Çanakkale Şehitler Abidesi'nde, gururlu ve hüzünlü tören

Taylan YILDIRIM - Burak GEZEN - Mustafa SUİÇMEZ/ ÇANAKKALE, (DHA)- ÇANAKKALE Kara Savaşları’nın 102'nci yıldönümü nedeniyle Çanakkale Şehitler Abidesi’nde tören düzenlendi. Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı'nın organize ettiği abidedeki törende gurur ve hüzün aynı anda yaşandı. Törende konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Çanakkale savunmasının imanın imkana galip geldiği bir müdafa olduğunu söyledi. İngiltere Büyükelçisi Richard Moore ise "Burada büyük devlet adamı Churchill'in burnu sürtülürken Mustafa Kemal Atatürk gibi yeni ulusal kahramanlar doğdu. Bu savaş alanındaki kıyımı ve yıkımı, Türkiye sınırının ötesindeki Irak ve Suriye'de, bugün yaşanan trajik olaylara yas tutmadan anamayız. Türkiye ve Türk halkı, yerlerinden olan insanlara karşı olağanüstü bir şefkat ve cömertlik gösterdi" dedi.
Şehitler Abidesi'ndeki tören alanında, üzeri kapatılmış halde karşılıklı iki portatif tribün kuruldu. Atatürk heykelinin sağ ve sol tarafında kurulan tribünlerden birinde törene katılan protokol üyeleri, diğerinde ise 57'nci Alay Yürüyüşü için Türkiye'nin farklı illerinden gelen öğrenciler, gaziler ile davetliler yeraldı. Önceki yıllarda Türk Silahlı Kuvvetleri ya da bakanlıkların organize ettiği anmaları, 2014 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan Çanakkale Savaşları ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı, ikinci kez organize etti. Tören alanında alınan sıkı güvenlik önlemleri de dikkat çekti. Tören alanına özel akreditasyon kartıyla girebilen gazetecilerin kullandığı malzemeler, X-Ray cihazından kontrolden geçirildi. Protokol listesinde bulunmayanlar içeriye alınmadı. Tören alanına ilk olarak, konuklar otobüslerle getirildi.
Törende, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, İngiltere Büyükelçisi Richard Moore, Yeni Zellanda Adalet Bakanı Amy Adams, Avustralya Dışişleri Bakanı Julie Bishop, ABD Ankara Büyükelçisi John Bass, Çanakkale Valisi Orhan Tavlı, 1'inci Ordu Komutanı Orgeneral Musa Avsever, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda büyükelçilik yetkilileri, Azerbaycan Büyükelçisi Faig Bagirov, Kanada Büyükelçisi Chris Cooter, Suriye Ulusal Koalisyon Başkanı Anas Abdah, Almanya, ABD, Bangladeş, Hindistan, Macaristan, Pakistan Savunma Ateşeleri, Azerbaycan İstanbul Konsolosu, Srilanka Büyükelçi Müşteşarı, asker ile kamu yöneticileri de hazır bulundu. Protokolün ön bölümünde İngiltere Büyükelçisi Richard Moore'nin görme engelli eşi Magie Moore'un Golden kırması rehber köpeği Star'la oturması dikkat çekti.
ŞEHİTLERİNE KOŞTULAR
Şehitlikteki tören, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı'nın gecikmesi üzerine Türkiye Cumhuriyeti adına Çanakkale Valisi Orhan Tavlı'nın anıta çelenk koymasıyla başladı. Çanakkale'de savaşmış olan diğer ülkelerin çelenkleri ise anıta önceden bırakıldı. Saygı duruşu ve saygı atışının ardından İstiklal Marşı eşliğinde Türk bayrağı göndere çekildi. Yine savaşa katılan ülkelerin bayraklarının önceden göndere çekildiği görüldü. Çanakkale'de şehit olan askerler için Kuran-ı Kerim tilaveti ve dua okunmasının ardından törende, Ortaokul öğrencisi Gamze Ilık, '30 Kuş' şiirini okudu. TSK adına konuşmayı da Tuğgeneral Mustafa Yaşar Aslanhan yaptı. Çanakkale Zaferi'nin dünya tarihi için dönüm noktalarından birisi olduğunu söyleyen Tuğgeneral Aslanhan, şöyle konuştu:
"Kahramanlıklarla destanlaşan Çanakkale Zaferi'nin 102'nci yılında aziz şehitlerimizi rahmetle anıyoruz. Atatürk emir komuta ettiği birliklerle, savaşın gidişine etki edecektir. Buradaki başarıları, milli mücadelenin doğal liderliğini de belirlemiş olacaktır. Çanakkale'de iki bölgeden kara harekatı başlatıldı. Kara harekatının hedefi Kilitbahir'dir. 8.5 ay boyunda siperlere binlerce top mermisi atılmış, sayısız hücumlar gelmiş ancak kahraman Mehmetçiğimizi söküp atmak mümkün olmamıştır. Mehmetçik üzerine yağdırılan kurşunlara aldırmamış, gözlerini kırkmadan daima ileri atılmıştır. Oluk oluk döktüğü kanla düşman postallarının vatan topraklarında daima kalmasını engellemiştir. İtilaf devletleri, yenilgiyi kabul edip mağlup şekilde geride binlerce askerini bırakarak topraklarımızı terk etmez zorunda kaldılar. Çanakkale Savaşları savaşın iki yıl uzamasını, Çarlık Rusya'nın yıkılmasına neden oldu, Almanya'nın batı cephesinde yükünü azaltmıştır. Yüce kahramanlar huzuru içinde uyuyun. Geçit vermediğiniz bu vatan emin ellerdedir. Şanlı bayrağımız, aziz vatan üzerinde sonsuza kadar dalgalanacaktır."
'IRAK VE SURİYE'DE, BUGÜN YAŞANAN TRAJİK OLAYLARA YAS TUTMADAN ANAMAYIZ'
Törende itilaf devletleri adına İngiltere Büyükelçisi Richard Moore yaptı. Konuşmasının bazı bölümlerini Türkçe yapan Richard Moore, şunları söyledi:
"Yüz yıldan biraz uzun bir zaman önce hayatlarını feda eden Mehmetler'i, Jonny'leri, Les Poilus'ları ve Tommy'leri anmak üzere bu güzel yarımadada ve bu olağanüstü anıtın gölgesinde bir araya geldiğimiz bu törende geçmiş itilaf güçlerini temsil etmekten gurur duyuyorum. Çanakkale kara savaşları, zayıflayan imparatorlukların çarpıştıkları bir saha ve yeni ülkelerin ortaya çıktığı bir sahne oldu. Burada büyük devlet adamı Churchill'in burnu sürtülürken Mustafa Kemal Atatürk gibi yeni ulusal kahramanlar doğdu. Ancak her şeyin ötesinde bugün burayı, 9 korkunç ve kanlı ayda yarım milyona yakın askerin, genç adamın, babanın, eşin, oğlun, erkek kardeşin öldüğü veya yaralandığı yer olarak anıyoruz. Ancak anmak sadece geriye bakmaktan öte bir şey olmalıdır. Bu savaş alanındaki kıyımı ve yıkımı dünyanın diğer bölgelerinde en dikkat çekici olarak da Türkiye sınırının ötesindeki Irak ve Suriye'de, bugün yaşanan trajik olaylara yas tutmadan anamayız. Türkiye ve Türk halkı bu çatışma nedeniyle yerlerinden olan insanlara karşı olağanüstü bir şefkat ve cömertlik gösterdi. Burada temsil edilen ülkeler, günümüzün kötülüklerinin üstesinden gelme mücadelesinde birlikte çalışmaktadır ve beraber olanın ana tema olduğunu vurgulamak isterim. Burada 102 yılı önce ülkelerimiz kanlı bir savaşta birbiriyle mücadele etti. Ama bugün burada karşılıklı saygı ve hayranlık içinde dostlar olarak bir aradayız. Belki de anma törenimizden çıkaracağımız en olumlu ders budur. Kalpleri ve zihinleri açarak en azılı düşmanlar bile gerçek dostlar olabilir."
'ÇANAKKALE SAVUNMASI, İMANIN İMKANA GALİP GELDİĞİ BİR MÜDAFADIR'
Başbakan Binali Yıldırım'ın mesajının da okunduğu törende, Türkiye Cumhuriyeti devleti adına ise konuşmasını törene gecikmeli olarak gelebilen Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı yaptı. Nabi Avcı, Çanakkale savunmasının imanın imkana galip geldiği bir müdafaa olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Çanakkale savunması, bir hayat savunması olduğu kadar aynı zamanda da namus ve fazilet için can veren bir gençlik savunmasıdır. O nedenle 1915 sonrası yetişmiş bütün kuşakların bu manevi hazineye gönülden sahip çıkması ve geleceğe emanet bırakması gerekmektedir. Çanakkale savunması, imanın imkana galip geldiği bir müdafadır. Kurtuluş savaşı başlatıldığında da, komuta kadromuzun en güçlü referansı, Anafartalar'da, Arıburnu'nda, Conkbayırı'nda, Seddülbahir'de yaratılan etkisi güçlü zaferler olmuştur. Sadece bu husus bile Çanakkale 1915 kazanımlarının, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda ne kadar mühim olduğunu anlatmaya yetmektedir. Çanakkale Zaferi ile Kurtuluş Savaşı arasında inkar edilemez bir bağ vardır. Bu zaferi elde eden kabiliyetli ve cesur yönetici kadro, komuta ettiği askerin yüce ruh halini tetikleyerek besleyerek ve sürekli ayakta tutarak nihai kurtuluşa kadar yaşatmayı başarmıştır. Çanakkale muharebelerinin sonuçları, milletimizin tarihinde olduğu kadar, savaşa dahil olan bütün milletlere de, maddi, insani ve duygusal yükler ve kayıplar yaşatmıştır. Çanakkale Zaferi'ne, sonsuza kadar yaşayacak bir ibret vesikası olarak hak ettiği değeri vermek millet olarak hepimizin vazifesidir."
SOLO TÜRK NEFES KESTİ
Konuşmaların tamamlanmasından sonra, Türk Silahlı Kuvvetleri mehter takımı gösteri yaptı, alanda gazilerin ve yabancı ülke askerlerinin de aralarında yeraldığı birlikler ile öğrenciler tören geçişi gerçekleştirildi. Protokol üyeleri ile diğer konuklar, geçit töreninden sonra bu kez abidenin deniz tarafında kurulan başka bir portatif tribüne geçti. Burada, Solo Türk'ün pilotu Yüzbaşı Erhan Günar'ın  boğaz üzerindeki gösterisini izledi. Konukların, Solo Türk'ün gösterisini ilgi ve heyecanla izledikleri gözlendi. Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı ile protokol üyeleri, daha sonra şehitlik defterini imzaladı, şehit askerlerin mezarlarına çiçek bıraktı.

FOTOĞRAFLI