" dedi.

Halis Ataksor, tuvaletin yıkılması için 20 yıldır çeşitli girişimlerde bulunduğunu belirterek, "Bazı bürokratik nedenlerle yıkılamamış olabilir ama Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan Başkanlığı, gerçekten güzel bir irade ortaya koydu ve bu utancımızı, ayıbımızı ortadan kaldırdı" diye konuştu.

- "18 Mart'a kadar tamamlanacak"

Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan Başkanı Mehmet Gürkan da siperlere akan bir pislik sorunuyla karşı karşıya olduklarını söyledi.

Tarihi yarımadada en çok ziyaret edilen noktaların başında Şehitler Abidesi ile 57. Alay Şehitliği'nin geldiğine işaret eden Gürkan, "57. Alay Şehitliği'nin hemen yanında ziyaretçiler düşünülerek zamanında tuvaletler yapılmış. Doğal olarak bu tuvaletlerin yeri konusunda geçmiş yıllardan beri sıkıntılar dile getiriliyor" ifadelerini kullandı.

Gürkan, 1915 yılının 25 Nisan sabahı düşmanın çıkarma yaptığı sahillerden tepelere doğru taarruz ettiğini, bu taarruza ilk karşılık veren birliklerin 27. Alay'a bağlı taburlar olduğuna ifade ederek, şunları anlattı:

"Bu taburların, birliklerin siperleri var tam bu noktada. Şu anda da izleri gözüküyor. Zamanında ziyaretçilerin talepleri dikkate alınarak burada bir tuvalet yapılması ihtiyacı gündeme gelmiş. Ama nerede yapılmış bu? 27. Alay'ın birliklerinin siperlerinin hemen yanı başına. Bunun bir alt yapısı hazırlanmış o zaman, fakat yeterince bakımı yapılmadığı için bu sistem çalışmaz vaziyete gelmiş ve tüm tuvaletlerin giderleri, alanda siperlerin üzerine verilmeye başlanmış. Bu sorun ziyaretçiler tarafından sürekli dile getiriliyordu. Ancak bu konunun özellikle üzerinde buran bir kişi var ki o dönemde burada düşmana karşı ilk çarpışmaları kontrol eden komutanımız Halis Ataksor'un torunu Serdar Bey. Bunu defalarca dile getirdi. Biz de tarihçi uzmanlarla, danışmanlarımızla yaptığımız etütler sonucunda bu problemi tespit ettik. 'Evet burada gerçekten böyle bir problem var, ne yapabiliriz? Bunu buradan kaldırmalıyız' dedik. Onun çalışmasını yaptık. Kültür ve Turizm Bakanımız Mahir Ünal'ı da bakanlık görevine geldiği ilk günlerde bilgilendirdik ve kendisinin talimatıyla bu sorunun çözümü için çalışmaları hızlandırdık. Gerekli onayları aldık, ondan sonra da bu sorunu kaldırdık. Şu anda temizlendi."

Mehmet Gürkan, yeni tuvalet yerinin tespiti için yine tarihçilerle bir araya geldiklerini, alanı avuçlarının içindeki çizgiler kadar iyi bilen uzmanlarla etüt yaptıklarını dile getirdi.

Yeni alana hem tuvaletlerin konulacağını hem de arıtma tesisi yapılacağını aktaran Gürkan, "Bu sistem içerisinde arıtma tesisinden çıkan su doğrudan doğruya çevredeki çimlerin sulanmasında kullanılacak şekilde planlandı. Şu anda onlar imal ediliyor. 18 Mart'a kadar da bunlar tamamlanacak" bilgisini verdi.