Uludağ Ekonomi Zirvesi'nde ikinci gün (4)

'TAM ANLAMIYLA İŞİMİZ BİTMİŞ DEĞİL'
Uludağ Ekonomi Zirvesi'nde 'Yarının Şirketi' başlıklı oturum Alternatif Bank Yönetim Kurulu Üyesi ve Ceosu Kaan Gür moderatörüğünde yapıldı. Oturumda, Borusan Holding Ceosu Agah Uğur, Eczacıbaşı Ceosu Atalay Gümrah, Parthenon EY Birleşik Krallık Başkanı Philip Dunne, Türk Telekom Ceosu Paul Doany, TAV Havalimanları Holding İcra Kurulu Başkanı Sani Şener konuştu.
Şirketlerin geleceği ile ilgili değerlendirmede bulunan Parthenon EY Birleşik Krallık Başkanı Philip Dunne, hala müşterinin olacağını, ürün ve hizmet geliştireceklerini, üretimden teslimata kadar insan hayatına değer katacak her şeyin olacağını belirterek, bunlar için bilgi, beceri ve deneyim gerekeceğinin altını çizdi. “Tam anlamıyla işimiz bitmiş değil” diyen Dunne, şöyle konuştu:
“Tam anlamının altını çiziyorum, çünkü iki önemli nokta var. Mutlaka geleceğin şirketlerinin liderlerinin düşünmesi gereken dijitalleşmeyi tartıştık. Önemli bileşenlerden birisi, veri tsunamisi olması. İkinci önemli nokta jeopolitik istikrarsızlığın her yerde olması. ABD reformundan terör saldırılarına, Çin’in endüstriyel politikalarına kadar küresel faaliyetler oluyor. Şirketlerin değişen siyasi olaylara ayak uydurması gerekiyor. Tarihsel bağlamda bakarsak, pek çok veri analiz ile başlarsınız, ‘Ne talep ediyor? Piyasa ne talep ediyor?’ sorularını sormuşsunuzdur. Gelecekte de bu olacak. Veri fark edecek. Mesela perakende şirketleri bazında strateji geliştirirken, performansı geriye dönük bakacaksınız. Avro bazında bakacaksınız, 3 aylık geçmişe dayalı olacak. Dikiz aynasında bakar gibi etki söz konusu. Her bir AVM etrafında araç park ediyor. Algoritma oluşturuluyor, gerçek zamanlı veriler oluşuyor. Ötesine taşımamız gerekiyor. Mesela yapay zeka öngörür nitelikte verilerle yaklaşırsanız, kurumlar bazında dikiz aynasından bakarsanız, kaybedersiniz. Gelecekte bu önemli. Hepimiz Excel tablosu ile büyüdük. Excel’in ötesine geçmek lazım. Aklımızın yetmediği yeni programlar var. Analiz değişen, dönüşen bir şey jeopolitik düşünmeyi geliştirme ve strateji geliştirme geleneksel yöntemde lineer yöntem izleniyordu. Biraz sistemi dengeleri bozan neyse onu fark etmek gerekiyor. Burada da dijital teknolojiler devreye giriyor.”
40 YAMA LİDERLİK MODELİ
İlham veren lider olabilmek için yapılması gereken en önemli kalkınmanın sürdürülebilir olması gerektiğini vurgulayan Dunne, bir sonraki jenerasyon babında parçacıklı pek çok şeyin bir araya geldiği 40 yama liderlik modelini geliştirmesi gerektiğini kaydetti. Dunne, “Çeşitlilik ne kadar olursa, o kadar iyi karar alınırdan hareketle planlama yaparken, ilham verenden ziyade teknik konuları anlayan insanlar olması gerekiyor. Önümüzdeki nesle baktığımıza bilgi becerili deneyimlerini geliştirebilecek fırsatlar sunuyoruz. Batıda en önemli sorun ise yetiştiriyorsunuz, eğitiyorsunuz başka yere gidiyor. Beyin göçünün önüne geçmek gerekiyor” dedi.
YAPAY ZEKA
Ofisinde robot ile çalıştığını söyleyen Dunne, bunun yapabileceklerinin sınırlı olduğunu kaydetti. Bir sonraki hafta gideceği bir toplantı için öğrencilerinden araştırma yapmasını istediğini belirten Dunne, “20 sayfa raporla bunu sunun diyorum. Mezunlarım bunu 4-5 günde yapıyorlar. Robot ile tek butona basarak, bunu talep edince mezunların yaptığını yüzde 95 kalitesinde, 20 saniyede alabiliyorum. Yapay zeka önemli ama ilham veren lidere dönüştüremezsiniz” diye konuştu.
GEÇMİŞİ İRDELEMELİYİZ
TAV Havalimanları Holding İcra Kurulu Başkanı Sani Şener, geleceğe bakmak için geçmişi irdelemek gerektiğini inandığını belirterek, “Sanayi 4’ü konuşuyoruz, ama öncesini de konuşmamız gerekiyor. Bugüne kadar bilim ile zanaatı kim birleştirmişse gelişmiş, varlıklı olmuş. Sümer, Babil, Grek, Osmanlı İmparatorluğu ne zaman bilimle teknolojiyi birleştirmiş, gelişmişler. Şimdi firmalarımızı nasıl konumlayacağız. Hepsini bitti gözüyle bakamayız, süratini incelememiz gerekiyor. Biz, havayolu işi yapıyoruz. 50 milyon yolcuya ulaşmamız, 66 yılı almış. Otomobilin bu orana ulaşması 62 yıl, elektrik 42, televizyon 22 yıl almış. İnternet 7 yıl, Facebook 4 yılda, Twitter 2 yılda ulaşmış. Bu hıza çok iyi ayak uydurmamız gerekecek. Taş devri, taşlar bitti diye bitmedi. Bunlar devam ediyor. Dünyanın yüzde 17’sinde hala elektrik yok. 58‘i internet kullanmıyor. Buralarda da iş yapacağımız için geleceğin şirketini konumlarken, bunu da dikkate almalıyız” dedi.
ŞİRKET KÜLTÜRÜ ÖNEMLİ
Bir şirket için 3 ana unsur bulunduğunu dile getiren Şener, “Birincisi insan kaynakları, ikincisi olduğunuz işin tekniği, üçüncü finansman. İnsan kaynakları için eğitime çok önem veriyoruz. 39 değişik pasaportla çalışanımız var. Kültür karmaşası var. Kültür çok önemli. Küreselleşmeye baktığınızda bilgiyi transfer edebilmiş, sermaye teknoloji olmuş, ama kültür olmuyor. Biz şirket kültürü yarattık. Bizim insanların gelişmesine çok katkıda bulunuyoruz” şeklinde konuştu.
ESAS YETENEK BULMAK ÖNEMLİ
Mezun olunca diplomanın 4 yılda biteceğini söyleyen Şener, şunları söyledi:
“Marka olan üniversite var, olmayan var. 18 ile 22 yaş arasında okuduğunuz bölüm, iş hayatınızı etkileyemez. Her 4 yılda diplomanızı yenilemeniz lazım. Bizim şirket için de bu geçerli. Onun için buna çok önem veriyoruz. 4’üncü sanayi devriminde yetenek ve sermaye çelişkisi çok önemli olacak. Sermaye buluyorsunuz artık. Yatırımcı geliyor, veriyor. Esas yeteneği bulmak gerekiyor. Türkiye’de özelleştirme sonrasında herkes her işi yapıyor. Bir şirkette birbirleri ile alakası olmayan insanları kabul edemiyorum. Apple enerji işine giriyor mu? Microsoft otel işine giriyor mu? Türkiye’de herkes, her işi yapıyor. Biz sadece kendi işimizi yapıyoruz. İşimize odaklanıyoruz. Onun için inovasyon yapıyoruz. İşe kafayı takmak önemli.”
YAŞ GRUPLARINDAKİ HAREKET BENZERLİĞİ
Borusan Holding Ceosu Agah Uğur, kuşaklar arası farklar ile ilgili çok fazla araştırma bulunduğunu belirterek, “Aslında aynı yaş gruplarında benzer hareketlerde bulunuyorlar. Liderlik hırsı, uyum sağlama becerisi, girişimcilik becerisi ve hırsı ‘x, y, z’ fark etmiyor. Kişileri kategorize etmemeyi tercih ediyorum” şeklinde konuştu. Yeni nesil gençlerin farkı bulunduğunu belirten Uğur, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Teknolojinin içinde üretiyor. Kendine güveni fazla ve bilinçli kariyer yaklaşımında bulunuyorlar. Parça parça eksik tamamlama, deneyimlere önem veriyorlar. Deneye yanıla, yapmak istedikleri ve istemediklerini belirliyorlar. Bu öncesine göre değişik. Yaptıkları her şeyde anlam arıyorlar. Firmalarla anlam bütünlüğünde buluşmak istiyorlar. Çok karlı, büyüme olması önemli değil. Firmada verdiği değerlere ve gittiği yola bakıyorlar. Yine de bir şey değiştirmiyor. Liderlik şekli 20 yıl önce de 30 yıl önce de aynı. İlham veren lider herkesten önce ve farklı, ileriyi görebilen, ona tutku ile inanan, yaşayan ve yaşattığı vizyonu beraber yola çıkacaklara anlatan, onları tutku ile dolduran insan. Bu liderler çok daha az aslında. Biz ilham veren liderleri patron olsun, profesyonel olsun, yaratmak ve yaşatmak zorundayız. Ben vaktimin büyük kısmını buna ayırıyorum.”
İnovasyon kültürünün önemine işaret eden Uğur, burada iki unsurun mutlaka olması gerektiğini kaydetti. Burada başarı yakalamak için aç olmak ve ikincisini ise stratejik olarak açlık olarak değerlendiren Uğur, kendi şirketlerinde de başkanlığını yaptıkları 2024 vizyonunu kapsayan bir grup oluşturduklarını açıkladı.
DEĞİŞMEYEN BÜYÜK BEDEL ÖDER
Türk Telekom Ceosu Paul Doany, artık şu anda ileriyi görmenin sıkıntılı olduğunu belirterek, “Eylül 2016’da Türk Telekom’a döndüm. IT’cilerle çalışıyordum. Motive etmek için mail attım. Herkesin 10 yıl içinde lider olabileceğini söyledim. Liderseniz, kendi kaderinizi kontrol edebilirsiniz, bundan dolayı sizle çalışacaklara liderlik yapabilirsiniz. Mevcut şirket olarak şirketinizin herkesin başına ne geleceğini, değişmezse anlaması lazım. Herkesin böyle mantalitesi olması lazım. 5 yıl olabilir, 10 yıl olabilir, sonrasında ne yapacaklarına karar vermesi lazım. Teknolojinin ilginç yanı bu. Mevcut şirketlere değişim fırsat sunuyor. Değişmezse büyük bedel ödüyor. 5 yıl sonra dünyada aslında çok küçük küçük projeler olacak. Bir şirkete yapılan her türlü disipline ihtiyaç var” diye konuştu. 
Şirketlerin proje ekibinin ilham verici olması gerektiğini belirten Doany, “Liderlerden oluşması önemli. Liderlik meselesi bu şirketin değişim, dönüşümü açısından önemli. İşbirliğine yönelik yapı olması hiyerarşik yapıdan ziyade” dedi.
BAKIŞ AÇISI DEĞİŞTİ
Eczacıbaşı Ceosu Atalay Gümrah da Türkiye’de eskiden holdinglerin bakış açısının farklı olduğunu belirterek, 90’lardan itibaren uluslararası bakış açısının oluştuğunu kaydetti. Eczacıbaşı’nın 4 sektörde 47 şirket ile faaliyet gösterdiğini söyleyen Gümrah, “2017 başında portföy analizi yaptık. Güçlü yönlerimizi ele aldık. 2040’da ne olacak. Rakipler kim? Bizim nerede kazanma hakkımız olur? Hangi coğrafyada etkin oluruz’ kararını vererek ilerledik. Stratejik portföyümüzü yönetiyoruz. Hissedarın tercihi değer yaratmakla belli alanda yeniden yapılanmayla ise o zaman yatırım sermayesi şeklinde de şekillenebilir. Hissedar ve kuruluşun hangi kaslarını güçlü hissettiği global pazarlarda rekabet ile ilişkili bir durum. Geleceği iyi öngörüp, buna göre şirket kaslarını güçlendirmek gerekiyor” diye konuştu.
EN KIT KAYNAK YETENEK
Geleceğin hedef olmadığını vurgulayan Gümrah, “Satış hedefi diyorsunuz sayı belli, zaman belli. Önemli olan kendi içimizde işlerimiz ile ilgili geleceği nasıl tanımlarız. Topluluğumuzda kurduğumuz ‘future fit’ var. Yetenek havuzu diyebilirsiniz. Bunlardan bir kısmı başka kuruluşlara nasip oluyor. 150 arkadaşımız her kademede geleceğe hazırlıyoruz. Gelecek fırsat ve tehditlere yönelik hazırlık yapması için oluşturuyoruz. Rekabete önem veriyoruz” dedi. 
Yeni başlattıkları inisiyatif yönetim grubuna aday olabilecek 40 kadın çalışanın kariyer yolculuğunu hızlandırmaya çalıştıklarını söyleyen Gümrah, “Arkadaşlarımızın kariyer yolculuğunu hızlandırmaya çalışıyoruz. En kıt kaynak yetenek. Bunu bulmaya, yetiştirmeye, tutmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

FOTOĞRAFLI