Meyveleri çürüten sirke sineğine 'sirkeli' tuzak

Burak GEZEN- Mustafa SUİÇMEZ/ÇANAKKALE, (DHA)- ÇANAKKALE'de başta kiraz, erik ve şeftali olmak üzere birçok ürüne yumurtalarını bırakarak çürümesine neden olan Kanadı Noktalı Sirke Sineği'ne (Drosophila Suzukii) karşı sirkeli mücadele başlatıldı. Dallarından sağlam bir şekilde koparılarak kasalanan, ancak toptancıya ulaşıncaya kadar çürüyen ve ekonomik değerini yitiren şeftalileri, sirke sineğinden korumak isteyen üreticiler, çare olarak meyve ağaçlarına sirkeli tuzaklar kurdu.
Birçok meyveye zarar veren Kanadı Noktalı Sirke Sineği, Türkiye'de ilk olarak 2016 yılında Osmaniye'de görüldü. Geçen yıl da Çanakkale'de görülen sirke sineği, meyve üreticilerinin kabusu oldu. Üreticilerin yaşadığı mağduriyet ve şikayetler üzerine Çanakkale İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile Çanakkale Ziraat Odası bu zararlıya karşı mücadele başlattı. Ekipler, kiraz, kayısı, erik, şeftali, nektarin, armut, Trabzon hurması, kivi, incir, çilek, üzüm ve elma bahçelerinde çalışma yaptı. Merkez ilçe başta olmak üzere Bayramiç, Yenice, Gökçeada, Lapseki, Biga, Ezine, Bozcaada ve Ayvacık ilçelerinde sirke sineği zararlısı hakkında çiftçiler bilgilendirildi.
ÜRETİCİLER AĞAÇLARA SİRKE TUZAĞI KURDU
Sirke sineği tuzağı hazırlama ve asma konusunda üreticilere bahçelerinde birebir verilen eğitim ardından, meyve bahçelerine 3 ton sirke kullanılarak toplamda 5 bin 500 adet sirke sineği tuzağı dağıtıldı. Üreticiler de bunları meyve ağaçlarına asarak zararlıya karşı tuzak kurdu. Sirke sineğine karşı elma sirkesi kullanılırken, yarım litrelik pet şişelerin üst kısımlarına 3 mm'lik telle 8-10 adet delikler açılıyor. Pet şişelere 200 mililitre kadar elma sirkesi konuluyor ve kapağı kapatılıyor. Kapak kısmından bir iple bağlanan tuzak, yerden 1-1,5 metre yükseklikte olacak şekilde ve her ağacın dalına zararlı yoğunluğuna göre asılıyor. Bahçenin büyüklüğüne ve zararlının yoğunluğuna göre mücadelede 4-6 adet tuzak kullanılıyor. Sirke kokusunun çekici özelliği nedeniyle gelip delikten şişenin içine düşen sinekler imha oluyor.
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya, şeftali üreticilerinin kabusu olan sirke sineği ile mücadele noktasında bölgede ciddi çalışmalar başlatıldığını söyledi. Sirke sineğinin ürünlere ciddi şekilde zarar verdiğini belirten Kaya, şöyle konuştu:
"Sirke sineği ile bioteknik mücadele kapsamında üreticilerimiz çeşitli denemeler yapıp belli bir mesafe almak istiyorlar. Bu noktada yarım kiloluk su şişesi tuzaklarına 100-150 gram elma sirkesi koyarak bu sirke sineğini yok etmek için tarım arazilerinde çalışmalar yapılıyor. Çünkü bu çalışmalar yapılmadığı takdirde sirke sineği dediğimiz zararlı çok kısa sürede üreyebiliyor ve ciddi şekilde ürüne zarar veriyor. Böyle bir zararlı ile mücadeleye başladık .İnşallah üreticilerimiz bu tuzaklarla mücadelede başarılı olur ve ürünlerini değerinde satar."
'HAVALAR SERİN GİDİNCE ŞEFTALİYE DE YANSIDI'
Çanakkale'de sirke sineğinin ilk olarak kiraz döneminde başladığını belirten Çanakkale Ziraat Odası Ziraat Yüksek Mühendisi Özge Kara da, "Bu yıl sıcaklıklar mevsim normallerinin altında seyretti. Kirazda çürümeyle başladı. Üreticiler olayı anlayamadı. Normal çürüme zannettiler. Çünkü çok küçük olduğu için dikkatli bakılırsa görülebilen bir zararlı sirke sineği. Yumurta borusunu meyveye batırmak suretiyle oraya yumurtalarını bırakıyor. Ürün içindeki larvalar meyveyle besleniyor. Burada diğer patojenlerin üremesine neden oluyorlar. Aynı şekilde havaların serin gitmesi nedeniyle olay şeftaliye de yansıdı. Şeftali de nektarin de zarar gördü. Bunun üzerine elma sirkesiyle mücadeleye başladık. Sirke sineği için şeftali ağaçlarına tuzak hazırladık. İçinde elma sirkesi olan pet şişeyi meyve ağaçlarının dallarına asıyoruz. Bu çekici bir tuzak olduğu için sirke sineği deliklerden içeriye girip, ölüyor. Bu sene üreticiye geçici olarak 'Spinosad' adlı aktif madde tavsiye edildi. Ancak çok randıman sağlanmıyor ve maliyeti de çok yüksek. Bunun yerine elma sirkesi tuzağı üreticiye hem maliyet açısından, hem de mücadele açısında başarılı bir sonuç veriyor" dedi.
'SİNEĞİ KENDİSİNE ÇEKİYOR'
Saraycık köyünde şeftali, kiraz ve erik üreticisi olan Adnan Metin Oğuz (59), sirke sineğinin başta kiraz olmak üzere, papaz eriği ardından şeftali gibi olgun meyvelere aşırı zarar verdiğini ifade ederek, "Sirke sineği meyvelerin üzerine konduğu vakit çökme yapıyor. Yumurtasını mahsullere bıraktığı zaman ürün çürüyor. Pazar değerini kaybediyor. Ürünü topladığımızda hiç bir belirti, hiç bir iz yok. Ama sineğin içine yumurtasını bıraktığı ürünü pazara, toptancıya gönderdiğimiz vakit orada ürün çürüyor ve çöküyor. Tabi sonra çiftçiyle kabzımal yada marketçi arasında problem yaşanıyor. Sirke sineğinden dolayı şu ana kadar erik, şeftali ve kirazda zararımız var. Sirke sineği ile mücadele için hasat dönemi gelmiş ağaçlara sirke sineği tuzakları kuruyoruz. Yüzde 5'lik asit oranına sahip elma sirkesi kullanıyoruz. Sirkenin kokusu sineği kendisine çekiyor. Şişedeki delikten giren sirke sineği de sirkenin içine düşüp, imha oluyor" diye konuştu.
'ELMA SİRKELİ ŞİŞELERİ AĞAÇLARIMIZA ASTIK'
Üretici Adnan Metin Oğuz'un eşi Gülsüm Oğuz (57) ise sirke sineğiyle mücadele için bahçeye sirke tuzakları koyduklarını ve başarılı olduklarını söyledi. Şeftali bahçesinde sirke sineğine karşı yaptıkları mücadeleyi anlatan Oğuz, "Şeftalilerimizi sirke sineğinden korumak için içinde elma sirkesi bulunan şişeleri ağaçlarımıza astık. Çivi ile deldiğimiz şişelerin içine sirke sinekleri düşüp, ölüyor. Bu yöntemle ürünlerimize zararlıdan korumuş oluyoruz" dedi.

FOTOĞRAFLI