Üniversite desteğiyle işi büyüttüler

Termal kaynakları ile bilinen önemli turizm bölgelerinden birisi olan Oylat’ta hediyelik eşya satan birçok küçük dükkan bulunuyordu. Faaliyetlerini sürdürdükleri bir günde bölgede farklı bir hareketlilik oldu. Uludağ Üniversitesi bünyesindeki Kadın ve Aile Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (UKAM) Birimi’nden 4 kadın eğitimci, Oylat’ı ziyarete gelmişti. Çarşıdaki dükkanları gezerek, esnafın ne yaptıklarını inceliyor, fotoğraflarını çekiyorlardı.
Çarşıyı gezdikten sonra ziyaret nedenleri ortaya çıktı. Farklı bir proje için buraya gelmişlerdi. Çarşıdaki kadınların, üretimini birleştirecek, markalaştıracak, kooperatif kurmayı ve bu yönde bir proje yapmayı planladıklarını anlattılar. Bu konuyu oradaki küçük işletme sahipleriyle de paylaştılar. İlk anda beyin fırtınası, fikir alışverişi olsa da akademisyenlerin gidişiyle herkes yine kendi işine geri döndü.
Bireysel olarak çok işi ve yeterli kazancı olan kadınlar, bu konunun çok fazla üzerinde durmadı. Ancak oradaki işletmecilerden olan Nurcan Yılmaz, bu fikri unutmadı. İlgisini çekti. İlerleyen günlerde muhtarı arayarak, yaşananlardan bahsetti ve fikrini sordu. Muhtarın olumlu ve heyecanlı dönüşünden cesaret aldı.

BEBKA’YA PRDJE YAZILDI

K

onuşmanın ardından gelen akademisyenleri aradı. Bundan sonra gelişmeler peşi sıra geldi. 2015 yılında kooperatif kurulması için Uludağ Üniversitesi tarafından BEBKA’ya proje yazıldı. İnegöl Kaymakamlığı sahipliğinde verilen proje kabul gördü. Restoran binası, internet sitesinin yapılması ve kendi örgütlenmeleri bir yıl kadar sürdü. 2016 yılında kooperatif faaliyete geçti. Hilmiye, Hamamlı, Gündüzlü, Eski Bahcekaya, Yeni Bahcekaya ve Saadet Köyü olmak üzere kooperatif, 6 köyün kadınlarından oluştu.

AYNI ÇATI ALTINDA TOPLANDILAR

Oylat Kaplıcaları’nın çevre köylerinde kozmopolit bir yapı vardı. Etnik kökenleri, gelenekleri, sosyal yapıları birbirinden farklıydı. Köy kadını ortak paydaşında buluştular ve kooperatif çatısı altında toplandılar.

ORTAK SAYISI 180’E ÇIKTI

İlk anda 44 kişi olan ortak sayısı bugün 180’e erişti. Birçok kadın, restoran binası ve üretim faaliyetleri kapsamında, yevmiyeci ya da şartlara göre daimi olarak istihdam ediliyor. Yöresel, katkısız ve geleneksel usullerle üretilen tarhana, salça, meyve suyu, marmelat gibi ürünler yapılıyor.

YENİ BİR HAYAT

Oylat Boğazı Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Nurcan Yılmaz, Kafkas göçmeni birçok kadının bünyelerinde olduğunu belirterek, içe kapalı yapılarının bulunduğunu kaydetti. Kooperatif ile diğer manav köy kadını ortaklarıyla o güne kadar sağlanamamış bir sosyal çevrenin kurulduğunu söyleyen Yılmaz, “Anlaşmazlıklar, olumsuz yorumlar ya da yaklaşımlar olmadı mı? Tabii ki çok oldu. Bireysel kazançlara alışmış ya da koca merkezli hayattan başka bir hayat tanımamış kadınlarımızın, ortak ve bir arada karar vermesi ve hareket etmesi tabii ki kolay olmadı. Bazı kadınlarımız, yaşamın ‘Hayatım gelirken iki ekmek, bi de yoğurt getir’den ibaret olmayan yüzüyle tanıştı ve bunu da benimsediler” dedi.

CESARET EDİP, SİPARİŞLER ALDIK

Hilmiye Köyü’nde, atıl halde bulunan köy okulunun 2016 yılında tahsisi ile ihtiyaçları olan imalat alanı sorununun da aşıldığını söyleyen Yılmaz, kooperatif oluşumunun tüm safhalarında yer aldığını hatırlatarak, “İlk iki yılımızdan sonra bazı toptan üretim teklifleri almaya başladık. İlk zamanlarda tecrübemiz olmadığı için altından kalkıp kalkmayacağımız konusunda tereddüt etsek de zamanla cesur davranıp, toplu siparişler çalışmaya başladık. 100 kilo ürettiğimiz tarhanamızı 5, zamanla 10 kat fazla üretmeye başladık. Bireysel olarak işleri olan kadınlarımız üretime tam zamanlı katılmakta zorlandı. Bunu da üretimi paylaştırarak, çözdük” diye konuştu.

AHUDUDU ÜRETİMİ ARTTI

Büyükşehir Belediyesi’nin üzümsü meyvelerin üretimini arttırmak için yaptığı, ‘Ahududu Yetiştiriciliği Projesi’ne de dahil olduklarını anlatan Yılmaz, bununla ilgili Bosna Hersek’te yapılan teknik geziye katıldığını kaydetti. Orada tarladan işleme tesisine kadar söz konusu meyve hakkında edindiği bilgileri paylaştığını açıklayan Yılmaz, “Oldukça azalmış çiftçimizi, ahududu ekmeleri için uzun uğraşlar sonucu ikna ettim. İlk sene mükemmel sonuç alındı. Bununla beraber şehre taşınmış birçok insan boş duran tarlasına ürünü ekmek ya da ektiği fakat verim alamadığı ürünü bununla değiştirmek gibi tavır sergiledi. Üç yıl önce tek bir dal ahududu olmayan köyümde artık 100 ton rekolte sağlayacak bir ürün oluştu” dedi.

UYGULANMIŞ EN İYİ SOSYAL PROJE ÖDÜLÜ

İnternet üzerinden satış yaptıklarını açıklayan Yılmaz, ürünlerini Trendyol aracılığıyla da sattıklarını anlattı. İstanbul Beyaz Fırın, BESAŞ ve Tarım Kredi Birlikleri Mağazaları gibi ağlarda ürünlerinin bulunduğunu dile getiren Yılmaz, 2019 yılında İçişleri Bakanlığı’ndaki bin 200 proje arasında ilk 50’ye girerek, ‘Uygulanmış En İyi Sosyal Proje Ödülü’ aldıklarını da ekledi.

İKİ ÇOCUĞUMLA YALNIZ KALMIŞTIM

Kooperatifin kurulma sürecinde kendi hayatında da büyük değişimler yaşadığını söyleyen Yılmaz, “Kooperatifimizin kurulduğu zamanlarda ben 10 yıllık evliliğimi bitirmiş ve iki çocuğumla yalnız kalmıştım. Kendi kendime kalıp, düşünmeme fırsat vermeyecek kadar üzerime iş yükleyen bu kooperatife bu anlamda da çok şey borçlu olduğumu şimdi daha iyi görüyorum. Kurucusu ve kurulduğu andan bugüne lideri olduğum bu kooperatif aynı zamanda da bir kadın hareketiydi” dedi.

BAKIŞ AÇISI DEĞİŞMELİ

Kuruluş sürecinde özellikle erkeklerin kınama ve kıskanç yaklaşımlarıyla karşılaştıklarını söyleyen Yılmaz, çok savaştıklarını ve dik durduklarını kaydetti. Toplum yapısı olarak ortaklı işlere olan olumsuz bakış açısının da düzelmesi gerektiğini vurgulayan Yılmaz, “Kadınlarımızın aktif ekonomik yapıya, ticari hayata katılmalarını erkeklere hakaret olarak algılayan zararlı bakışı, bizim gibi rol modellerin azaltacağı kanısındayım. İlk zamanlar hakkımda yapılan ‘Cadaloz’ tarifinin, zamanla ‘Ama çok çalışkan ve akıllı’ eklemeleriyle değiştiğini gördüğüm için, bu konuda bir yerlere varabileceğimize inanıyorum. Ürettiğimiz ürünlerle, alıcının karşısına çıktığı her mecrayla gurur duyuyorum ve herkesten bu yapıya bir tuğla koyarak desteklemelerini istiyorum” diye konuştu.