"Çanakkale Savaşları'nda Dardanos Tabyası" konferansı

ÇANAKKALE (AA) - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Reyhan Körpe, Dardanos Tabyası'nın 18 Mart 1915'te boğazı geçmeye çalışan müttefik donanmasına karşı koyan Türk savunma sisteminin önemli bir parçası olduğunu belirtti.

Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi'nin 101. yılı etkinlikleri kapsamında, ÇOMÜ Troya Kültür Merkezi Sevim Buluç Oditoryumu'nda "Çanakkale Savaşları'nda Dardanos Tabyası" konferansı düzenlendi.

ÇOMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Körpe konferansta, zaman içinde değişen topçuluk teknolojisiyle savunma yapılarının da farklılaştığını kaydetti.

Körpe, 19. yüzyılda kalelerin yerini tabyaların aldığını belirterek, "1915'de Çanakkale Savaşları'ndaki deniz saldırısı, Çanakkale Boğazı'ndaki ilk saldırı değildir. 1657 yılında Venedik donanması boğazı geçmeye çalışmıştır. Bu saldırı Köprülü Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun kıyılardaki istihkamları tarafından durdurulmuştur" dedi.

Çanakkale Boğazı'nın düşman gemileri tarafından sadece bir defa, 1807'de geçilebildiğini anlatan Körpe, "Bu tarihte Akdeniz'de dolaşan küçük bir İngiliz filosu sürpriz bir saldırıyla boğazı geçip, İstanbul önlerine kadar gelmişse de daha sonra kendilerini güçlükle Ege'ye atabilmişlerdir. Yaklaşık 100 yıl sonra bu saldırıdan ilham alarak boğazı geçmeye kalkan diğer bir donanma ilki kadar başarılı olamamıştır" diye konuştu.

- "Görevi layığıyla yerine getirdi"

Körpe, Dardanos Tabyası'nın 100 yıl sonra boğazı geçmek isteyen İngilizleri hezimete uğrattığına işaret ederek, şunları söyledi:

"Türkler 19. yüzyılın sonundan 1915'e kadar Çanakkale'nin her iki yakasını, inşa ettikleri tabyalar ve seyyar topçu bataryalarıyla iyice güçlendirmişlerdir. İlk defa 2. Abdülhamit zamanında Asaf Paşa tarafından 1892'de inşa edilen tabya, 1896'da Çanakkale Boğazı'nda inceleme yapan bir Rus generalin tavsiyeleriyle yeniden düzenlenmiştir. Çanakkale Savaşları sırasında, Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığına bağlı 2. Ağır Topçu Tugayı, 3. Ağır Topçu Alayı, 1. Ağır Topçu Taburunda 1. Batarya görev yapmıştır. Tabyada önceleri sayıları sadece 2 olan top daha sonra 5'e çıkartılmıştır. 150 milimetre çaplı ve 5 kilometre menzili olan bu toplar gemilerden sökülmüştür. Boğaz savunmasında en modern sayılabilecek toplar Dardanos Tabyası'ndaydı. Dardanos'un 1905 model Krupp toplarının bazı parçaları Goben zırhlısından alınmıştır."

Tabyanın amacı ve görevinin, Mesudiye Tabyası ile düşmanın boğazda ilerleyişini engellemek ve düşman mayın arama gemilerine karşı hatları koruyan bataryaların ateşlerini takviye etmek olduğunu anlatan Körpe, "Bu görevi de layığıyla yerine getirdi. Dardanos Tabyası 18 Mart 1915'te boğazı geçmeye çalışan müttefik donanmasına karşı koyan Türk savunma sisteminin önemli bir parçası olmuştur" şeklinde konuştu.