Sağlıklı ramazan

Pek çoğumuzda iftarda fazla yemekten kaynaklanan sorunlar ortaya çıkıyor. Orucu bozduktan sonra önce 1 bardak ballı limonlu su, ardından da sıcak olmayan çorbanızı içmenizi öneriyorum. Bunun nedeni boş olan sindirim sistemini rahatlatmak. Böylece vücut sıvı ihtiyacınız karşılanır. 3-4 dakika kadar arkanıza yaslanıp beklemek sıvıların mide, bağırsaklar ve dolaşıma geçmesine yardımcı olur. Çok susamış olabilirsiniz. Ama iftarda soğuk su içmek, sindirim sistemini rahatsız eder, gaz yapar. Su içerken; mutlaka ılık veya vücut ısısına yakın olanlarını tercih edin. Suyu bir dikişte değil, yudum yudum, nefes alarak için. Ramazanda sadece sıvı almak yetmez. Suyun bedende tutulabilmesi için, terle ve çeşitli sıvılarla kaybedilen mineralleri geri kazanmak için maden suyu içmek gerek. İftar ve sahur arasında 2 küçük şişe doğal maden suyu içebilirsiniz. İçine koyacağınız bir dilim limon, bir parça fesleğen ya da nane, iftardan sonraki hararet basmasını azaltır.

Çoğumuz uykusunu bölmemek için, iftarda fazla yemek yiyerek sahura kalkmıyor. Başka bir grup da sahurda fazla yemek yiyor. Her ikisi de yanlış, çünkü bütün gece ve bütün gün boş kalan midede asit salgısı artacak ve bu da çeşitli mide rahatsızlıklarına yol açacaktır. Bunun dışında açlık, kan şekerinin düşmesi, tansiyonun azalması gibi sorunlarla da karşılaşılacaktır. Uyku sırasında sindirim yavaşlayacağı için, sahurda çok yemek sindirim sistemini zorlayacaktır.
Her sene ramazan’da ‘Az yiyorum ancak kilo alıyorum’ dileyenleri dinlerim. Doğrudur, çünkü vücut savunma mekanizmalarını devreye sokar. Uzun süren açlık dönemlerinde, açlığı tehdit olarak yorumlayan vücudumuz, yenilen yemeklerin bir bölümünü yağa çevirip depolar. Buna beslenme ve hareketsizlik de eklenince, yağlanma olur. Hatta hareketsiz kişilerde bu yağ, özellikle göbek ve kalça bölgelerinde toplanır. Açlık hissini ve halsizliği azaltan, tere tohumu, funda yaprağı, yeşil çay, ve zencefil gibi doğal bitkilerden oluşan takviyeyle metabolizmayı hızlandırarak tatlı krizinin bastırılması ve şeker seviyelerinin düzenlenmesi sağlanabilir.
Oruç tutanlar genelde aynı dertten yakınırlar. “Çok yedim kendimi rahat hissetmiyorum.” “Doymayacağımı zannederek önüme konan herşeyi bitirdim kendimi uykulu hissediyorum.” “ Ramazan süresince oldukça kilo aldım ne yapacağımı bilemiyorum?”
Bu gibi durumları engellemek için “yeterli ve dengeli beslenme” den ödün vermemek gerekir. Normal günlük hayatımızda nasıl beslenmemiz gerekiyorsa ramazanda da olabildiğince az yiyerek öğün sayısını arttırmaya çalışmalıyız.
İftar ve sahurda yanlış beslenmede en çok yapılan hataları ve sonuçlarını tek tek inceleyelim:
ÇOK YEMEK: Ramazanın en bilinen özelliklerinden birisi iftar sofralarının çeşitliliği ve bolluğudur. Bütün gün aç kalındığı için, iftarda vücudun ihtiyacından çok daha fazla yemek yenir. İftar sofralarına bir insana yetecek yemeklerin 2-3 katı fazla yemek konmaktadır. Boş olan mideye bu kadar çok yemek yiyerek yüklenildiğinde sindirim zorlaşacak, bu da midede ağırlık, ekşime, yanma, bulantı, uyuklama gibi sorunlara yol açacaktır. Bağırsaklarda ise şişkinlik, kabızlık ve gaz gibi problemler oluşacaktır. Bu nedenle sahurda, özellikle de iftarda sadece yiyebileceğimiz kadar yemek bulunursa, vücudumuza boş yere yüklenmemiş ve sağlığımızı da korumuş oluruz.
ÇABUK YEMEK: İftar ve sahur sofralarında en çok yapılan yanlışlardan birisi de çok çabuk ve yeterince çiğnemeden yemek yememizdir. Sindirim önce ağızda çiğnemeyle başlar. Beyin doyma emrini 15-20 dakikada verir, çabuk yemek yediğimizde doyma emrini henüz alamadığımız için kendimizi hala aç hissederiz ve gereğinden fazla yemek yeriz. Ayrıca ağızda yeterince çiğnenmeyen yiyecekler, sindirim sistemini zorlayacağı için zamanla birçok hastalığa ve probleme neden olacaktır.
ÇOK ÇEŞİTLİ YEMEK: Ülkemizde iftar sofralarının zenginliği gelenek haline gelmiştir. İftar sofrasındaki yiyeceklerin çok çeşitli olması, bunların sağlık ve beslenme kurallarına uymaması başta sindirim sisteminin zorlanmasıyla birlikte birçok sağlık sorununa yol açar. İftar menüsünü hazırlarken aynı gruptan 2 yemeğin olmamasına, yemeklerin karın doyurucu ve birbiriyle uyum içinde olmasına dikkat edilmelidir.
ÇOK SU İÇMEK: Bütün gün su içmediğimiz ve yemekte de ağır şeyler yediğimiz için doğal olarak su içme isteği de fazla olacaktır. Fakat yemek arasında çok su içmek, mide özsuyunun sindirime yardımcı olan enzimlerinin yapısını bozacağından sindirim zorlaşacaktır. Yemek sırasında en fazla 1 bardak su içmek, bütün gün boş olan midenin yemeklerle zorlanmasının dışında bir de suyla sindirimi yavaşlatmasını engelleyecektir.
Ramazan ayında iftar ve sahur yemeklerinde beslenme kurallarına uygun olarak yemek yenildiği takdirde, hem sağlığımızı korumuş oluruz hem de ay boyunca sindirim sistemimizi dinlendirmiş oluruz.